İlk Derece Mahkemesince 18.04.2023 ara kararla ihtiyati tedbir talebinin reddine, ihtiyati haciz talebinin kabulüne karar verilmiş, ihtiyati tedbir talebinin reddine ilişkin kısım davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir. İhtiyati tedbir 6100 Sayılı HMK'nın 389 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Davanın açılması ile hüküm arasında geçen zaman içinde müddeabihin çeşitli şekillerde istenmeyen değişikliklere maruz kalması veya maruz bırakılması mümkündür. Bu değişiklikler sonucu davanın sonunda elde edilebilecek hükmün icrası, mümkün olmayabilir veya çok güçleşebilir. İşte ortaya çıkan bu tehlikeyi bertaraf etmek amacıyla ihtiyati tedbir müessesesi kabul edilmiştir. HMK'nın 389....
Oysa, ihtiyati tedbirde, üzerine ihtiyati tedbir konulan mallar, çekişmeli olup, davacının açmış olduğu veya ilerde açmayı düşündüğü bir davanın konusudur. Taşınmaz mallar üzerine ihtiyati tedbir konulması halinde, genellikle taşınmazın başkasına devrinin yasaklanmasına (ferağdan men'ine) de karar verilmektedir ve üzerine ihtiyati tedbir konulan taşınmaz başkasına satılamamaktadır/devredilememektedir. Oysa, borçlu, üzerine ihtiyati haciz konulmuş olan taşınmazını başkasına satabilir/devredebilir (İİK m.26l, m.91). İhtiyati hacizde alacaklı ihtiyati haciz kesin hacze dönüşürse, üzerine ihtiyati haciz konulmuş olan mal icra dairesi tarafından satılır ve bedeli ile alacaklının alacağı ödenir. Oysa ihtiyati tedbirde, davacı davayı kazanırsa, üzerine ihtiyati tedbir konulmuş olan mal aynen davacıya verilir (teslim edilir). İhtiyati haciz ile ihtiyati tedbir arasındaki bu açık farka rağmen, uygulamada ihtiyati haciz yerine hatalı olarak ihtiyati tedbir kararı verildiği görülmektedir....
Dolayısıyla, ihtiyati haciz kararına istinaden ihtiyati haciz uygulanması, genel anlamda bir takip işlemi olmayıp, niteliği itibariyle tedbir vasfında bulunduğundan, icra takibinin durdurulması ihtiyati haczin infazına mani teşkil etmez. Öte yandan, ihtiyati tedbir kararında, tedbirin ihtiyati hacizleri de kapsayacağı açıkça belirtilmediğinden; söz konusu tedbir kararı, ihtiyati haczin uygulanmasını engeller mahiyette değildir. Kaldı ki, menfi tespit davasında verilen ihtiyati tedbir kararının, davanın tarafı olmayan takip alacaklısı banka yönünden sonuç doğurmayacağı ve ona karşı hüküm ifade etmeyeceği kuşkusuzdur. O halde, mahkemece, yukarıda değinilen açıklamalar gözönünde bulundurularak şikayetin kabulüne karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle, şikayetin reddi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir....
Geçici hukuki koruma ile ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kavramları bir birinden ayrı kavramlardır. Geçici hukuki koruma daha genel ve üst kavram olarak kabul edilirken, ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz geçici hukuki korumanın birer türü olarak kabul edilmelidir. İhtiyati tedbir, geçici hukuki korumaların düzenleme altına alındığı HMK 389 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş iken, ihtiyati haciz İİK 257 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. İİK 257. maddesinde düzenlenen ihtiyati haciz, alacaklının bir para alacağının zamanında ödenmesini güvence altına almak için mahkeme kararı ile borçlunun mallarına (önceden) geçici olarak el konulmasıdır....
İLK DERECE MAHKEMESİ'NİN KARAR ÖZETİ : İlk Derece Mahkemesi'nin ... tarihli ara kararında özetle; davacı vekili talebini, ihtiyati tedbir mahiyetinde ihtiyati haciz olarak nitelendirmiş ancak 6100 sayılı HMK ve 2004 sayılı İİK hükümlerinde ihtiyati tedbir mahiyetinde ihtiyati haciz niteliğinde bir geçici hukuki koruma yöntemi de bulunmadığı, (Aynı yönde Adana Bam 3.H.D 2020/1667 Esas 2020/1437 Karar sayılı ilamı) davacı vekilinin ihtiyati tedbir mahiyetinde ihtiyati haciz talebinin reddine karar verilmiştir. DAVACI TARAFINDAN İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; taleplerinin ihtiyati haciz olduğunun belli olduğunu, ihtiyati haciz şartlarının bulunduğunu, ihtiyati haciz kararı verilmesini belirterek yerel mahkeme kararının kaldırılmasını istemiştir....
haciz niteliğinde ihtiyati tedbir konulmasını talep etmiştir....
