İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili, derkenarın mahkeme ilamı olmadığını, hükümsüzlüğün tespiti için yargılama gerektiğini, müvekkilinin işbu davayı açmasında hukuki yararı olduğunu, teminat mektubu dayanağı riskin sona erdiğini, teminat mektubunun iade şartları oluşmasına ve derkenar sunulmasına rağmen banka tarafından risk düşümü yapılmadığını, müvekkili şirketin hükümsüz kalan teminat mektubu için komisyon ödemeye devam ettiğini, mektup bedelinin banka kayıtlarında risk olarak göründüğünü, müvekkili şirketin zarara uğradığını, kararın kaldırılarak, teminat mektubunun hükümsüzlüğünün tespitine karar verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE: Eldeki dava, ihtiyati haciz kararı alınırken teminat olarak sunulan teminat mektubunun banka açısından risk kalmadığından hükümsüzlüğünün tespiti davasıdır. Niteliği gereği teminat mektubu hangi somut olaya ilişkin ve neyin teminatı olarak verilmiş ise ancak o sebepten kaynaklanan riskin gerçekleşmesi halinde paraya çevrilebilecektir....
Şubesi’nin 33.750,00 TL bedelli teminat mektubunun komisyon ödeme yükümlüsü de hem dolaylı olarak hem de doğrudan müvekkili şirket haline geldiğini, müvekkilinin temlik sözleşmesi uyarınca riski sona eren teminat mektuplarını temlik eden bankaya iadesi etmesi ve iade edene kadar da komisyon masraflarını karşılaması gerektiğinden, davaya konu teminat mektubunun hükümsüz olduğunu ispatlayarak, müvekkili işbu yükümlülüklerden kurtarmak için işbu davayı açtıklarını, teminat mektubu ile teminat altına alınan riskin sona erdiğini, ihtiyati haciz kararının verildiği ... 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ... D.İş sayılı dosyası, teminat mektubunun aslıyla birlikte imha edildiğini, teminat mektubunun iade şartları oluşmasına ve derkenar sunulmasına rağmen banka tarafından risk düşümü yapılmadığını, bu nedenlerle; .. 7. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin... D.İş sayılı dosyasına sunulmuş olan ... Bankası A.Ş. ......
Şti. adına düzenlemiş olup, şirketin iflas etmesi ve teminat mektubunun süresinin uzatılmasına rağmen, banka ödeme yapmayı reddetmiştir. Bakanlık, teminat mektubunun nakde çevrilmesi gerektiğini savunarak, icra inkar tazminatı talep etmekte ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı üzerine bırakılmasını istemektedir. Davalı bankanın itirazının iptali ve icra takibinin devamına karar verilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Davalı vekili 13.12.2023 tarihli cevap dilekçesinde özetle şu hususları belirtmiştir; ... Bankası A.Ş., Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından 150.000 TL değerindeki, 18.12.2014 tarihli teminat mektubu nedeniyle başlatılan icra takibine itiraz etmiş ve arabuluculuk süreci başlamıştır. Banka, teminat mektubunun süresinin dolmasından sonra yapılan tazmin talebinin kabul edilmediğini, icra takibine itiraz edildiğini ve davacının itirazın iptali davasını süresinde açmadığını belirtmektedir....
Mahkemece, iddia, savunma, icra dosyası, bilirkişi raporu, toplanan delillere göre, davacı banka tarafından imzalanan kredi sözleşmesine istinaden davalı şirket lehine 200.000,00 TL, 18.000,00 TL, 31.200,00 TL tutarlı teminat mektuplarının muhataplarına verildiği, bu teminat mektuplarından 200.000,00 TL tutarlı olanın muhatabının talebi üzerine 29.08.2011 tarihinde ödendiği, davacının ödenen paranın tahsili konusunda yaptığı işlemlerin doğru olduğu, diğer iki teminat mektubunun ise nakde çevrilmemiş olduğu, davacı banka tarafından üç teminat mektubu için icra takibi yapıldığı ancak tazmin edilmeyen 18.000,00 TL ve 32.000,00 TL tutarlı teminat mektupları için nakde çevrilme sürecinin sonucunun beklenmesi gerektiği, davalıların 200.000,00 TL tutarlı teminat mektubuna itiraz etmedikleri, diğer iki teminat mektubu açısından henüz nakde çevrilmeden icra takibine geçildiğinden davalıların itirazda haklı oldukları gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm temlik alan davacı vekilince...
