Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri 818 sayılı Mülga Borçlar Kanunu'nun 355 vd. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 470 vd. maddelerinde düzenlenen eser sözleşmelerinin kendine özgü bir türüdür. Bu sözleşmelerin bir tarafı arsa sahibi diğer tarafı yüklenicidir. Bu tür sözleşmelerde arsa sahibinin Tüketici Kanunu'nun .../k. maddesindeki tüketici tanımına uymadığı açıktır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde arsa sahibi açısından güdülen amaç, arsasını değerlendirmektir. Bu nedenle arsa sahibinin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalarken güttüğü saikin 6502 sayılı Kanun'da tanımlanan tüketicinin saikinden farklı olduğu gözden kaçırılmamalıdır....
sözleşmesi 05.09.2020 tarihinde imza altına alınan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin içinde düzenlenmiş olup, mahkemenin hatalı tespitleri sonucunda kanuna aykırı karar kurulduğunu, davaya konu 05.09.2020 tarihli Arsa Payı Karşılığ İnşaat Sözleşmesinin yerine getirilmemesi nedeniyle devredilen taşınmazların iadesi talebinde ana borcun taşınmazın iadesi olması nedeniyle taşınmazın bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesinin kesin yetki kuralı sebebiyle görevli ve yetkili olduğunu, (HMK md.12) burada uygulanacak kanun TTK değil HMK 12.md ve TMK 716.md ve devamı maddeleri olduğunu, huzurdaki davanın mutlak ticari dava olmadığını, mahkemenin bu yöndeki tespiti hatalı olup, kararın bu yönden de kaldırılması gerektiğini, bununla birlikte huzurdaki davaya konu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi kapsamında devredilen arsaların bir kısmının davacı T1 A.Ş.'...
Davalı vekili, 01.09.2006 tarihli sözleşmenin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile ilgili olmayıp kira sözleşmesinin feshi ile ilgili olduğunu, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin halen devam ettiğini, davacının 110.000,00 TL ödediği hususunu da kabul etmediklerini savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, davanın reddine dair verilen kararın, Yargıtay davacı vekili tarafından temyizi üzerine 15. Hukuk Dairesi'nin 07.10.2010 tarih ve 2009/4135 Esas, 2010/5090 Karar sayılı ilamıyla, tapunun iade edilmesi ile yeni bir yüklenici tarafından inşaata başlanması halinde sözleşmenin fiilen feshedilmiş sayılacağı, dava konusu taşınmazın tam tedavülleri ile tapu kayıtlarının celbi ve yapılacak keşif ile sözleşmenin fiilen feshinin gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması, bu durum gerçekleşmişse davacının iade telebinin değerlendirilmesi gerektiği belirtilerek bozulmuştur....
Belediyesi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesi kapsamında bağımsız bölüm satın alan feri müdahil Aktif İnşaat Anonim Şirketi vekilleri temyiz etmiştir. Asıl ve birleşen davalar, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi, tapu iptal tescil ve tazminat istemlerine ilişkindir. Ahde vefa ilkesi gereği kural olarak eser sözleşmesi, sözleşmedeki hak ve borçların karşılıklı olarak ve bütünüyle yerine getirilmesi sonucu sona erer. 818 Sayılı Borçlar Kanunu'nun 355. vd. ( 6098 sayılı TBK'nın 470. vd.) maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinin bir türü olan “Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi”, iş sahibinin bir arsanın muayyen bir payının bedel olarak devri veya devri taahhüdü karşılığında, yüklenicinin bir inşa (yapı) eseri meydana getirmeyi taahhüt ettiği, tam olarak iki tarafa borç yükleyen, ivazlı, çift tipli bir karma sözleşmedir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin feshi, tapudaki şerhin silinmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Davacı vekili, arsa sahibi müvekkili ile davalı arasında 2008 yılında gayrimenkul satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığını, davalının sözleşme gereğince inşaata başlamak için hiç bir girişimde bulunmadığını ileri sürerek, gayrimenkul satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile taşınmaz üzerindeki satış vaadi şerhinin silinmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı, davacının tapu aslını vermediği için gerekli işlemlere başlayamadığını savunarak, davanın reddini istemiştir....
