"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkili şirket ile davalı arasında bayilik sözleşmesi yapılarak davalı şirkete ait taşınmaz üzerinde müvekkili lehine 15 yıllık intifa hakkı tesis edildiğini, Rekabet Kurulu'nun 12.03.2009 tarihli kararı nedeniyle taraflar arasındaki sözleşmenin beş yılı aşan kısmının geçersiz hale geldiğini, müvekkili şirketin davalıya intifa ivazını ve işletme yatırım destek bedeli ödediğini, sözleşme gereği ve duran varlıklar yatırım bedeli için de ödeme yaptığını, geçersiz hale gelen sözleşme nedeniyle davalının sebepsiz zenginleştiğini ileri sürerek, davalıya ödenen intifa ivazının karşılıksız kalan kısmının ve diğer ödemelerin güncellenmiş...
Ayrıca davacı idare daha önce Anlaşma Tutanağı ile 730,03 m²'lik alanda üst (irtifak hakkı) konusunda davalı tarafla anlaşmış ve bu kısım tapu siciline şerh edilmiştir. Mahkeme kararında ise sadece 990,96 m²'lik alanın mülkiyet kamulaştırılmasına karar verilmiştir. Öncelikle davacı vekilinden HMK 31. Maddesi gereğince dilekçesi açıklattırılarak daha önceki irtifak kamulaştırılmasının alanı m² değişmekte yoksa, dilekçede bahsedilen irtifak kamulaştırmasının yeni bir talep mi olduğu netleştirilmelidir. Eğer bu yeni bir talep ise bu hususta da irtifak bedeli hesaplanıp kamulaştırma bedeline eklenmeli ve bu irtifak kamulaştırılması talebi ile ilgili de hüküm kurulmalıdır. Dava konusu yerin üzerinde daha önce Anlaşma Tutanağı ile anlaşılıp kurula irtifak kamulaştırılması, m² birim bedel hesaplanırken mahsup edilmelidir. Ayrıca geçici irtifak bedeli ise mahsup edilmemelidir....
Anılan Yönetmeliğin "Geçiş hakkı ücretleri" başlıklı 9. maddesinde, "(1) Geçiş hakkı kullanımında gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait mülkiyet alanları dışında kalan yerler için GHS tarafından, geçiş hakkını kullanan işletmeciden talep edilen geçiş hakkı ücreti, Geçiş Hakkı Ücret Tarifesinde belirtilen fiyatları aşamaz. (2) Tapuda kamu kurum ve kuruluşları adına kayıtlı taşınmazlar için belirtilen ücret üst sınırı hariç olmak üzere, Geçiş Hakkı Ücret Tarifesinde yer alan üst sınırları belirten fiyatlar, her mali yılın başında Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) oranında artırılarak tespit edilir. (3) İlk yıldan sonraki geçiş hakkı ücretleri; bir önceki yıl geçiş hakkı ücretine en fazla Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) oranında artırım yapılması suretiyle tespit edilir. (4) Geçiş hakkı nedeniyle yapılacak keşif ücreti, sabit ve mobil haberleşme altyapısı veya şebekelerinde kullanılan her türlü kablo ve benzeri...
Davacı taraf, satışın yapılmasına rağmen itfaiye aracının üst giydirme bedeli olarak vaat edilen 65.000,00 TL nin ise kendilerine verilmediğini belirterek eldeki davayı açmıştır. Davalı, söz konusu bedelin ödenmesinin hibe niteliğinde bulunduğunu ve hibe kararının ise Yönetim Kurulunca alınamayacağını savunarak davanın reddini dilemiş; Mahkemece, Yönetim Kurulunun Belediyeye alınacak itfaiye aracına 65.000,00 TL üst giydirme bedeli ödenmesi kararının, Kooperatifler Kanunu ve ana sözleşme gereği Kooperatif Tüzel Kişiliğini sorumlu kılmayacağı, yönetim kurulunun şahsi sorumluluğunu gerektiren bir durum olduğu kanaatine varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....
