Nolu ihtarnamesini tanzim ederek; söz konusu sözleşmelerden dönüldüğünü bu sebeple 30.07.2019 tarihli ... seri nolu ve 30.07.2019 tarihli ... seri nolu toplam 10.442,42 bedelli faturaları kabul etmediklerini ve davalı yana iade ettiklerini bildirdiklerini, devamla, davalı yan müvekkili şirkete; 17.01.2018 tarihli, ... yevmiye nolu sözleşmeden dönülmesi sebebiyle cezai şart bedeli(%10) adı altında 27.01.2020 tarihli, ... seri nolu, 93.790,00 TL bedelli fatura ve ... yevmiye nolu sözleşmeden dönülmesi sebebiyle cezai şart bedeli(%10) adı altında 27.01.2020 tarihli, ... seri nolu, 166.220,00 TL bedelli fatura olmak üzere toplam 260.010,00 TL sözleşme cezasını içerir 2 adet fatura tanzim edildiğini, müvekkili şirketçe, cezai şart bedellerini içeren söz konusu iki faturayı kabul etmediklerini ve davalı yana iade ettiklerini bildirir Bornova 6. Noterliği'nin 30.01.2020 tarihli ......

Makine alıcıya 23/07/2014 tarihinde teslim edilmediği taktirde satıcı günlük 2500 TL cezai şart ödemeyi kabul ve taahhüt eder,” düzenlemesi hüküm altına alınmıştır. Bu maddede kabul edilen cezai şart 6098 sayılı TBK'nın 179/II. maddelerinde düzenlenen ifaya ekli cezai şarttır. İfaya ekli cezai şartın istenebilmesi için sözleşmeden dönülmemesi ve eserin teslimi sırasında cezai şart alacağının saklı tutulmuş olması zorunludur. Aksi halde cezai şart isteme hakkı düşer. Taraflar arasında .... düzenlenen sözleşmede, cezai şartın teslim anında itirazî kayıt bulunmaksızın istenebileceği veya sözleşme feshedilse bile talep edilebileceğine dair bir hüküm bulunmadığı anlaşılmaktadır. Somut olayda; davacı iş sahibi eseri teslim alırken cezai şart isteme hakkını saklı tutmadığı gibi dava dilekçesinde eser reddedilip ödenen bedel talep edilmek sureti ile sözleşmeden dönüldüğü anlaşıldığından cezai şartın talep edilme koşulları oluşmamıştır....

Sözleşmenin özel şartlar 11. maddesinde taraflardan birisi haksız bir şekilde sözleşmeden vazgeçerse diğer tarafa 50 000 TL cezai şart ödeyeceği kararlaştırılmıştır. Kira sözleşmesinin fesh edildiği kanıtlanamadığına göre sözleşme halen ayaktadır. Bu arada belirtilmeli ki kiracının talebi ile kira sözleşmesinin tapuya şerhinden sonra terkin ettirilmesi sözleşmenin fesih edildiği anlamına gelmemektedir. Davacı kiracı 03.05.2006 tarihli ihtarı ile kiralananı kendisine teslimini istemiştir. Dava dilekçesinde de kiralananın teslimi istemektedir. Bu durumda davacı kiracı BK 106.maddesi ( TBK 125. Mad.) gereğince teslim borcunda temerrüde düşen davalılardan aynen ifasını istemektedir. Davacı aynen ifa istediğine göre aynen ifaya bağlı cezai şart bedelini isteyemez. Mahkemece, sözleşmenin aynen ifasına, cezai şart isteminin ise reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde tam tersine hüküm kurulması doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır....

KARŞI OY YAZISI Cezai şart, esas borca bağlı olarak oluşan ve borçlunun borcunun ifa etmemesi veya geç yerine getirmesi veyahut noksan ifa etmesi ve nihayet şart kılınan mahalde ifa etmemesi halinde, alacaklıya muayyen bir meblağı çoğunlukla bir miktar paranın tediyesi şartını kapsayan taahhüttür. (BK. 158-161) Taraflar arasındaki 23.10.2010 tarihli kira sözleşmesinin 3.maddesinde, akdin sonunda kiralananın araç gereç, makine ve teçhizatının doğal yıpranma haricinde sağlam olarak teslim edilmesi kararlaştırılmıştır. Bu durumda yukarıda belirtilen BK.nun 158-161 kapsamında düzenlenen sözleşmenin 3.maddesinde kararlaştırılan cezai şart, mahkemenin de kabul ettiği gibi sözleşme şartlarına aykırı davranışa bağlı olarak düzenlendiği gibi, sözleşmeden kaynaklanan karşılıklı edimlerin yerine getirilmesini sağlamaya yönelik olarak düzenlendiğinden geçerli bir şarttır....