Öncelikle sözleşme konusu taşınmaz üzerine arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılabilmesi ve yapılan sözleşmenin paydaşları ve yükleniciyi bağlayıcı olması için tüm paydaşlarca ya da yetkili temsilcilerince sözleşmenin imzalanmış olması veya yapılan sözleşmeye "onay" verilmesi zorunludur. Somut olayda olduğu gibi tüm arsa sahiplerince imzalanan sözleşmenin feshi ya da iptali davası da "olağanüstü tasarruf" niteliğinde olduğundan, davanın sözleşmenin tarafı olan tüm arsa sahiplerince ve sonradan el değiştirmişse tüm tapu paydaşlarınca açılması veya davacılar dışında kalan diğer paydaşlar varsa davaya muvafakatlarının sağlanması, muvafakatlerinin bulunmaması halinde davacı tarafa bu kişiler aleyhine dava açması için süre verilmesi, açtığında açılan davanın bu dava ile birleştirilmesi gerekir. Taraflar arasında imzalanan 09.08.1995 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin tarafları olan.... ve ... davada yer almamıştır....
Davalı T5 vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Her ne kadar davanın yan tarafından Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin feshi isteniminde bulunmuş ise de ; Arsa üzerinde inşaatı başlanan bağımsız bölümlerin yapımı tamamlanmış ve anahtar teslimlerinin gerçekleştiğini, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye / ileriye etkili feshi konusu inşaatın yargılama safhasındaki son duruma göre değerlendirilmesi gerektiğini, Yargıtay yerleşik içtihatlarına göre inşaatın tamamlama oranı % 90'ı bulmadığı takdirde, müteahhitin yükümlülüklerini yerine getirmemesinden kaynaklanan feshin geriye etkili sonuç doğurması gerektiğini, inşaatın tamamlama oranı, sözleşme konusu gayrimenkul inşaatının tüm unsurları dahil edilerek hesaplanması gerektiğini, bu nedenle sözleşmenin feshi ve tapunun iptalinin mümkün olmadığını iş bu nedenlerle yapımı gerçekleşmiş olan inşaata dair kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi davasının reddi ile davacı taraf ifa uyarınca ödemesi gereken bedeli ödemediğini, iddia edildiği...
Dava, arsa sahibi davacılar ile davalıların murisi ... arasında düzenlenen Kadıköy .... Noterliğinin 28.02.2019 tarih ve 06945 yevmiye numaralı Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesinin geriye etkili feshi, sözleşmeye göre iskan dahil inşaatın halihazır durumunun, seviyesinin, tamamlanma süresinin ve tamamlanma maliyetinin tespiti istemine ilişkindir. Dosya kapsamından; dava konusu Kadıköy 22. Noterliğinin 28.02.2019 tarih ve 06945 yevmiye numaralı Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesinin tarafı yüklenici ...'in dava tarihinden önce 30.01.2021 tarihinde vefat ettiği, davalı mirasçıların muris ...'in mirasını İstanbul Anadolu 2.Sulh Hukuk Mahkemesinin 28.04.2021 tarihinde kesinleşen 2021/226 Esas ve 2021/240 sayılı Kararı ile 3 aylık yasal süre içerisinde kayıtsız şartsız olarak reddettiklerinin tespitine karar verildiği anlaşılmaktadır. 4721 s. T.M.K.'...
Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillere, gerektirici sebeplere, delilerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacılar vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir. 2-Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi, tapu iptal ve tescili ile sözleşme nedeniyle verilmiş şerhlerin kaldırılması istemlerine ilişkindir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri karşılıklı edimleri içeren, iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerdir. Sözleşmenin taraflarından arsa sahibi, sözleşmeye uygun koşullarda arsasını yükleniciye teslim etmek, yüklenici kendisine karşı edimini yerine getirdiğinde de edimi karşılığı yükleniciye bırakılan bağımsız bölümlerin tapusunu ona devretmekle yükümlüdür....
-K A R A R- Dava, 05.05.2010 tarihli Düzenleme Şeklinde Kat Karşılığı İnşaat ve Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesinin feshi ve ........1998 tarihli ek sözleşmenin yürürlük kazandığının tespitine ilişkin olup, mahkemece davanın reddine dair verilen karar, davacı vekilince temyiz edilmiştir. Dava dilekçesinde, taraflar arasında akdedilen 05/05/2010 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile ... .... Noterliğince düzenlenen .../.../1998 tarih ve ... yevmiye numaralı ek sözleşme hükümlerinin yürürlülük kazandığının tespiti istenmiştir. Bu itibarla istek, taraflar arasındaki akdi ilişkinin ileri etkili feshine ilişkin olmayıp, aradaki hukuki ilişkiye hangi sözleşmenin uygulanacağına dairdir. O itibarla ,mahkeme kararının gerekçesinde yer alan inşaatın tamamlanma aşaması dikkate alınarak ileriye etkili feshe karar verilmediğine ilişkin gerekçe yerinde değildir....
