Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin, kişinin soyadını özel hayat kapsamında değerlendirerek evli kadının kocasının soyadını kullanma zorunluluğunu özel hayata müdâhale olarak kabul ettiği birçok kararında, soyadı kullanımı ile ilgili başvurular, sözleşme'nin 8. maddesinde yer alan "özel hayatın ve aile hayatının korunması" ilkesi kapsamında incelenmiş ve kadının evlendikten sonra yalnızca evlilik öncesi soyadını kullanmasına ulusal mercilerce izin verilmemesinin, sözleşmenin özel hayatın gizililiğini öngören 8. maddesiyle bağlantılı olarak, ayrımcılığı yasaklayan 14. maddesine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır. Anayasanın 90. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca, sözleşmeler hukuk sistemimizin bir parçası olup, kanunlar gibi uygulanma özelliğine sahiptir. Yine aynı fıkraya göre, uygulamada bir kanun hükmü ile temel hak ve özgürlüklere ilişkin olan sözleşme hükümleri arasında bir uyuşmazlığın bulunması halinde, sözleşme hükümlerinin esas alınması zorunludur....
Taraflarca düzenlenen ve mahkemece uygun bulunan protokol ile davalı kadının, boşanma sonrasında erkeğin soyadını kullanmaya devam edeceği düzenlemesi yer aldığı halde, hükümde bu hususa değinilmemiştir. Anlaşmalı boşanmaya karar verilirken, protokolün tasdiki hükmü yanında, protokol hükümlerinin de hüküm fıkrasına aynen geçirilmesi gerekir. Bu sebeple protokolde yer alan davalı kadının boşanma sonrasında erkeğin soyadını kullanmaya devam edeceğine ilişkin düzenleme konusunda bir karar verilmek üzere hükmün bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 14.03.2017(Salı)...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Boşanma Kadının Kocanın Soyadını Kullanmaya İzin Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı kadın tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Dosyadaki yazılara ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına göre yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı harcın temyiz edene yükletilmesine, peşin alınan harcın mahsubuna ve 218.50 TL. temyiz başvuru harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 23.09.2019 (Pzt.)...
AİLE MAHKEMESİ TARİHİ : 12/01/2021 NUMARASI : 2020/204 ESAS-2021/7 KARAR DAVA KONUSU : Çocuğun Annesinin Soyadını Kullanmaya İzin KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm hakkında istinaf talebinde bulunulmakla; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı kadın dava dilekçesinde özetle; davalı ile Denizli 3....
Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlara, özellikle doğum tarihi yanında soyadının değiştirilmesini isteyen kadının evli olup kocasının soyadını taşımış olması ile yasal gerektirici nedenlere göre yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile yasaya ve yönteme uygun olan kararın ONANMASINA, 17.5.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ : Mahkeme hükmüne karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuş olup, Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkeme gerekçesinde tanık delilinden vazgeçilmesi nedeniyle davanın ispat edilememesi ve kocanın soyadını taşımakta menfaatinin olduğu belirtildirildiğini,müşterek çocuklarının artık reşit olduğunu, davalının ev hanımı olup soyadını kullanmayı gerektirecek bir menfaati bulunmadığını, davalının cevap vermediği gibi delil de bildirmediği, aradan geçen zaman göz önüne alındığında yerel mahkeme kararının hukuka aykırı olduğunu, bu nedenlerle kararın kaldırılarak, davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE : Davanın boşanmadan sonra açılan (boşanan kadının kocanın soyadının kaldırılması) davası olduğu anlaşılmıştır. HMK'nun 355.maddesine göre re'sen gözetilecek kamu düzenine aykırı haller dışında istinaf incelemesi, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ : Mahkeme hükmüne karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuş olup, Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkeme gerekçesinde tanık delilinden vazgeçilmesi nedeniyle davanın ispat edilememesi ve kocanın soyadını taşımakta menfaatinin olduğu belirtildirildiğini,müşterek çocuklarının artık reşit olduğunu, davalının ev hanımı olup soyadını kullanmayı gerektirecek bir menfaati bulunmadığını, davalının cevap vermediği gibi delil de bildirmediği, aradan geçen zaman göz önüne alındığında yerel mahkeme kararının hukuka aykırı olduğunu, bu nedenlerle kararın kaldırılarak, davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE : Davanın boşanmadan sonra açılan (boşanan kadının kocanın soyadının kaldırılması) davası olduğu anlaşılmıştır. HMK'nun 355.maddesine göre re'sen gözetilecek kamu düzenine aykırı haller dışında istinaf incelemesi, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır....
Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacılar Durdu ve Meryem dava dilekçesinde, nüfus kaydındaki "..." olan soyadlarının "Kayak" olarak değiştirilmesini istemişler; mahkemece davanın kabulü ile davacıların soyadının düzeltilmesine karar verilmiş, verilen karar davalı ... Müdürlüğünce sadece davacı ... yönünden temyiz edilmiştir. Dosyada toplanan bilgi ve belgelere, özellikle aile nüfus kayıt tablosu içeriğine göre davacı ..., Ali ile evli olup kocası Ali'nin nüfus kaydındaki soyadı "..."dır. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 187. maddesi hükmü uyarınca kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Somut olayda davacılardan Durdu, Ali ... ile evli olup, evlenmekle kocası Ali ...'ın soyadını almıştır....
Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 67. maddesinde ise "Kocası ölen kadın yeniden evlenmedikçe ölen kocasının aile kütüğünde kalır ve kocasının soyadını taşımaya devam eder. Yazılı talebi halinde bekarlık hanesine dönerek bekarlık soyadını alıp kapanmış olan nüfus kaydı açılabilir. Bu durumda nüfus kaydının taşınmasına ilişkin form kullanılır" hükmü yer almaktadır. Buna göre, davacının isteminin idari bir işlem olduğu dikkate alınarak dava dilekçesinin görev yönünden reddi gerekirken davanın esasına girilerek hüküm kurulması doğru görülmemiştir. Kabule göre de; 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 36/1-a maddesinde "Nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmi dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet Savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılır" hükmü yer almaktadır....
velayetinin anneye verilmesine, müşterek çocuk yararına aylık 1.500 TL tedbir ve iştirak nafakasına, kadın yararına yasal faiziyle birlikte 200.000 TL maddi, 150.000 TL manevi tazminata hükmedilmesini, kadının boşanmadan sonra erkeğin soyadını kullanmasına izin verilmesini talep ve dava etmiştir....
