Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, 818 sayılı BK'nın 155 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir ürüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanununda 3/1-(k) maddesindeki tüketici tanımına uymadığı anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 6098 sayılı Borçlar Kanununun 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmenin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanununun 3/e maddesindeki tüketici tanımına uymadığı anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç kullanmak için konut edinmek değil arsasını değerlendirmektir....
Bir iş görerek eseri meydana getirmek ve meydana getirilen eseri iş sahibine teslim etmek (arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde, binayı sözleşmeye, amacına ve fen ve sanat kurallarına uygun imal ederek arsa sahibine teslim etmek) yüklenicinin ana borcudur. Kural olarak da aslolan sözleşmenin kararlaştırıldığı şekilde eksiksiz ifasıdır. Aksi halde, sözleşmeden beklenen yararlar dengesi bir taraf aleyhine bozulur. Böyle bir durumda da bir taraf edimini yerine getirmiş kabul edilemez; Yukarıda belirtilen ilkeler ve yapılan açıklamaların ışığında somut olayı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi hükümleri çerçevesinde incelenip değerlendirilmesine gelince arsa sahibi ile yüklenici arasında 06.04.2010 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmış, davacı adi yazılı sözleşme ile dava konusu daireyi yükleniciden temlik almıştır....
- KARAR - Davacı vekili, davalılardan arsa sahibi ... ile davalı yüklenici ... arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereği oluşacak bağımsız bölümlerden 1. kat soldaki ... yeri ile 1. ve 4. katların tamamını davalılardan Muhsin ile beraber 325.000,00 TL'ye 27.05.1998 tarih ve 39930 yevmiye numaralı gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ile satın aldığını, 23.10.1997 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin karşılıklı anlaşma ile feshedildiği, davalı arsa sahibi Nuri'nin fesihten bir gün sonra yine davalı ... ile aynı şartlarla 15.01.1999 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yaptığını, davalı ...'in müvekkilinin kendisine dava açabileceği endişesiyle tüm haklarını abisi davalı ...'e devretmiş gibi gösterdiğini, bu sebeplerle müvekkilinin ... 7....
Davadaki istemin dayanağı, davalı yüklenici ile dava dışı arsa sahipleri arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve yüklenicinin davacıya şahsi hakkını devretmesine ilişkin “alacağın devri” (temlik) sözleşmesidir. Burada öncelikle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve bu sözleşmenin hüküm ve sonuçları üzerinde durulması gerekmektedir. Bir tanımlama yapmak gerekirse; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, yüklenicinin finansını kendisi sağlayarak arsa maliklerine ait arsa üzerine bina yapımı işini yükümlendiği, arsa malikinin ise bedel olarak binadaki bir kısım bağımsız bölümlerin mülkiyetini yükleniciye geçirmeyi vaat ettiği sözleşmelerdir. Bu sözleşmelerde bina inşaatı sebebiyle yükleniciye ödenmesi gereken ücret (bedel), arsa sahibi tarafından ayın olanak ödenmektedir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde ilk unsur “yüklenicinin bir inşaat (bina) meydana getirme borcu altına girmesidir.”...
Davadaki istemin dayanağı, davalı ... ile dava dışı arsa sahipleri arasında yapılan 15.07.2004 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve yüklenicinin davacılara yaptığı muhtelif tarihli şahsi hakkın temlikine ilişkin temlik sözleşmeleridir. Burada öncelikle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve bu sözleşmenin hüküm ve sonuçları üzerinde durulması gerekmektedir. Bir tanımlama yapmak gerekirse; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yüklenicinin finansını kendisi sağlayarak arsa maliklerine ait arsa üzerine bina yapım işini yükümlendiği, arsa malikinin ise bedel olarak binadaki bir kısım bağımsız bölüm mülkiyetini yükleniciye geçirmeyi vaat ettiği sözleşmelerdir. Bu sözleşmelerde inşaat yapımı sebebiyle yükleniciye ödenmesi gereken ücret (bedel), arsa sahibi tarafından ayin olanak ödenmektedir. arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde ilk unsur “yüklenicinin bir inşaat (bina) meydana getirme borcu altına girmesidir.”...
