DAVANIN KONUSU: Ticari Şirket (Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi) Taraflar arasında görülen özel denetçi atanması talebinin ilk derece mahkemesince yapılan yargılaması sonucunda, ilamda yazılı nedenlerle kabulüne ilişkin verilen karara karşı, davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Dairemize gönderilmiş olan dava dosyası incelendi. İNCELEME VE GEREKÇE İlk derece mahkemesi 19.10.2010 tarihli kararla, davacının özel denetçi atanmasına dair talebinin 439-440. Maddeleri uyarınca kabulüne karar verilmiştir.Bu nihai karara karşı, davalı vekili tarafından verilen 18.11.2020 tarihli dilekçeyle istinaf kanun yoluna başvurulmuştur....
Dava; TTK 635. maddesi atfı ile TTK 438 ve devamı maddeleri kapsamında davalı şirkete özel denetçi atanması talebine ilişkin olup öncelikle TTK 438. maddesinde öngörülen prosedürün ve şartların yerine getirilip getirilmediğinin incelenmesi gerekmektedir. Davalı şirketin 17.12.2021 tarihli olağan üstü genel kurul toplantı tutanağının tetkikinde davacının yazılı olarak özel denetçi atanması önerisinin gündeme alınması talebinde bulunduğu talebin oy çokluğuyla reddedilmiş olduğu anlaşılmıştır. TTK 438. maddesi kapsamında özel denetçi atanması talebinin ön koşullarından biri bilgi alma ve inceleme hakkının daha önceden kullanılmış olmasıdır....
denetçi talebinde bulunulması, ancak genel kurulun Müvekkil’in özel denetçi atanması yönündeki talebini hukuki temelden yoksun bir gerekçe ile reddetmesi üzerine, TTK m. 439 hükmü kapsamında özel denetçi atanması talebine dayanmakta olduğunu belirterek davalarının kabulü ile Davalı Şirket’in 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarına ilişkin olağan genel kurul toplantısı başkanlığına Müvekkil’in yetkili temsilcisi tarafından 29/11/2021 tarihinde bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılması, ancak bu talebin geçiştirilmesi ve yeterli bilgi veril(e)memesi sebebiyle 28/12/2021 tarihine ertelenen toplantıda da Müvekkil’in özel denetçi atanması yönündeki talebinin hukuki temelden yoksun bir gerekçe ile reddedilmesi hasebiyle; kapsamı belirtilen konular hakkında alanında uzman bir özel denetçi heyeti atanarak, nitelikli ve gerekli denetim anlayışına uygun özel denetim raporu hazırlanmasına, özel denetim talebi bağlamında ödenmesi gereken avans ve giderlerin TTK m. 444...
nın 348/II. maddesi gereği genel kurul tarihinden itibaren en az 6 ay önceden beri esas sermayenin en az onda birine sahip olan pay sahiplerinin özel denetçi atanmasını talep edebilecekleri, somut uyuşmazlıkta ise 30/04/2010 tarihli genel kurulda özel denetçi tayinini talep eden davacı ....’nin genel kurul toplantı tarihinde %3,07 oranında pay sahibi olduğu, bu teklif hakkındaki oylamada davacı pay sahiplerinin de aralarında bulunduğu şirket sermayesinin yaklaşık %19’unu temsil eden pay sahipleri tarafından teklifin kabul edildiği, bu durumda en az %10 paya sahip azınlığın özel denetçi atanması talebinde bulunması şartının yerine getirilmediği, davacıların 6762 sayılı TTK.’nın 348/III. maddesi gereği özel denetçi atanması hususunda yeterli delil ve emare göstermedikleri, birleşen davadan da feragat edildiği gerekçesiyle asıl ve birleşen davaların reddine karar verilmiştir....
Dava; gereğince TTK m. 439’a dayanarak açılan özel denetçi tayin talebine dayalı olarak özel denetçi tayini davasıdır. Tarafların delilleri toplanmış ve değerlendirilmiştir. Davalı şirkete ait sicil kayıtları, toplantı tutanakları, pay defterleri, tutanaklar, ilanlar, incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Davacılar şirket ortağı olup, yönetici olmayan ortakların TTK m. 438 ve devamına göre özel denetçi atanması talep hakkı bulunmaktadır. Zira her pay sahibinin haklarını kullanabilmesi için gerekli olduğu takdirde bilgi alma ve inceleme hakkı bulunmaktadır. TTK m. 437 ye göre şirket ortağı pay sahibinin finansal tabloları ve diğer defter ve kayıtları incelemeyi isteme hakkına sahiptir. Yine pay sahibinin Genel Kurulda yönetim kurulundan şirketin işleri, denetçilerden denetim yapılma şekli ve sonuçları hakkında talepte bulunma hakkı vardır....
