MUHALEFET ŞERHİ Davacının dava konusu yaptığı iki talebinden birincisi banka teminat mektubunun hükümsüzlüğünün tespiti ve ikincisi teminat mektubunun düzenlenmesine sebep olan sözleşmeden dolayı borçlu olmadığının tespiti amaçlayan menfi tespit davasıdır. Yerel mahkemece banka teminat mektubunun hükümsüzlüğünün tespiti davasında mektubu düzenleyen bankanın pasif dava ehliyetinin bulunmadığı gözetilerek davanın husumetten reddi gerekirken, işin esasına gerilerek karar verilmesi yanlış olduğundan saygıdeğer çoğunluğun bu hükme ilişkin bozma kararına ben de katılmaktayım. Ancak davacının ikinci talebi olan davalı banka ile kefil olarak imzaladığı sözleşmeden dolayı borçlu olmadığının tespitini amaçlayan davasında davalı bankanın pasif dava ehliyeti vardır....
Dava, davacının ortağı olduğu dava dışı şirket lehine verilen teminat mektubunun kontrgarantisi olarak bloke edilen davacıya ait hesaptaki paranın teminat mektubunun iade edilmiş olması nedeniyle davalıdan birikmiş faizi ile birlikte tahsili istemine ilişkindir.Davacıya ait hesabın bloke edilmesi karşılığı davalı banka tarafından verilen teminat mektubunun 22.02.2007 tarihinde davalı bankaya iade edildiği anlaşılmış ise de dava tarihi olan ....2008'den önce banka tarafından ... 8. İcra Müdürlüğü'nün ....06.2008 tarihli yazısı üzerine davaya konu hesap üzerine haciz işlendiği anlaşılmıştır.Davalı banka davaya verdiği yanıtında davaya konu miktar üzerinde davacıdan alacaklı bulunan .... kişilerin lehine konulmuş bulunan haciz nedeniyle paranın davacıya ödenemeyeceğini ve davacının parasının yatırıldığı tarih itibariyle faizli bir hesapta değerlendirildiği hususlarını belirtmiştir. Davalı bankanın ... A.Ş. ......
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davaya konu teminat mektubunun lehtarı borçlu firma tarafından -----asliye ticaret mahkemesinin ----- Esas sayılı dosyasında açılan konkordato dava davası kapsamında teminat mektuplarının ödenmesinin tedbiren ödenmesinin durdurulmasına karar verilmiş olduğunu, davacının 8.3.2019 vadeli mektup için 7.2.2019 tarihinde tazmin talebinde bulunduğunu, söz konusu talebin yukarıda gösterilen mahkeme kararına istinaden yerine getirilemediğini, mektubun vadisinin 31.3.2019 tarihine uzatıldığını, lehtarın talebi üzerine 28.3.2019 tarihinde mektubun vadesinin 30.6.2019 tarihinde uzatıldığını, söz konusu teminat mektubunun tazmini için davacı firmanın 28.6.2019 tarihinde başvurduğunu yine aynı mahkemenin söz konusu kararına istinaden yerine bu talebin yerine getirilemeyeceğinin davacıya bildirildiğini, teminat mektubunun vadesinin uzatılmaması ve süresinde tazmin talebinin bulunulmuş olması nedeni ile teminat mektubunun tazmin talep tarihinde nakde dönüşmüş olduğu...
Yukarıda yer verilen kanun hükümlerine göre, giriş esnasında tahakkuk ettirilerek teminata bağlanmak suretiyle ertelenen katma değer vergisinin, yatırımın teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde tahakkuk tarihinden itibaren hesaplanacak %50 zamlı tecil faiziyle birlikte tahsili cihetine gidilecektir. Bu aşamada, ertelenen vergi banka teminat mektubuyla teminat altına alınmış olduğundan, 6183 sayılı Kanunun 56'ncı maddesi uyarınca teminat mektubunun usulü dairesinde nakde çevrilmesi suretiyle kamu alacağının tahsili yolunda işlem tesis gerekecektir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/670 Esas KARAR NO : 2024/146 DAVA : Banka Teminat Mektubundan Kaynaklanan Davalar (Finans İhtisas) (Banka Teminat Mektubunun İadesi) DAVA TARİHİ : 29/09/2023 KARAR TARİHİ : 14/03/2024 G.K....