Şti. ve müşterek borçlu müteselsil kefil ... ve ... ile arsa sahipleri ... ve ... arasında akdedilmiş olup, mahkemece yapılacak inceleme ve araştırmanın kat karşılığı inşaat sözleşmesinin tarafı olan arsa sahipleri ile yüklenicinin taraf olduğu bir davada yapılması gerektiğinden, davacı tarafa arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde yüklenici olan ancak davaya dahil edilmeyen Tüzel kişi ve gerçek kişiler hakkında dava açmak üzere mehil verilmeli, dava açılırsa o dava eldeki dava dosyası ile birleştirilmeli, yüklenici ve diğer arsa sahiplerinin savunma ve delilleri toplanmalı, sonucuna göre işin esası hakkında bir karar verilmelidir. Taraf teşkili tam olarak sağlanmadan yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir....
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, gayrımenkul satış vaadi sözleşmesinin noter önünde re'sen düzenlenmesi gerektiği, resmi şekil şartının sözleşmenin geçerlilik koşulu olduğu, davacı ile davalı ... arasında adi yazılı şekilde sözleşme yapıldığı, resmi şekilde yapılmayan sözleşmenin davalıyı tapunun devri konusunda yükümlülük altına soktuğunun kabul edilemeyeceği, bu nedenle ... bakımından davanın reddinin gerektiği, davalı ... yönünden tapu iptali tescil bakımından hüküm ifade etmeyen sözleşmeden dolayı bu kişinin halefi konumundaki diğer davalılardan da aynı şekilde talepte bulunma olanağı bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir....
Fakat temlik alanın ifa talebine muhatap olan borçlu (arsa sahibi) bu talebe hemen uymak zorunda değildir. Devralan kimse temlik işlemini ve kendisinin yeni alacaklı sıfatını ispat etmiş olsa bile borçlu (arsa sahibi) ona karşı bir takım itiraz ve defilerde bulunmak imkanına sahiptir. Alacağın temliki işleminde, temlik yoluyla alacağa hak kazanıldığının arsa sahibine (davalılara) temlik işleminin varlığının ispatı ise yükleniciye karşı olmalıdır. Bu tür temlik işlemlerine dayalı arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanan davalarda arsa sahibi ile yüklenici arasında zorunlu dava arkadaşlığı vardır. Böyle olunca, davanın arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin yüklenicisi olan Akbulak İnşaat (yeni adı ... İnşaat)ve arsa sahiplerine yöneltilmeden görülüp sonuçlandırma olanağı yoktur....
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davacı yüklenici tarafından yapılan binanın tasdikli projesine uygun yapılmadığı, iskan alınmadığı, yapı kullanma izin belgesi alınması hususunda tespit edilen gerekli masraflar toplamı olan 22.227,79 TL'nin de verilen süre içerisinde mahkeme veznesine depo edilmediği ve tapu iptali tescil şartlarının mevcut olmadığı, 50.000,00 TL cezai şartın sözleşmede belirlenen unsurlarının oluşmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. 1-Davaya konu 7 no'lu bağımsız bölümün 31.03.2010 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca davacı yükleniciye düşen dairelerden olduğu, son bağımsız bölüm olması nedeniyle tüm sözleşmenin teminatını teşkil ettiği, bu nedenle sözleşmesinin tüm tarafların hakkını etkilediği anlaşılmaktadır. Bu durumda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde imzası bulunan tüm tarafların davada taraf olarak bulunması gerekir....
Kararı, davalı vekili temyiz etmiş, Dairemizin 03.06.2014 gün ve 2014/661 esas 2014/4291 karar sayılı ilamı ile, TMK'nın 692. maddesi gereği sözleşmenin tüm paydaşların katılımı ile yapılmasının zorunlu olduğu, sözleşme dışı arsa sahibi Nafiz Şenyürek ile yüklenici arasında bir arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığı, ya da Nafiz Şenyürek'in onayının alındığı ispatlanamadığından sözleşmenin geçersiz olduğu, geçersiz sözleşmeye dayanılarak sebepsiz zenginleşme hükümleri dışında herhangi bir tazminat talep edilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi gerektiği, bu aşamada diğer temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığı, kabule göre de, mahkemece taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ayakta olduğu kabul edildiğine göre davacının BK'nın 106/2. maddesi uyarınca ifadan vazgeçmesi halinde talep edebileceği olumlu zararın hüküm altına alınmasının hatalı olduğu gerekçeleriyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir....
