Ancak kanunun sistematiği nazara alındığında kanunda zikredilen eser sözleşmelerinden kastın; ticari ve mesleki olmayan amaçlarla, salt kişisel ihtiyaçları için kullanma ve tüketme amacıyla gerçek ve tüzel kişi ile tüketici arasında yapılan eser sözleşmeleri olduğu anlaşılmaktadır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı Mülga Borçlar Kanunu'nun 355 vd. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 470 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanununda 3/k maddesindeki tüketici tanımına uymadığı açıktır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç, arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Yasada tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
Mahkemece, taraflar arasındaki sözleşmenin ifa imkânının kalmadığı, davacılarca sözleşmenin fesh edildiği gerekçesi ile davanın kabulüne, davalılara ait ...ada, ...ve ...parseller üzerindeki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine ilişkin şerhlerin kaldırılmasına karar verilmiştir. Kararı, davalı ... temyiz etmiştir. Davada, taraflar arasında düzenlenen 28.11.2011 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince 29.11.2011 tarihinde tapu kayıtlarına konulan şerhin terkini talep edilmiştir. Sözleşme uyarınca konulan şerhin terkininin istemi sözleşmenin fesh edilmiş olduğu sebebine dayandırılmıştır. Ne var ki; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin feshinin âkit taraflarca tek taraflı olarak gerçekleştirebilmesi mümkün olmayıp, mahkeme kararıyla veya taraf iradelerinin birleşmesi ile fesih gerçekleştirilebilir. Somut olayda, fesih konusunda verilmiş bir mahkeme kararı bulunmadığı gibi, tarafların bu yönde mevcut ortak bir iradeleri de yoktur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 20.09.2010 gününde verilen dilekçe ile kat karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı ... iptali ve tescil talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine dair verilen 14.06.2017 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı ... iptal ve tescil, ikinci kademede tazminat istemine ilişkindir....
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir. 1-Davacı vekilinin temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede; Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2-Davalılar vekilinin temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede; Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptal ve tescil, bunun mümkün olmaması halinde bedelin tahsili istemine ilişkindir....
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; yüklenicinin, içine düştüğü mali sıkıntı nedeniyle kendi edimini tek başına yerine getirmeyip, inşaatları ... ve... ile yaptığı, sahteliği iddia ve ispat edilmeyen sözleşmeler ile yüklenici ...'nun arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden doğan A, B, C, P, D, E, O ve R bloklardaki bağımsız bölümler yönünden .... ve ...'...
Noterliği'nin 01.06.2016 tarih ve 1006 yevmiye numaralı Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesini arsa sahibi Duran Deveci ile düzenleyerek noter huzurunda imzaladıklarını, görüldüğü üzere müvekkil tarafından bir önceki müteahhitten devralınan bir inşaatın olmadığı ve müvekkilinin söz konusu ada ve parseldeki inşaatı arsa sahibi ile arasında gerçekleştirilmiş olan Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi uyarınca yapmakta olduğunu, bu nedenlerle, davacının yasa gereği müteselsil sorumlu oldukları yönündeki iddiasının hukuki mesnetten yoksun olduğunu, ayrıca Mersin 12....
Davalı ... vekili, yüklenici ...’ın da davada taraf olması gerektiğini, yüklenicinin edimlerini yerine getirmediğini, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde müvekkilinin imzası olmadığını beyan ederek davanın reddini savunmuş ve zamanaşımı itirazında bulunmuştur. Davalı ... ve ... vekili de, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davalı ... aleyhine açılan davanın kabulüne dava konusu taşınmazda davalı adına kayıtlı 23/89 arsa payının davacı adına tesciline; diğer davalılar aleyhine açılan davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davacı vekili ve davalı ... vekili temyiz etmiştir. Eser sözleşmelerinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, taraflara karşılıklı hak ve borçlar yüklemektedir. Yüklenici, finansman sağlayarak arsa malikinin taşınmazı üzerine bina yapma işini üstlenmekte, arsa maliki ise inşa edilecek binaya karşılık, bu binadaki bir kısım bağımsız bölümlerin mülkiyetini yükleniciye devretmeyi vaat etmektedir....
CEVAP Davalılar vekili cevap dilekçesinde; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendikten sonra, davacı arsa sahibinin inşaatın bitmesini beklemek istemediğini bildirmesi üzerine, yüklenici tarafından, davacıya başka bir binadan lüks bir daire ve 40.000 USD para verildiğini, davacının bunun karşılığında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan haklarından vazgeçtiğini, öte yanda hali hazırda inşaatların tamamlanmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir. III....
Emlaka devretmesinin kendi hakkının kaybına neden olabileceği, arsa payı karşılığı bağımsız bölüm yapımı ile ilgili yerleşik içtihatların davacı ile davalı ... arasında uygulanması mümkün bulunmadığı gerekçesi ile asıl ve birleşen davalardaki tapu iptali ve tescil taleplerinin reddine karar verildiği anlaşılmaktadır. Arsa sahibi ile aralarında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi bulunan yüklenicinin şahsi hakkını üçüncü kişiye temlik etmesi halinde üçüncü kişinin ifa talep edip edemeyeceğinin saptanmasında öncelikle yüklenicinin edimini (eseri meydana getirme ve teslim borcunu) yerine getirip getirmediğinin, ardından sözleşme hükümlerindeki diğer borçlarını ifa edip etmediğinin açıklığa kavuşturulması zorunludur. Alacağın temliki ve borcun nakli dava tarihinde yürürlükte bulunan Borçlar Kanununun 162 ila 181. maddelerinde düzenlenmiştir....
S.2 getirince kendisine düşen bağımsız bölümlerin arsa payının devrini isteyebilir. Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde, ücret, devri kararlaştırılan arsa payıdır. Kural olarak, ücret (arsa payı) sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa (kademeli ferağ öngürülmemişse) işin yapılmasından sonra ödenir (devredilir). Bu durumda, inşaat yapma borcunu yerine getirmeyen yüklenici, arsa sahibinden tapu devrini isteyemez. Somut olayda davalı arsa sahibi, eksik işler bulunduğunu ve sözleşme gereği cezai şart alacağının olduğunu savunmuş olup, davalı arsa sahibinin sözleşmeden doğan haklarını, teminat altına alabilmek amacıyla elde tuttuğu bağımsız bölüm veya bölümler yönünden, söz konusu eksikler tamamlanmadan veya bedeli ödenmeden, sözleşmeye uygun olarak teslim olgusunun gerçekleştiği kabul edilemeyeceğinden, davacı yüklenici tescile hak kazanamaz....
