"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili; davalı tarafından gerçekte olmayan bir borç için bir takım usulsüzlüklerle iki adet senet tanzim edildiğini ve müvekkil şirket aleyhine Rize 1. İcra Müdürlüğünün 2010/6890 Esas sayılı dosyasıyla haksız ve hukuka aykırı olarak icra takibi başlatıldığını, davalı ile davacı arasında hiçbir ticari ilişki söz konusu olmadığını belirterek takibe konulan senetlerden borçlu olmadığının tespitine, haksız takip ve dayanağı bonoların iptaline, ayrıca davalının %40'tan aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davalı kayıtlarında dava konusu senetlerin davacı şirkete iade edilmiş olarak göründüğü, davacı tarafça dava konusu senetlere karşılık verildiği iddia edilen çeklerin ise davacıdan alınmış çekler olarak kayıtlı bulunduğu, bu kayıtlardan sonra davalının davacıdan açık hesap olarak 67.872,52 TL alacaklı olduğu, buna göre dava konusu senetlerin bir geçerliliğinin kalmadığı gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne, davacının takibe konu bonolar nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine ve davalının % 40 oranında kötüniyet tazminatıyla sorumluluğuna, davacının istirdat talebini 16.02.2012 tarihli ıslah dilekçesiyle yaptığı, bu tarih itibariyle İİK'nun 72/7. maddesinde öngörülen (1) yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesiyle de istirdat talebinin reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir....
Davalılar savunmalarında, dava konusu bonoların teminat olmayıp mevcut bir borca karşılık verildiğini beyan ederek davanın reddini istemişlerdir. Mahkemece, davacılardan ...un aynı konuda ve senede yönelik derdest davası bulunması nedeniyle bu davacı yönünden davanın derdestlik nedeniyle reddine, konu bonoların teminat olarak verildiğinin usulüne uygun delillerle kanıtlanamadığı gerekçesiyle diğer davacıların davasının esastan reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Mahkemece davalının bonoların yasal hamili olduğu, senetteki imzasını inkar etmeyen keşideciden ... bedelini tahsil ettiği, imzaların istiklali prensibi de göz önüne alındığında davalının tahsil ettiği parayı lehtara ödemesi için hiçbir sebep bulunmadığı, davacının ciro imzası her ne kadar sahte ise, davalının senedi ciro ile dava dışı Kutlay Taştan’ dan aldığı, davacının bu kişiye müracaatta muhtar olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir. Davacı kooperatif dava konusu bonoların lehtarı olup senetlerin kooperatifi temsile yetkili olmayan kişilerce ve sahte imzalarla ciro edilerek el değiştirdiğini iddia etmiş ve bu iddiası uzman bilirkişi raporu ile doğrulanmıştır. Sahtelik iddiası mutlak defilerden olup herkese karşı ileri sürülebilir. Somut olayda imzaların istiklali prensibinin uygulama yeri bulunmamaktadır....
DAVA Davacılar vekili dava dilekçesinde; davalının keşideci müvekkili şirket ve kefil müvekkili ...’a karşı toplam bedeli 6.220.000,00 TL olan üç adet bonoya dayalı takip başlattığını, müvekkillerinin anılan bonolardan dolayı davalıya borçlu olmadıklarını, 700.000,00 TL bedelli bononun nakten kaydı içerdiğini, lehdarın soyutluk kuralına dayanamayacağını, davalının müvekkiline böyle bir ödeme yapmadığını, diğer iki bononun düzenlendiği tarihte taraflar arasında herhangi bir ticari alışveriş bulunmadığını, takip ve dava konusu bonoların, müvekkili şirket yetkilisi olan ...’ın davalı şirketin gerek maddi gücünü ve gerekse Devlet eliyle yönetilmesini kullanılarak şirkete davet edilerek alındığını, yapılan görüşmede “bir takım usulsüzlüklerin tespit edildiği, bu tespit sonucunda ortaya çıkan zarar nedeni ile anlaşma yapılması gerektiği, bu anlaşmanın şirketin yönetim kuruluna sunularak hayata geçirilmesi ve bu nedenle ortaya çıkan zarar nedeni ile bono imzalaması gerektiğinin müvekkili şirket...