Mahkemece, davalı tarafça birinci tazmin talebinin red gerekçesi olarak teminat mektubunun .... ve .... yükümlülüklerini birlikte yerine getirmemesi halinde ilk yazılı tazmin talebinde tazmin olunacağı şeklinde bir düzenlemenin bulunduğu, oysa davacı tarafça yapılan tazmin talebinde isim yazmaksızın alıcıların 19.03.2004 tarihli hisse alım satım sözleşmesi ve 11.12.2006 tarihinde ve eki nezdinde .... şirketine ilişkin yatırım yükümlülüklerini yerine getirmemiş olmaları nedeni ile söz konusu banka teminat mektubu ifası için düzenlendiğinin belirtildiği ve bunun uluslararası yeknesak kurallara aykırı olduğu ileri sürülmüş ise de davacı tarafça yapılan tazmin talebinde, davalı bankanın teminat mektubuna ilişkin referans numarası lehtarları olan ..., ..., ... ve ..... gösterilmiş olup, davalı banka tarafından davaya konu edilen teminat mektubu dışında anılan bu şahıslar lehine verilmiş başkaca herhangi bir teminat mektubunun da bulunmadığı, yine tazmini istenen teminat mektubu tarihi, referans...
Davalı vekili cevabında, davacıya verilen teminat mektubunun 16.11.2012 tarihinde müvekkili bankaya iade edildiğini ve mektubun risk çıkışının yapıldığını, ihale makamı olan ... Elektrik Dağıtım AŞ.'nin müvekkili bankaya hitaben yazdığı 19.11.2012 tarihli yazı ile 13.11.2012 tarihli ve 60.000 TL bedelli teminat mektubunun davacıya sehven iade edildiğini ve teminat mektubunun aslının kuruma iadesini talep ettiğini, anılan teminat mektubunun risk çıkışı yapılmış olduğundan aynı içerik ve bedelle yeni bir teminat mektubu düzenlenip kuruma verildiğini, Akdeniz Elektrik Dağıtım AŞ.'...
nin teminat mektubu miktarının teminatı olarak bankada bulunan 412.385,00 TL alacağı, 25.000,00 TL bedel karşılığında temlik aldığı, davalı ... Bankası'na ait 12.11.2015 tarihli, ... no'lu ve 412.385,00 TL bedelli kesin ve süresiz teminat mektubunun muhatabının Ambarlı Gümrük Müdürlüğü, lehtarının alacağı temlik eden şirket yetkilisi ... olduğu, teminat mektubunun kesin ve süresiz olduğu, teminat mektubunun davalı bankaya 28.08.2018 tarihinde iade/ibraz edildiği, davacının davalı bankaya gönderdiği 29.08.2018 tarihli talimat yazısı ile temlik aldığı ve teminat mektubunun nakit karşılığı olan 412.385,00 TL'nin ve vadeli hesapta işleyen faizinin tarafına ödenmesinin talep edildiği, davalı banka tarafından işlemiş faizi ile birlikte 10.09.2018 tarihinde davacıya 456.949,41 TL ödeme yapıldığı anlaşılmaktadır....
nin teminat mektubu miktarının teminatı olarak bankada bulunan 412.385,00 TL alacağı, 25.000,00 TL bedel karşılığında temlik aldığı, davalı Garanti Bankası'na ait 12.11.2015 tarihli, 1270206 no'lu ve 412.385,00 TL bedelli kesin ve süresiz teminat mektubunun muhatabının Ambarlı Gümrük Müdürlüğü, lehtarının alacağı temlik eden şirket yetkilisi Abuzer Çokbilen olduğu, teminat mektubunun kesin ve süresiz olduğu, teminat mektubunun davalı bankaya 28.08.2018 tarihinde iade/ibraz edildiği, davacının davalı bankaya gönderdiği 29.08.2018 tarihli talimat yazısı ile temlik aldığı ve teminat mektubunun nakit karşılığı olan 412.385,00 TL'nin ve vadeli hesapta işleyen faizinin tarafına ödenmesinin talep edildiği, davalı banka tarafından işlemiş faizi ile birlikte 10.09.2018 tarihinde davacıya 456.949,41 TL ödeme yapıldığı anlaşılmaktadır....
Tetkik Hakimi ...tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü: Davacı vekili, davalı ile aralarında ticari ilişki kapsamında verilen 18.9.2015 tarihli 200.000 TL’lik teminat mektubunun davacının davalı şirkete borcu olmadığı ve ticari alış verişleride kalmadığı halde iade edilmediğini, davalının iflas erteleme davası açtığını davacıdan gizlediğini ve kötüniyetli olarak banka teminat mektubunu uhdesinde tuttuğunu belirterek teminat mektubunun hükümsüz olduğunun tespitini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili, 25.4.2016 tarihli dilekçesiyle davanın teminat mektubundan kaynaklı menfi tespit davası olduğunu, davalı tarafından teminat mektubunun 04.04.2016 tarihi itibariyle nakde çevrildiğini ve davanın istirdat davasına dönüştüğünü belirterek teminat mektup bedelinin davalıdan tahsili ile davalı aleyhine kötüniyet tazminatına karar verilmesini istemiştir....
İşbu protokolün 3.1.1 maddesinde belirtilen banka teminat mektubunun ...’e teslim edilmiş olması ve geçerliliğini koruması bayilik hizmet bedeli ve prim ödemelerin yapılmasının ön şartıdır. Aksi durumlarda ..., bayilik hizmet bedeli ve pirim ödemesi yapmaktan imtina edecektir” şeklinde düzenleme yer almaktadır....
