Tüzel kişilik perdesinin çapraz aralanmasına benzeyen bir başka kavram organik bağ kavramıdır. Tüzel kişilik perdesinin aralanmasında olduğu gibi organik bağ kavramında da bir tüzel kişinin borçlarından bir başka tüzel kişinin sorumluluğuna gidilmektedir. Bu hâliyle organik bağ kavramının da kaynağını TMK’nin 2. maddesinde yer alan dürüstlük kuralı ve hakkın kötüye kullanılması yasağı oluşturmaktadır (Öztek/Memiş, s. 210). Ancak organik bağ kavramı, tüzel kişilik perdesinin aralanmasına göre daha geniş bir anlama sahip olsa da organik bağın varlığı, ... başına tüzel kişilik perdesinin aralanmasını gerektirmemektedir. Başka bir deyişle şirketler arasında organik bağ tespit edilse dâhi tüzel kişilik perdesinin aralanması ve alacağın perdenin arkasındakinden de istenebilmesi için sırf alacaklıdan mal kaçırmak ve onu zarara uğratmak amacıyla kötü niyetli işlemler yapıldığının da somut verilerle ispatlanması gerekmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki alacak hukukuna ilişkin davada Ankara 3. Asliye Ticaret ile ... Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü: K A R A R Dava, üyesi ile kooperatif arasındaki ödemelerden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir. Dosya kapsamından, davanın 08.07.2005 tarihinde ... Asliye Ticaret Mahkemesinde açıldığı, ... Asliye Ticaret Mahkemesince Kooperatif adresinin Ankara olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verildiği,... Ticaret Sicil Memurluğunun yazısına göre, Kooperatif adresinin ... Mahallesi, Çarşı İçi Sokak, No: 5/3 ... olduğunun açıklandığı anlaşılmaktadır. H.Y.U.Y.'nın 17. ve TMY'nın 51. maddeleri gözönünde bulundurulduğunda, tüzel kişiliğin ikamet merkezinin ... olduğu anlaşıldığından, yetkili mahkeme ... Asliye Ticaret Mahkemesidir....
Sigorta hakkında dava değeri olan 499.933,26 TL ile sınırlı olmak üzere ihtiyati haciz kararı verilmesi talep edildiğini, ancak mahkeme tarafından talebin reddine karar verildiğini, dava açıldığı esnada dava değeri 100.000,00 TL olarak belirtildiğini, ancak dava dilekçesinde belirtildiği üzere ihtiyati haczin dava konusu icra takip dosyasının alacak ve ferileriyle sınırlı olmak üzere talep edildiğini, her ne kadar mahkeme tarafından 02.11.2022 tarihli ara karar ile ihtiyati haciz kararı 100.000,00 TL ile sınırlı olmak üzere verilmişse de ihtiyati haczin aslında zaten alacak miktarı olan 499.933,26 TL üzerinden verilmesi gerektiğini, bilirkişi raporu ile de tüzel kişilik perdesinin kaldırılması koşullarının fazlasıyla oluştuğu sabit olduğunu beyanla, İlk Derece Mahkemesince verilen 17/11/2022 tarihli kararın kaldırılmasını ve 499.933,26 TL üzerinden ihtiyati haciz kararı verilmesini talep ve istinaf etmiştir....
Dava, davacının davalı şirketten işçilik alacağına ilişkin olarak davalı şirket aleyhine tüzel kişilik perdesinin aralanması ile davalı şirket yöneticisinin sorumluluğuna gidilmesine ilişkin koşullarının oluşup oluşmadığı ve bu sebeplerle davacının bu aşamada belirsiz alacak olarak davalılardan 40.000,00-TL alacağının bulunup bulunmadığının tespiti talebine ilişkindir. Mahkememizin 2021/175 esas sayılı dosyasından verilen 2021/175-2023/600 E.K. sayılı 23/11/2023 tarihli karar ile "...1-İflas erteleme talebinin reddine, 2-MERSİS'te ... numarası ile kayıtlı ...Şirketi'nin iflasına, 3-İflasın 23/11/2023 günü saat 14:25 itibari ile açılmasına..." karar verilmiş, anılan karar yasal süresi içinde istinaf talebinde bulunulmadığından 06.02.2024 tarihinde kesinleşmiştir....
Hukuken iki farklı tüzel kişilik gibi görünen bu şirketler aslında özdeştir, alacaklılardan mal kaçırmak ya da sorumluluktan kurtulmak amacıyla kötü niyetli olarak iki farklı tüzel kişilik gibi kurulmuştur. Ayrıca bunların üretim, pazarlama ve ihracat faaliyetleri birbirini tamamlayıcı nitelikte olup, şirketler aslında tek ve aynı iktisadi işletmeye vücut vermektedir (Öztek, S./Memiş, T.: Şirketler Hukuku ve İcra İflas Hukuku İlkeleri Karşısında Borçlu Şirketin Alacaklılarının Hakim Ortağa Karşı Korunması, Erol Ulusoy (Editör), I. Uluslararası Ticaret Hukuku Sempozyumu, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul, 2008, s. 209). Tüzel kişilik perdesinin çapraz aralanmasına benzeyen bir başka kavram organik bağ kavramıdır. Tüzel kişilik perdesinin aralanmasında olduğu gibi organik bağ kavramında da bir tüzel kişinin borçlarından bir başka tüzel kişinin sorumluluğuna gidilmektedir....
