Davalı, dava konusu payı gerçek değerini ödeyerek satın aldığını, bedelde muvazaa yapılmadığını savunmuştur. Davacı, önalım bedelinin tapuda gösterilen değerden az olduğunu ileri sürerek bedelde muvazaa iddiasında bulunması halinde bu iddiasını kanıtlamalıdır. Bedelde muvazaa iddiasını kanıtlayamaması halinde iddia edilen bedel ile tapuda gösterilen bedel arasındaki fark üzerinden davada kendisini vekille temsil ettiren davalı lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerekir. Mahkemece, bedelde muvazaa iddiası kanıtlanamadığından tapuda gösterilen satış bedeli ve tapu harç ve masrafları toplamı 184.474,42TL üzerinden önalım hakkının tanınmasına karar verilmiştir. Bu durumda iddia olunan bedel ile mahkemenin kabul ettiği önalım bedeli arasındaki fark vekalet ücreti ve yargılama giderleri açısından önemlidir....
Ancak davacı tapuda yapılan satış sözleşmesinin tarafı olmadığından bedelde muvazaa iddiasında bulunabilir ve bu iddiasını her türlü delille kanıtlayabilir. Olayımıza gelince; önalım hakkına konu edilen paylar 6311 No’lu parselin paydaşlarından ..., ... ve ... tarafından davalılara 24.4.2009 tarihinde toplam 90.000 TL bedelle satılmıştır.. Davacı ise tapuda satış bedelinin muvazaalı olarak yüksek gösterildiğini iddia ederek gerçek satış bedelinin 30.000 TL olduğunu ileri sürmüştür. Davacı bedelde muvazaa iddiasında bulunduğuna göre bu iddiasını kanıtlaması gerekir. Satış sözleşmesinin tarafı olmadığından bu iddianın tanık dahil her türlü delille kanıtlanması mümkündür....
Davacı tarafı olmadığı satış işlemi sırasında davalı tarafından bedelde muvazaa yapıldığı,gerçek satış bedelinden daha yüksek bir bedelin satış bedeli olarak gösterildiği ileri sürülebilir.Davacı,bedelde muvazaa iddiasını tanık dahil her türlü delil ile kanıtlayabilir. Bu nedenle davacı tarafça bedelde muvazaa iddiasında bulunulduğuna göre öncelikle bedelde muvazaa iddiasını kanıtlamak üzere davacı tarafa imkan tanınmalı ve hasıl olacak sonuca göre önalım bedelinin tapudaki satış bedeli mi yoksa mahkemece belirlenecek değer mi olduğu tespit edilmeli ve ondan sonra davacı tarafa kesin olarak belirlenen önalım bedelinin ödenmesi için uygun mehil verilmelidir....
Ancak davacı tapuda yapılan satış sözleşmesinin tarafı olmadığından bedelde muvazaa iddiasında bulunabilir ve bu iddiasını her türlü delille kanıtlayabilir. Olayımıza gelince; önalım hakkına konu edilen 227 No’lu parseldeki 1/2 pay taşınmazın paydaşlarından Necati Tüysüzoğlu tarafından 27.5.2011 tarihinde 400.000 TL bedelle davalıya satılmıştır. Davacı, dava dilekçesinde, herhangi bir bedelde muvazaa iddiasında bulunmayarak ve dava değerini 400.000 TL olarak göstererek önalım hakkının tanınması için yasal süresi içinde önalım davasını açmıştır. Yargılama sırasında ise, davacı vekili 24.11.2011 tarihli oturumda dava dilekçesini tekrarlamakla birlikte, rakam konusunda kuşkuları olduğunu, davalının 400.000 TL satış bedelini nasıl ödediğini kanıtlamasının gerektiğini beyan etmiştir. Davacı vekilinin bu beyanlarında da açık bir bedelde muvazaa iddiası bulunmamakta, payın gerçekte kaça satıldığı konusunda bir iddia ileri sürülmemektedir....