İİK'nın 72. maddesinin 5. fıkrası gereğince borçlunun açmış olduğu menfi tespit davasında ihtiyati tedbir kararı almamış veya verilmiş olan ihtiyati tedbir kararının herhangi bir sebeple kaldırılmış olması nedeniyle dava konusu borcu alacaklıya ödemiş olursa açılmış olan menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir. Bu durumda borçlunun menfi tespit davasının istirdat davasına dönüştürülerek devam edilmesi için bir talepte bulunmasına gerek yoktur. Borcun ödenmiş olduğunu öğrenen mahkemenin yukarıda yazılı yasa hükmü gereğince davaya kendiliğinden istirdat davası olarak devam etmesi gerekir (Çavdar, S.: İtirazın İptali, Borçtan Kurtulma, Menfi Tespit ve İstirdat Davaları, Ankara 2007, s. 803). Nitekim aynı ilkeler, Hukuk Genel Kurulunun 18.12.2018 tarihli ve 2017/3-1526 E., 2018/1948 K., sayılı kararında da benimsenmiştir....
böyle olunca taraflar arasındaki akdin geçersizliğinin bonoların iadesinin davalıya bildirildiğini, devir sözleşmesinin yasaya aykırı ve geçersiz olduğunu, buna rağmen davalının bonoları iade etmediğini, bir kısım bonoların mecburen ödendiğini ileri sürerek bonolar nedeniyle borçlu olmadığının tespiti ile bonoların iptaline, haksız olarak ödenen 6 adet bono bedeli olan 9.000 TL.'...
İcra esas sayılı dosyaları ile icra takibine başlandığını, davalı yukarıda bilgileri yazılı bonoların yetkili hamili olmadığını, her nasıl olduysa bir şekilde bonoları eline geçirdiğini, aynı davalı tarafından dava konusu bonolar haricinde bir çok çekle ilgili bankalara ibraz edilmiş ve savcılık kararı gereği el konulmuş ve taraflarınca istirdat davası açıldığını, dava konusu bonoların takibe konu edilmesi nedeniyle takipleri durdurulması ve varsa yapılmış olan hacizlerin kaldırılması yönünden ihtiyati tedbir kararı verilmesini aksi halde icra dosyasına yapılmış/yapılacak olan ödemelerin davalıya ödenmemesi yönünden ihtiyati tedbir kararı verilerek davanın kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Esas sayılı dosyası üzerinden yapılan tahsilata karşılık açılan istirdat davasının, Birleşen .... Asliye ticaret Mahkemesinin ... Esasında kayıtlı dava dosyasına konu ....İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası üzerinden yapılan tahsilata karşılık açılan istirdat davasının, Birleşen ....Asliye ticaret Mahkemesinin ... Esasında kayıtlı dava dosyasına konu ....İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası üzerinden yapılan tahsilata karşılık açılan istirdat davasının, Birleşen ...Asliye ticaret Mahkemesinin ... Esasında kayıtlı dava dosyasına konu Antalya ....İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası üzerinden yapılan tahsilata karşılık açılan istirdat davasının ayrı ayrı feragat sebebi ile reddine, Her dört dava için alınması gerekli, 35,90*4= 143,60.-TL karar ilam harcından ... esas sayılı dosya için alınan 27,70.-TL, ... esas sayılı dosya için alınan 105,20.-TL, ... Esas sayılı dosya için alınan 370,74.-TL ve ... Esas sayılı dosya için alınan 27,70.-TL harcın mahsubu ile bakiye 387,74....
Noteri ile azledildiğini, bonoların bilgisi dışında ... tarafından düzenlendiğini, bonolar kaynaklı alacak bedelsizdir, karşılığında tarafınca hiçbirşey alınmadığını, bonolardaki imzaların şahsına ait olmadığını, bononun bir tanesinin ... firmasının terk tarihi ...'den sonra düzenlendiğini, bonoların düzenlenme şekli, tarihlerin geçersizliği, gözle dahi tespit edilebilen ve imza tetkikinde açıkça ortaya çıkacak olan imzaların sahte olduğunu belirterek davasının kabulünü talep ve dava etmiştir....