Ancak tüzel kişilik perdesinin tüzel kişiyi oluşturan kişiler tarafından kötüye kullanıldığı takdirde ne olacaktır? Esas itibariyle ayrılık ilkesi genel kural olup, bundan basit ve kolay bir şekilde uzaklaşılması mümkün değildir. Fakat ayrılık ilkesinin uygulanması adalet ve hakkaniyet duygularını zedeleyecek sonuçlar doğuruyorsa, tüzel kişi ile onu oluşturan kişiler arasındaki ayrılık ilkesi hakkın kötüye kullanımı niteliğinde ise bu durumda artık ayrılık ilkesinde ısrar edilmemeli ve tüzel kişilik perdesi kaldırılmalıdır. Tüzel kişilik perdesinin kaldırılması denildiğinde, hukuken bağımsız bir kişiliği olan tüzel kişinin bu bağımsız varlığını bir tarafa itmek ve onun tüzel kişiliğini yok saymak kastedilmektedir. Böylece bu tüzel kişilerle hukuki ilişkiye giren üçüncü kişilerin tüzel kişiden olan alacaklarını perdenin kalkmasıyla ortaya çıkan tüzel kişiyi oluşturan gerçek kişilerden talep ve tahsil edebilmeleri mümkün olacaktır....
Bu durumların söz konusu olduğu halde tüzel kişilik perdesinin aralanması sureti ile gerçek işveren veya organik bağ içinde olan tüm işverenler sorumlu tutulmaktadır. ..Keza Yargıtay, görünürde işveren sıfatına sahip bir tüzel kişilik bulunmasına rağmen, işçinin iş sözleşmesinden veya İş Hukuku mevzuatından doğan hakları kullanmasını engellemek maksadıyla tüzel kişiliğin kötüye kullanıldığına veyahut da kanuna karşı hilenin varlığına ya da işçinin alacaklarını elde etmesini engellemek gibi farklı amaçlar güdüldüğüne kanaat getirerek görünürde işveren sıfatına sahip tüzel kişi ile organik bağ ilişkisi içinde bulunan gerçek kişilerin veya tüzel kişilerin özdeş sayılacağını kabul etmektedir....
Uygulamada, sözleşmeden veya kanundan doğan her türlü yükümlülükler ile borçlardan ve sorumluluklardan kurtulmak için tüzel kişiliğin bir araç olarak kötüye kullanıldığı ve kişilerin tüzel kişilik perdesinin arkasına sığındığı görülmektedir. Perdeyi aralama teorisiyle birlikte tüzel kişinin borcundan üyelerin, üyelerin borcundan tüzel kişinin ya da ana ortaklıkla yavru ortaklıkların özdeş kılınarak sorumlu tutulmasına olanak sağlanmaktadır. (...............Yayını s.h.58) Somut olayda,hakim ortak olan borçlu, tüzel kişiliğin perdesine sığınarak alacaklılarına karşı borçlarını ödemekten kaçınmaktadır. Bu durumda, davacı 3. kişi şirket ile borçlu arasında, alacaklıdan mal kaçırmaya yönelik danışıklı işlemler yapıldığından, davanın reddine karar verilmesi gerekirken kısmen kabulüne karar verilmesi doğru görülmeyerek hükmün bozulmasına karar verilmiştir....
Davalı T4 vekili istinaf dilekçesinde özetle;''Yerel Mahkeme sürecinde davacı yan tarafından dava Bakırköy Adliyesinde açılmış ve yetkisiz yer mahkemesinde davanın açılmış olması nedeniyle Yetki itirazında bulunulduğunu,aynı zamanda davanın tüzel kişilik perdesinin aralanması hususunda açılmış olması ve nedenle talep konusunda yargılama yapılabilmesi için davanın Asliye Ticaret Mahkemesinde görülmesi gerekmesi nedeniyle görev itirazında da bulunulduğunu,ancak Yerel Mahkeme tarafından dosyada öncelikle tüzel kişilik perdesinin aralanması hususunda incelenmek üzere dosyanın bilirkişiye gönderildiğini,alınan bu bilirkişi raporundaki itirazları henüz değerlendirilmeden dosyanın hesap bilirkişisine gönderildiğini, Davacı yan tarafından açılmış olan davanın müvekkili şirket sigortlısı olmayan diğer davalı çalışanın alacaklarına ilişikin olması nedeniyle, müvekkili şirket açısından yeterli incelemenin yapılması gerekirken, tüzel kişilik perdesinin aralanması konusunda Türk Ticaret Kanunu açısından...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TÜKETİCİ MAHKEMESİ Dava; tüzel kişilik perdesinin aralanması istemi ile açılan alacak davasıdır. Davanın açıklanan bu niteliğine göre, inceleme görevi Yüksek Yargıtay 11.Hukuk Dairesinindir. Ne var ki dosya, Hukuk İş Bölümü İnceleme Kurulu kararı ile tetkiksiz olarak yeniden incelenmek üzere Dairemize gönderilmiş olduğundan, 23.07.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6723 sayılı Yasanın 21.maddesi ile değiştirilen 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 60/3 maddesi uyarınca temyiz incelemesini yapacak daire belirtilmek üzere dosyanın Hukuk İşbölümü İnceleme Kuruluna gönderilmesine, 25.11.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....