Davalı yüklenici vekili ise, dava konusu edilen teminat mektubunun tarafları banka ve muhatabı olup, banka dava konusu teminat mektubunu BK'nın 110. maddesi uyarınca davacının fiilini taahhüt için düzenleyip teslim ettiğini, mektubun alacaklısının kendileri olduğunu, 3. kişinin fiilini taahhüt niteliğindeki teminat mektubunu iptâlini davacının isteyemeyeceğini, öte yandan dava dışı iş sahibiyle aralarında imzalanan 28.11.2007 tarihli sözleşmeyi iş sahibinin feshettiğini, dava dışı iş sahibinden alacaklarının tahsili için Milletlerarası Tahkim Divanı'nda Nisan 2009 tarihinde dava açtıklarını ve bu davanın bekletici mesele yapılmasını, kaldı ki, davacıya gönderilen ihtarnamede de, teminat mektubunu irad kaydedeceklerini, süresi 30.07.2009 tarihinde dolan teminat mektubunun geçerlilik süresinin uzatılmasını istediklerini, davacının 07.02.2008 ve 10.03.2008 tarihli iki ayrı sözleşmeyle inşaat işinin taşeronluğunu üstlendiğini, ancak sözleşme ve şartnameye uygun olarak yükümlülüklerini yerine...
nin (HSBC Bank devralmıştır)... hesap numaralı 3.000,00 TL teminat miktarlı, muhatap... Kooperatifi adına düzenlenmiş 22/05/1995 tarihli teminat mektubu ile ...T. A. Ş. Bankasının ( artık... Bank A. Ş.)... hesap/referans numaralı 48.000,00 TL teminat bedelli, muhatabı ...Bankası A. Ş. olan müvekkil lehine düzenlenmiş 09/11/1995 tarihli teminat mektubunun davalı bankaya sunulmadan kaybolmak suretiyle zayi olduğunu, ancak teminat mektubunun verildiği işin tamamlandığını bu nedenle verilen teminat mektubunun amacının artık kalmadığı bahisle iptalini talep etmiştir. Davalı vekili, dava konusu teminat mektuplarının muhataplarının ...Kooperatifi ve ... A.Ş....
Ancak belirtmek gerekir ki banka teminat mektupları kıymetli evrak niteliğinde olmayıp, davalı bankanın davaya konu teminat mektubunun eki niteliğindeki süre uzatım yazısını düzenledikten sonra banka teminat mektubunun süresinin uzatılmış olduğu bankanın da kabulünde olduğu, süre uzatım yazısı teminat mektubunun eki niteliğinde olup ancak teminat mektubu ile birlikte hüküm ifade edeceği, tek başına hüküm ifade etmeyecek olan süre uzatım yazısı aslının bankanın elinde olmasının garantiyi sona erdirmeyeceği, süre uzatım yazısının aslını lehdardan iade alan bankanın, lehdardan teminat mektubu aslının da iadesini istemesi ve teminat mektubuna ilişkin riskin sona erdiği yönünde muhatabın muvafakatini alması gerekmektedir....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2011/76 D.... sayılı dosyasına ibraz edildiği, dolayısıyla sözü edilen teminat mektubunun iadesi talebinin nedenleri de belirtilmek suretiyle asıl mahkemesinden istenebileceği ve talebe yönelik olarak müspet veya menfi karar alınabileceği, bir başka mahkemenin dava konusu teminat mektubunun hükümsüzlüğüne veya iadesine ilişkin kararına dayanılarak bir başka mahkemeden teminat mektubunun iadesinin istenilmesinin mümkün olmadığı, ... bu davada davacının dava açmakta hukuki yararının bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm taraflar vekillerince temyiz edilmiştir. ...-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin bütün davacı vekilinin aşağıdaki bent dışındaki yerinde görülmeyen öteki temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir. ...- Dava, banka teminat mektubunun hükümsüzlüğünün tespiti istemine ilişkindir....
) bunun davacı tarafından, ileride olası bir garanti veren bankanın rücu etmesi ihtimaline binaen bu teminat mektubununun bedelini talep üzerine ödeyen bankaya yöneltmesi gerekeceği, davalının teminat mektubunu paraya çevirmesinin teminat mektubunun kesin ve ilk talepte ödenmesi gereken bağımsız bir borç yaratması sebebi ile yasa ve usule uygun olduğu, ancak davalı tarafından kredi riski kapatıldıktan sonra teminat mektubunun 28.395,63 USD'lik tutarı firmanın açık olan ihracat tahhüt riski için nakit olarak blokaja alınmasının, takas mahsup yasağının, teminat mektubunun (ilk yazılı talepte ve derhal ödenmesi zorunluluğu) özelliği kullanılarak aşılması anlamına geleceği, başka bir ifadeyle davalının, teminat mektubunun davacı ile olan ilişkisinden bağımsız bir alacak hakkı meydana getirmesi özelliğini kullanarak hem henüz doğmamış olan hem de geçici mühletin ilanından sonra olması sebebi ile kullanamayacak olan takas imkanını bağımsız borç ilişkisi meydana getiren banka teminat mektubu üzerinden...