Dava; gereğince TTK m. 439’a dayanarak açılan özel denetçi tayin talebine dayalı olarak özel denetçi tayini davasıdır. Tarafların delilleri toplanmış ve değerlendirilmiştir. Davalı şirkete ait sicil kayıtları, toplantı tutanakları, pay defterleri, tutanaklar, ilanlar, incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Davacılar şirket ortağı olup, yönetici olmayan ortakların TTK m. 438 ve devamına göre özel denetçi atanması talep hakkı bulunmaktadır. Zira her pay sahibinin haklarını kullanabilmesi için gerekli olduğu takdirde bilgi alma ve inceleme hakkı bulunmaktadır. TTK m. 437 ye göre şirket ortağı pay sahibinin finansal tabloları ve diğer defter ve kayıtları incelemeyi isteme hakkına sahiptir. Yine pay sahibinin Genel Kurulda yönetim kurulundan şirketin işleri, denetçilerden denetim yapılma şekli ve sonuçları hakkında talepte bulunma hakkı vardır....
Mahkemece; dosya kapsamına göre, mali müşavir tarafından rapora bağlanan ve davacı tarafından genel kurulda dile getirilen hususların soyut olduğu, şüpheye dayalı iddiaların ciddi emareler ile desteklenmediği, genel kurul toplantısı öncesinde davacının bilgi alma hakkının engellenmediği, davacının davalı aleyhinde ikame ettiği dava dosyalarının sayısı da gözetildiğinde davacının özel denetçi talebinin MK'nın 2. maddesine aykırılık teşkil ettiği, özel denetçi tayini konusunda yasanın aradığı şartların gerçekleşmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. TTK'nın 440/2 maddesi uyarınca, mahkemece şirkete özel denetçi atanması talepleri hakkında verilen kararlar kesindir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dava, özel denetçi atanması talebine ilişkindir. Taraflar arasındaki uyuşmazlığın, davalı şirket kayıtlarının incelenmesi için özel denetçi tayini koşullarının oluşup oluşmadığı noktalarında toplandığı anlaşıldı. TTK'nın 438. maddesi uyarınca, ''Her pay sahibi, pay sahipliği haklarını kullanılabilmesi için gerekli olduğu taktirde bilgi alma veya inceleme hakkı daha önce kullanılmışsa, belirli olayların özel bir denetimle açıklığa kavuşturulmasını, gündemde yer almasa bile genel kuruldan isteyebilir. '' TTK'nın 439/1. maddesi uyarınca, ''Genel kurulun özel denetim istemini reddetmesi halinde, sermayenin en az onda birini, halka açık anonim şirketlerde yirmide birini oluşturan pay sahipleri üç ay içinde şirket merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesinden özel denetçi atanmasını talep edebilirler.'' Aynı Kanun'un 440. maddesi uyarınca, "Mahkeme, şirketi ve istem sahiplerini dinledikten sonra karar verir....
Mahkemece özel denetçi atanmasından sonra payın devredilmesi halinde özel denetçinin raporu hazırlamasına engel değildir. Mahkeme şirketi ve istem sahiplerini dinledikten sonra kararını verir. Mahkeme istemi yerinde görürse istem çerçevesinde inceleme konusunu belirleyerek bir veya birden fazla bağımsız uzman görevlendirir. Mahkemenin kararı kesindir. Özel denetçi tayinine dayanak yapılacak olan vakıalar yönünden kesin hüküm sözkonusu edilemeyeceğinden kesin delil aranmasının dayanağını bulmak güçtür. Kanun koyucu özel denetçi istemine ilişkin olarak öne sürülen vakıaları az çok doğrulayan delil ve emareleri yeterli saymıştır. Özel denetçinin çalışma alanlarına giren ve bunun sonucu ile ilgili bulunan bilançonun gerçekliğinin araştırılması istemlerinde özel denetçi atanması konusunda daha da ılımlı davranmak gerekmektedir....
DAVA : Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi TTK 439 md....