Keşif ile belirlenen bedel tek başına bedelde muvazaa iddiasını kanıtlamaya yeterli olmayıp, davacının diğer kanıtlarını doğrulamak bakımından önem taşımaktadır. Davacı tanıklarının davalı ile pay satan arasındaki ilişkiye dair herhangi bir bilgileri olmaması nedeniyle bedelde muvazaa iddiası kanıtlanamamıştır. Mahkemece, bedelde muvazaa iddiası ispatlanamadığından dava konusu payların tapuda gösterilen satış bedeli ile ödenmesi zorunlu harç ve masrafın toplamından oluşan önalım bedelinin TMK’nin 734. maddesi uyarınca hükümden önce belirlenecek uygun bir zaman içinde depo edilmesi için süre verilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir....
Somut uyuşmazlıkta, davacı, çekişme konusu payların gerçek değerinin 10.000,00 TL olduğunu, ancak önalım hakkının kullanılmasını önlemek amacıyla tapuda bedelin daha yüksek gösterildiğini bedelde muvazaa yapıldığını iddia etmiştir. Davacı, önalım bedelinin tapuda gösterilen değerden az olduğunu ileri sürerek bedelde muvazaa iddiasında bulunması halinde bu iddiasını kanıtlamalıdır. Toplanan delillere ve tüm dosya kapsamına göre davacı bedelde muvazaa iddiasını kanıtlayamamıştır....
Önalım hakkını kullanan paydaş bu payı satın almak isterken tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masraflar toplamını önalım bedeli olarak depo etmesi gerekir.Ancak davacı tapuda yapılan satış sözleşmesinin tarafı olmadığından bedelde muvazaa iddiasında bulunabilir ve bu iddiasını her türlü delil ile kanıtlayabilir. Olayımıza gelince; önalım hakkına konu edilen 4656 no’lu parseldeki toplam 9/16 pay 120.000-TL bedelle taşınmazın diğer paydaşları tarafından davalı ...'a satılmıştır. Davacı ise tapuda satış bedelinin muvazaalı olarak yüksek gösterildiğini, gerçekte payların 10.000-TL bedelle satın alındığını iddia etmiştir. Davacı bedelde muvazaa iddiasında bulunduğuna göre bu iddiasını kanıtlaması gerekir. Davacı satış sözleşmesinin tarafı olmadığından bu iddianın tanık dahil her türlü delille kanıtlanması mümkündür....
Dava konusu payın satışına ilişkin hukuki işlemin tarafı olan davalı üçüncü kişi durumundaki davacıya karşı bedelde muvazaa iddiasında bulunamaz ise de davacı önalım hakkına engel olmak amacıyla resmi satış senedinde satış bedelinin yüksek gösterildiğini ileri sürebilir ve bu iddiasını tanık dahil her türlü delille kanıtlayabilir. Somut olaya gelince; davacı bedelde muvazaa iddiasında bulunmuş, mahkemece tanık beyanları esas alınarak bedelde muvazaa iddiası kabul edilmiştir. Tanık beyanları, somut ve görgüye dayalı olmadığı gibi; bilirkişi raporları ile de uyumlu değildir. Bedelde muvazaa iddiası kanıtlanamadığından mahkemece, davalının resmi senette ödemiş olduğu satış bedeli ile alıcıya düşen tapu harç ve masraflarının toplamı üzerinden önalım hakkının kullandırılması gerekirken tanık beyanları esas alınarak depo edilecek bedelin belirlenmesi doğru görülmemiş bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir....
Ancak mahkemece yapılan yargılama sırasında tapuda gösterilen bedel üzerinden eksik harç 8.9.2009 tarihli tahsilat makbuzu ile ikmal ettirilmiş, yargılama sonucu da davacının bedelde muvazaa iddiasını kanıtlayamaması nedeniyle tapuda gösterilen satış bedeli üzerinden önalım hakkının tanınmasına karar verilmiştir. Sonuç olarak dava kabul edildiğinden yargılamada kendisini vekille temsil ettiren davacı yararına vekalet ücreti takdir edilmesi gerekir. Her ne kadar dava başlangıçta bedelde muvazaa iddiasında bulunularak ve 40.000 TL dava değeri gösterilerek açılmış ise de eksik harç yargılama sırasında tamamlanmış, tapudaki satış değeri üzerinden 142.100 TL önalım bedeli de davacı tarafından verilen süre içinde depo edilmiştir....
Davacı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur. 1-Yapılan yargılamaya toplanan delillere ve dosya kapsamına göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki karar düzeltme itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir. 2-Ancak, dava önalım hakkı nedeniyle bedelde muvazaa iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir....
