Haksız fiillerde zarar ve failin öğrenilmesinden itibaren 2 ve her halde olayın meydana gelmesinden itibaren 10 yıllık zaman aşımı süresi vardır. Aynı şekilde TTK 1420.maddesi sigorta sözleşmesinden kaynaklı talepler için 2 ve 6 yıllık zamanaşımı süresi ön görmüştür. Zaman aşımı hakimce resen değerlendirilemeyecek bir husus olup davalının cevap dilekçesiyle bunun öne sürmesi gerekir. Davalı süresinde verdiği cevap dilekçesi ile zaman aşımı ilk itirazında bulunmuştur. Somut olay bu açıklamalar kapsamında değerlendirildiğinde davacının zarar ödemesini 26/04/2019 tarihinde yapmakla zarar ve failine vakıf olduğu anlaşılmış davayı ise 20.03.2022 tarihinde açmıştır. Buna göre 2 yıllık zaman aşımı süresinin geçmiş olduğu anlaşıldığından davanın zaman aşımı nedeniyle reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....

Vade ve takip tarihi itibariyle 10 yıllık zaman aşımı süresi dolmamıştır. Mahkemece bu senetler yönünden zaman aşımı nedeniyle davanın reddine yönelik karar isabetsizdir. Mahkemece davalının borca ve ferilerine itirazı incelenerek bu iki senet yönünden davanın esasına yönelik karar verilmesi gerektiğinden, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına ve dosyanın esasının incelenmeksizin mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir....

Davalı MKE Kurumu Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde özetle; yapılan ödemeler ve masrafların belirlenebilir olduğunu, davanın belirli alacak davası olarak açılmaması nedeniyle reddinin gerektiğini, zaman aşımı definde bulunduklarını, kazada müvekkili Kurum kusurunun olmadığını belirterek davanın usulden ve esastan reddine karar verilmesini istemiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece, "Uyuşmazlık; rücuen alacak istemine yöneliktir. Davalı vekili zaman aşımı definde bulunmuştur. Zaman aşımı defi; davanın esası hakkında her türlü muameleye manidir. Bu sorun halledilmeden davanın esası incelenemez. 1479 sayılı Yasa'nın 63- 70/2.md ile 5510 sayılı Kanun'un 93/3 md. Gereğince tazminat ve rucu davalarında zaman aşımı süresi 10 yıldır. Dava tarihi dikkate alındığında 10 yıllık zaman aşımı süresinin gerçekleşmediği, davalı vekilinin zaman aşımı definin yerinde bulunmadığı anlaşılmıştır....

Davada, kesinleşmesini müteakip ödenen katma değer vergisi ile buna bağlı ceza, gecikme faizi ve zammının geri verilmesine karar verilmesi isteminde bulunulmakta ise de; tarh ve ceza kesme işlemleri yasal süresi içinde idari davaya konu edilmeyen vergi ve cezanın mükellefine geri verilmesi, ancak, Vergi Usul Kanununun 116'ncı ve devamı maddelerinde yer alan vergi hatalarının düzeltilmesine dair hükümler uyarınca ve zaman aşımı süresinde olanaklıdır. Olayda, düzeltme ve şikayet yoluna başvurulmaması sebebiyle, idari davaya konu olabilecek nitelikte işlem bulunmadığından, Mahkemece, bu nedenle reddi gerekirken davanın süre aşımı nedeniyle reddinde isabet mevcut değilse de; bu durum, sonucu itibarıyla yerinde görülen kararın bozulmasını sağlayacak nitelikte değildir. Açıklanan nedenle, temyiz isteminin reddine; … lira maktu karar harcının temyiz isteminde bulunandan alınmasına, 30.1.2003 gününde oybirliği ile karar verildi....

CMUK'un 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA ve gerçekleşen zaman aşımı nedeniyle sanık hakkında açılan kamu davasının 5271 sayılı CMK'nin 223/8. maddesi uyarınca tebliğnamedeki düşünceye uygun olarak DÜŞÜRÜLMESİNE, 01.12.2022 gününde oy birliğiyle karar verildi....