İLK DERECE MAHKEME ARA KARARI: Mahkemece; dava, fatura bedelinin tahsiline yönelik takibe vaki itirazın iptali ve icra inkar tazminatı ile ihtiyati haciz niteliğinde ihtiyati tedbir kararı verilmesi talebine ilişkindir. ihtiyati hacze konu alacak tek taraflı olarak düzenlenen faturadan kaynaklandığı, alacağın varlığı çekişmeli olup uyuşmazlık konusu yargılamaya muhtaç olduğu, dosyanın bulunduğu aşama itibariyle İİK 257. madde gereği ihtiyati haciz şartlarının oluşmadığı, dava dilekçesinde ihtiyati haciz niteliğinde ihtiyati tedbir talep edildiği, HMK'nın 389. maddesinde ancak "uyuşmazlık konusu" mallar hakkında ihtiyati tedbir kararının verilebileceğinin düzenlendiği, davacının tedbir konulmasını istediği unsurların yargılama konusu olmadığı, yasa ve usulde yeri bulunmayan doktrinde de genellikle kabul görmeyen ihtiyati haciz niteliğinde ihtiyati tedbir adıyla tedbir kararı verilmesi mümkün olmadığı, ihtiyati tedbir ya da ihtiyati haciz konusundaki istemin somut şekilde dile getirildikten...
Yargılama devam ederken 18/04/2023 tarihli talep dilekçesi ile ihtiyati haciz talebinde bulunmuştur. Bu talebin reddi üzerine davacı taraf istinaf talebinde bulunmuştur. 6100 Sayılı HMK Madde 341- 1/b maddesinde ;"İhtiyati tedbir ve ihtiyati haciz taleplerinin reddi kararları, karşı tarafın yüzüne karşı verilen ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararları, karşı tarafın yokluğunda verilen ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine verilen kararlar. " istinafa tabi olmakla dairemizce inceleme yapılmıştır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 2017/(7) 9- 1796 Esas 2021/607 karar sayılı kararında açıklandığı üzere; ".... Ön sorunun sağlıklı bir biçimde çözümlenebilmesi için ihtiyatî haciz ile ihtiyatî tedbir kavramları üzerinde durulması, bu kavramlar hakkında kısaca bilgi verilmesi ve konuya ilişkin yasal düzenlemelerin irdelenmesi gereklidir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİH: 21/10/2020 (Ara Karar) NUMARASI : 2020/465 Esas TALEP: İhtiyati Haciz/Tedbir İSTİNAF KARAR TARİHİ: 01/07/2021 İlk derece mahkemesince verilen 21/10/2020 tarihli ara kararın ihtiyati tedbir /haciz talep eden davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü. TALEP: Davacı vekili, davalının İstanbul Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... E. sayılı icra takibine yapmış olduğu haksız itirazının iptali ile takibin devamına, takibin devamına karar verilinceye kadar müvekkili şirketin hak kaybı yaşamaması için alacak miktarı kadar borçlu malları üzerine ihtiyaten tedbir veya ihtiyati haciz konulmasına ve davalı/borçlunun %20’den aşağı olmamak üzere icra-inkâr tazminatına mahkûm edilmesine karar verilmesi istemi ile açmış olduğu davada ihtiyati haciz ve ihtiyati tedbir talebinde bulunmuştur....
Davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebi yönünden yapılan incelemede; İhtiyati tedbir; bir "geçici hukuki koruma" müessesesi olarak 6100 sayılı HMK'nın 389 ila 397. maddeleri arasında düzenlenmiş olup anılan Yasa'nın "İhtiyati tedbirin şartları" başlıklı 389. maddesi; "Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkansız hâle geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir." şeklindedir. Aynı Yasa'nın 341. maddesinde de; "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü halinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" düzenlemesi yer almaktadır....
