Değiştirme isteğinde bulunulan satıcı, alıcının istediğini yerine getirmediği takdirde alıcı, TBK m.125 uyarınca sözleşmeden dönme veya ifadan vazgeçerek olumlu zararın tazmin edilmesini talep edebilecektir. (Cevdet Yavuz, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, İstanbul 2021, s.109). Ayrıca davada terditli bir talep ileri sürülerek, bu hakkın şartlarının somut olayda gerçeklemediğine kanaat getirilmesi halinde ise sözleşmeden dönme hakkını seçtiği beyan edilmiştir. Satılanın ayıpsız bir benzeriyle değiştirme hakkının kullanılması bakımından aranan tek sınır, ayıplı satılanın ayıpsızıyla değiştirilebilmesinin mümkün olmasıdır (TBK m.227 f.1 b.4). Bu hak bakımından da TBK m.228-229’daki sınırlamaların uygulanabileceği öğretide kabul edilmektedir. Bunun nedeni ise, yenisi ile değiştirme hakkının sözleşmeden dönme hakkına yakın bir hak olarak kabul edilmesidir (Yücedağ, s.227)....
Aracın üretiminden kaynaklı gizli ayıplı olduğu dosya kapsamı ile sabit ise de, ayıbın giderildiği, uzun süreden beri aracın davacı şirket tarafından kullanıldığı hususu da dosya kapsamı ile sabittir. Bu durumda, alıcının sözleşmeden dönme hakkını kullanması hakkaniyete uygun düşmeyecektir. Bu gerekçe ile davacı-alıcı tarafın satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteyebileceğinin kabulü gerekir. Araçtaki ayıbın giderilmesi amacıyla parça ve işçilik dahil toplam yapılan masraf ise 60.763,31-TL'dir. Her ne kadar bilirkişi heyetince aracın ayıplı değeri ile ayıpsız değeri arasında 30.000,00-TL bir değer farkının bulunduğu beyan edilmiş ise de, davacı tarafın bu yönde bir talebi yoktur. HMK 26. maddesine göre, hakim tarafların talep sonucu ile bağlıdır. Bu gerekçelerle, bu değerlendirme ile ilgili karar verilmemiştir....
Satıcı, alıcının satılanı yeterince gözden geçirmekle görebileceği ayıplardan da, ancak böyle bir ayıbın bulunmadığını ayrıca üstlenmişse sorumlu olur." TBK'nun 227.maddesi uyarınca;"Satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hâllerde alıcı, aşağıdaki seçimlik haklardan birini kullanabilir: 1. Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme.2. Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme.3. Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme.4....
teknik servise götürdüğü ve böylece TBK'ın. 223 hükmündeki bildirim (ihbar) külfetini yerine getirdiği kanaatine varılabileceği, TBK'ın, 227/1, b. 1 hükmüne göre satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hâllerde alıcı, "Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme" yönündeki seçimlik hakkını kullanabileceğinden davacının da dava dilekçesinde, satım bedeli olarak ödediği 18.000,00 TL'nin faiziyle iadesini talep ettiğinden sözleşmeden dönme yönündeki seçimlik hakkın kullandığı, buna bağlı kanuni bir sonuç olarak TBK m. 229/1, b.l hükmünce “Ödemiş olduğu satış bedelinin, faiziyle birlikte geri verilmesi" yönünde talepte bulunulduğu anlaşılmıştır. ......
Toplanan delillerden satışı yapılan aracın ayıplı olduğu ve aracın bir çok kez onarım gördüğü ancak ayıbın giderilmediği ve bir müddet sonra da ayıbın tekrarlayacağı tespit edildiği gibi zaten ayıbın tekrarlı olduğu da tespit edilmiştir. TBK 227. maddesinde satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hallerde alıcının seçimlik hakları düzenlenmiş olup, bunlardan biri imkan varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme hakkıdır....
Maddesine göre dava konusu aracın ayıplı mal niteliğinde olduğunu, müvekkilinin bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme hakkının kullanılması için davalıya Bornova ... Noterliğinin 24/03/2015 tarih, ... yevmiye nolu ihtarnamesi ile başvurduğunu fakat davalı tarafça bu ihtarnameye herhangi bir cevap verilmediğini belirterek davanın kabulü ile, dava konusu otomobilin ayıplı olduğunun tespitini talep ve dava etmiştir. CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Dava konusu aracın üreticisi firması ......
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, ayıp nedeniyle sözleşmeden dönme ve bedel iadesi istemine ilişkindir. İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK'nun 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak inceleme yapılmıştır....
Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Ayrıca satış sözleşmesi ve teslim tarihi 2012 yılı itibari ile yürürlükte olan 4077 sayılı tüketicinin korunması hakkındaki kanunun dördüncü maddesi “tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın Ayıpsız misli ile değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı malın neden olduğu ölüm ve / veya yaralanmaya yol açan ve / veya kullanımdaki diğer mallarda zarara neden olan hallerde imalatçı-üreticiden tazminat isteme hakkına da sahiptir....
Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir. Ne var ki, tüketici bu hakkını kullanırken objektif iyiniyet kuralları içerisinde hareket etmek zorundadır. 6502 sayılı Yasa 11/3. maddesinde “Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır.” düzenlemesi mevcuttur....
TBK'nın 227. maddesi gereğince, "Satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hâllerde alıcı, aşağıdaki seçimlik haklardan birini kullanabilir: 1-Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme. 2-Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme. 3-Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını istemez. 4-İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme. Alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır. Satıcı, alıcıya aynı malın ayıpsız bir benzerini hemen vererek ve uğradığı zararın tamamını gidererek seçimlik haklarını kullanmasını önleyebilir. Alıcının, sözleşmeden dönme hakkını kullanması hâlinde, durum bunu haklı göstermiyorsa hâkim, satılanın onarılmasına veya satış bedelinin indirilmesine karar verebilir....