AŞ.ye kira sözleşmesi ile devredildiğini,bu davalının yıllık bakım bedeli talep ederek devre tatil hakkını kullandırdığı halde,8.7.2003 tarihinde tesisin bulunduğu taşınmazın üst hakkını,önceki üst hakkı sahibi olan ......
AŞ.ye kira sözleşmesi ile devredildiğini,bu davalının yıllık bakım bedeli talep ederek devre tatil hakkını kullandırdığı halde,8.7.2003 tarihinde tesisin bulunduğu taşınmazın üst hakkını,önceki üst hakkı sahibi olan ... AŞ.’nin ......
Anılan Yönetmeliğin "Geçiş hakkı ücretleri" başlıklı 9. maddesinde, "(1) Geçiş hakkı kullanımında gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait mülkiyet alanları dışında kalan yerler için GHS tarafından, geçiş hakkını kullanan işletmeciden talep edilen geçiş hakkı ücreti, Geçiş Hakkı Ücret Tarifesinde belirtilen fiyatları aşamaz. (2) Tapuda kamu kurum ve kuruluşları adına kayıtlı taşınmazlar için belirtilen ücret üst sınırı hariç olmak üzere, Geçiş Hakkı Ücret Tarifesinde yer alan üst sınırları belirten fiyatlar, her mali yılın başında Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) oranında artırılarak tespit edilir. (3) İlk yıldan sonraki geçiş hakkı ücretleri; bir önceki yıl geçiş hakkı ücretine en fazla Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) oranında artırım yapılması suretiyle tespit edilir. (4) Geçiş hakkı nedeniyle yapılacak keşif ücreti, sabit ve mobil haberleşme altyapısı veya şebekelerinde kullanılan her türlü kablo ve benzeri...
Buna göre; davacının ödemiş olduğu kamulaştırma bedelini geri isteme hakkı (ve buna bağlı olarak zamanaşımı süresi), ...Valiliği Kadastro Müdürlüğü tarafından gönderilen 21/05/2012 tarihli yazıyı tebliğ aldığı tarihte başlayacaktır.Hal böyle olunca, mahkemece; ......
Şti. yönünden reddine, davalı ... yönünden kabulüne, alacak davasının kabulüne, intifa ivaz bedeli 22.067,67 USD'nin 29/11/2012 tarihinden itibaren 3095 sayılı Yasa'nın 4/a maddesi gereğince tespit edilecek faiziyle birlikte fiili ödeme günündeki TCMB döviz satış kuru üzerinden hesaplanacak TL karşılığının davalı ...'dan alınarak, davacıya verilmesine, fatura alacağı 1.069,74 TL'nin 29/11/2012 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalılar ... İnşaat Tic. San. Tur. Ltd. Şti. ve ...'dan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir. Karar, davacı vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, davacı ile davalı şirket arasında imzalanan akaryakıt bayilik sözleşmesinin süresinden önce sona ermesi sebebiyle bakiye intifa ivaz bedeli ile ariyet sözleşmesi gereği davalı şirket adına düzenlenen hizmet bedeli faturasının davalılardan tahsili talebine ilişkindir....
Türk Medeni Kanunu'nun üst hakkına ilişkin hükümleri değerlendirildiğinde, bir üst irtifakına dayalı olarak başkasına ait bir arazinin altında veya üstünde sürekli kalmak üzere inşa edilen yapıların mülkiyetinin, irtifak hakkı sahibine ait olduğu kuralına yer verilerek, üst hakkı sahibine inşa ettiği binalar yönünden malik olma yetkisi verilmiştir. Bu durumda, üst hakkı sahibinin bu hakka istinaden inşa ettiği binalar yönünden malik olduğu ve buna istinaden Emlak Vergisi Kanunu'nun 3. maddesi kapsamında bina vergisinin mükellefi olduğu sonucuna varılmaktadır....