Davalı --- vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının, ---tarihinde meydana gelen trafik kazası sonucunda sigortacısı olduğu aracın hasarı oranında müvekkili şirket lehine yapmış olduğu ödemenin faiziyle iadesi talebiyle iş bu davayı ikame ettiğini, davaya ilişkin zaman aşımı itirazlarının olduğunu, huzurdaki davaya konu trafik kazasına karışan ve sürücüsünün-- kiralandığını, bu bakımdan davalı---- şirkete davada husumet yöneltilmesinin hukuken mümkün olmadığını,müvekkili şirkete ait -- plakalı araç sürücüsünün kusursuz olduğunu, bu nedenlerle davanın reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı yana yükletilmesine karar verilmesini arz ve talep etmiştir. DELİLLERİN İNCELENMESİ VE GEREKÇE; Dava, hukuki niteliği itibariyle,----- icra takibine davalının yapmış olduğu itirazın İcra İflas Kanunu'nun 67. maddesi gereğince iptali ile icra inkar tazminatı isteminden ibarettir....

İSTİNAF NEDENLERİ : Davacı vekili 31/08/2019 tarihli istinaf başvuru dilekçesinde özet olarak; yerel mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, haksız fiili düzenleyen Borçlar Kanunu hükümlerine göre zamanaşımı süresinin üst sınır olarak 10 yıl olarak belirlendiğini, aksine hüküm bulunmayan durumlarda uygulanan genel zaman aşımı süresi olduğunu, yorum yoluyla kıyasen genel zaman aşımı süresini aleyhe bir değerlendirme ile kısaltmanın hem zaman aşımı müessesesinin amacına hem de kanun koyucunun 2918 sayılı KTK da güttüğü amaca aykırı olduğunu, tüm bu nedenlerle yerel mahkeme kararının istinaf inceleme ve denetlemesinin yapılarak kaldırılmasına, dosyanın yerel mahkemeye gönderilmesine, mümkün değil ise yargılama yapılarak davacı müvekkili lehine karar verilmesini beyan ve talep etmiştir....

Hukuk Dairesi tarafından zaman aşımı ilk itirazı konusunda değerlendirme yapılması için kaldırılmıştır. Taraflar arasında yapılan sözleşme eser sözleşmesidir. Davalı zaman aşımı ilk itirazında bulunmuştur....

Fazla çalışma ücreti alacağı 5 yıllık zaman aşımına tabi olup, ıslah tarihine göre 5 yıl geriye gidildiğinde 07.07.2004 tarihinden önceki alacakların zaman aşımına uğraması söz konusu olacaktır. Buna göre zaman aşımı davacının 07.07.2004 tarihinden önceki 7 günlük fazla çalışma ücretini etkilemektedir. Hükme dayanak bilirkişi raporuna göre bu 7 günlük sürenin parasal miktarı 37,67 TL. olup, dava dilekçesi ile talep edilen miktar 250,00 TL. olduğundan bu miktarda talep edilen ilk kısmi miktar içinde kaldığından ve ayrıca 01.08.2004 tarihi itibari ile muaccel olması nedeniyle zaman aşımına uğramadığından Mahkemece bilirkişi raporunda hesaplanan ve davacı tarafından ispatlanan net 2.572,63 TL. fazla çalışma ücretinin hüküm altına alınması gerekirken zaman aşımının hatalı değerlendirmesi sonucunda yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir....

HD'nin 22/11/2023 tarih, 2022/1501 Esas-2023/1524 Karar sayılı ilamı ile "Zaman aşımı defi yönünden; davalı tarafından ıslaha karşı zamanaşımı defi'nde bulunulduğu anlaşılmakta olup, öncelikle belirtilmelidir ki, zamanaşımı defi davanın esası hakkında her türlü muameleye manidir. Bu sorun halledilmeden davanın esası incelenemez. (11.1.1940 tarihli 15/70 sayılı İçt. Bir. Kararı) Yargı kararları ile öğretide kısmi davada dava edilmeyen alacak kesimi için, fazlaya ilişkin hakkın saklı tutulmuş olmasının zamanaşımını kesmeyeceği kabul edilmektedir. (Prof.Dr.Baki Kuru Hukuk Muhakemeleri Usulü Altıncı Baskı Cilt:II sayfa:1541 v.d) Kısmi dava açılması halinde zamanaşımı yalnız alacağın kısmi dava konusu yapılan miktarı için kesilir. Y.HGK.20.3.1968 gün ve 1968/9-210 E. ve 151 K., 3.7.2002 gün ve 2002/9-564 E. ve 572 K.,09.10.2002 gün ve 2002/9-808 E. ve 2002/801 K.sayılı ilamları da bu yöndedir....