50.000 Euro'luk cezai şart bedetini ödemekle yükümlü olduğu, Davalıya 21.06.2017 tarihinde ihtarname gönderildiğinden, bu ihtarnamenin davalıya ulaşmasıyla davalı tarafin temerrüde düştüğü. icra takip dosyası incelendiğinde, faizin temerrüt tarihine uygun olarak talep edildiği, Dava konusu alacak. taraflar arasındaki sözleşmeye ve cezai şart tazminatı alacağına dayandığından, alacağın likid. icra inkar tazminatı talebinin de, yerinde olduğu..." sonuç ve mütalaa ettikleri görüldü....

"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, davacı şirket ile davalı arasında 01.04.2012-01.04.2016 yılları arasında geçerli olmak üzere açık satış noktası sözleşmesi imzalandığını, bu kapsamda davalıya katkı yapıldığını, ancak davalının bir yıl dolmadan işyerinin üçüncü bir kişiye devrine sebep olduğunu ileri sürerek, sözleşmeden kaynaklanan talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla sözleşmenin feshine, davalıya yapılan indirimli katkı bedeli 92.056,00 TL’nin ve indirimli cezai şart 80.437,00 USD’nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

Şti.arasında 13.01.1999 tarihinde kurulan bayilik ilişkisinin 13.01.2009 tarihinde sona erdiği, davacının maddi kıymet satış faturası, akaryakıt cezai şart faturası ve madeni yağ cezai şart faturasından kaynaklanan alacağının tahsili için davalı bayi ile ipotek veren ...aleyhine ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibi yaptığı, bayi davalının, sözleşme ile akaryakıt ve madeni yağ alım taahhütünde bulunduğu ve taahhütlere uyulmaması halinde bayinin dağıtıcıya cezai şart ödeyeceği hükmünün düzenlendiği, kayıtlar üzerinde yapılan inceleme sonucunda davalının hiç bir yıl taahhüde uygun mal alımı yapmadığı, davacı tarafından sözleşmeden kaynaklanan cezai şart hakkını saklı tutmaksızın sözleşmenin yeni dönemde ifasına devam ettiği, hiçbir ihtirazi kayıt koymaksızın ödemeleri kabul ederek, böylelikle BK'nun158/2 maddesi uyarınca cezai şart talebinden zımnen feragat ettiği, ariyet bedeli sabit yatırım harcamalarına ilişkin olup, sözkonusu yatırımlar davacıya ait akaryakıt ürünlerinin dağıtımı...

Kanun koyucu mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu’nun (BK) 158-161. maddelerinde “cezai şart” kavramını kullanmış, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 179-182. maddelerinde ise bunun yerine “ceza koşulu” kavramını tercih etmiştir. 15. Cezai şart borçlunun, asıl borcunu ilerde, hiç veya gereği gibi ifa etmediği takdirde alacaklıya karşı ifa etmeyi önceden taahhüt ettiği edime denir. Bu nedenle cezai şart, asıl borca bağlı olarak ve ancak bu borcun ihlâli ile doğabilecek olan fer'î bir edimdir. Borçlu cezai şart ödemeyi taahhüt etmişse, artık alacaklı herhangi bir zarara uğradığını iddia etmek veya zararının şümulünü ispat etmek zorunda kalmadan, tazminat elde etme imkânını bulacaktır. Cezai şartın kararlaştırılabilmesi için asıl borcun mahiyeti önemli değildir; bir verme borcu kadar, yapma veya yapmama borçlarında da cezai şart kararlaştırılabilir (Akman S./Burcuoğlu H./Altop A./ Tekinay, S.S.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, ... 1993, s. 358-359). 16....

Bu kapsamda davacının taraflar arasında özgürce belirlemiş olduğu ----cezai şartı talep edebileceği anlaşıldığından, davanın kabulüne karar verilmiştir. Asıl alacak sözleşme ile belirlendiği bu sebeple asıl alacağın likit olması nedeniyle asıl alacak olan -----yüzde yirmisi icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir. Her ne kadar; tacirler arasında düzenlenen cezai şart miktarında karine olarak mahkemece takdiri indirim yapılamaz yeter ki aleyhine verilecek şirketin mahvına sebep olmasın, olayımızda cezai şart miktarı şirketin mahvına sebep olmayacak miktarda olduğundan indirime gidilmeyerek aşağıdaki şeklide hüküm kurulmuştur....

ile iade etmediğini, davalının cezai şart bedeline hak kazanmadığını, bu sebeple davalının cezai şart bedeli altında tahsil ettiği bedelin iadesine karar verilmesini talep etmiştir....