Dosyanın tetkikinde; davacının zayi olduğundan iptalini istediği çeklerin keşidecisi olduğu, çek iptal davasını sadece hamilin açabileceği, keşidecinin çek iptali davası açma hakkı bulunmadığından, davanın reddine dair, aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir HÜKÜM: Yukarıda açıklanan neden ve gerekçelere göre; 1-Davacının çek keşidecisi olduğu, çek iptal davasını sadece hamil açabileceği, keşidecinin çek iptali davası açma hakkı bulunmadığından, davanın REDDİNE, 2-Davacının yaptığı masrafların kendi üzerinde bırakılmasına, 3-Harç peşin olarak alındığından, ayrıca alınmasına yer olmadığına, 4-Davacı tarafından yatırılan ve kullanılmayan gider avanısının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde Bölge Adliye Mahkemesi İSTİNAF yolu açık olmak üzere karar verildi. 07/06/2022 Katip ... E-İMZALI Hakim ......
Yasa koyucunun iptal davasına gerek duymasının nedeni; iptal kararı sonrası hakkın hamil tarafından senetsiz tahsilini veya yeni bir senet düzenlenmesini sağlamak (TTK'nun 652)iyi niyetle, iptal kararı getiren hamile ödeme yapan borçluyu, seneti ele geçiren üçüncü kişilere karşı senetten kaynaklanan borç nedeniyle sorumluluktan kurtarmaktır. 3-Somut olayda dava dilekçesinde davacıya ait, keşide edilmeyen 3 adet çek yaprağının bulunduğu çek karnesinin kaybedildiği beyan edilmiştir. Dosya kapsamından davacı meşru hamil olmadığı gibi iptali talep edilen çek yapraklarının çekte bulunması gereken zorunlu unsurları ihtiva etmediği, çeklerin henüz doldurulmamış olmakla kıymetli evrak vasfını haiz olmadığı anlaşılmıştır. Bir diğer taraftan davacı çek karnesi sahibi olup boş çek yaprakları doldurulmuş olsa dahi talep konusu çeklerin bizzat keşidecisi konumunda olacaktır....
Ayrıca iptal kararı verilmemiş olması da, davacıyı ileride gerçekleşmesi muhtemel haksız takipte menfi tespit davası açmasına engel olmaz. Yasa koyucunun iptal davasına gerek duymasının nedeni; iptal kararı sonrası hakkın hamil tarafından senetsiz tahsilini veya yeni bir senet düzenlenmesini sağlamak (TTK'nun 652)iyi niyetle, iptal kararı getiren hamile ödeme yapan borçluyu, senedi ele geçiren üçüncü kişilere karşı senetten kaynaklanan borç nedeniyle sorumluluktan kurtarmaktır. Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Somut olayda, keşidecisi ...Tic....
Boş ve imzasız çek koçanı kambiyo senedi niteliğinde değildir. Bu nedenle, çek iptali davası açılamaz. Davacının iptalini talep ettiği evraklar "çek olmayıp" boş ve imzasız çek yapraklarıdır. Çek vasfında olmayan boş çek yaprağı hakkında zayii sebebi ile iptal davası açılamaz. Boş çek yaprağını ele geçiren tarafından sahte imza ile ve ilgili bölümler doldurularak çek haline getirilebilme tehlikesinin varlığı kambiyo senetlerinin zayii halinde uygulanacak olan çek iptali davası açma hakkını davacıya vermez. Yine ... nolu çekin imzalı veya imzasız kaybedildiğine ilişkin dava dilekçesinde bir açıklama bulunmamaktaysa da iptal davasını açma hakkı hamile ait olup keşidecinin iptal davası açamayacağı sabittir. Keşideci imzalı veya imzasız çek yaprağını kaybettiğinde ancak çeke dayalı hak iddia edene karşı menfi tespit (istirdat) davası açmalıdır....
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun ... tarih ...-...E. ...K. sayılı kararında; "...Çek iptali davası açma hakkı çeki kaybeden hamile ait olup, çek hamili çek iptal davasını olumlu şekilde sonuçlandırdıktan sonra çek bedelini çekin keşidecisinden talep edebileceğinden, somut olayda davacı ... banka, çekin muhatabı olduğundan çeki iptal ettirmesi halinde çek bedelini çekin keşideciden talep etme imkanı bulunmamaktadır. Davacı ... muhatap banka müşterisi tarafından keşide edilen ve karşılıksız çıkan bu çek için ödemiş olduğu yasal yükümlülük tutarını bu ödemeyi yasal delillerle ispatlayarak müşterisinden talep edebilir. Bu talepte bulunabilmesi için çeki iptal ettirmesine gerek bulunmamaktadır ve muhatap banka, keşideci yararına ödeme yapar..." denilmiştir....
Şubesi Müdürlüğü'nden almış olduğu çek koçanından 10.000,00 TL bedelli ve çek numarası ... ve ... seri nolu çek yaprağını Ereğli İlçe merkezinde kaybettiğini, bu nedenle çek üzerine ihtiyati tedbir kararı konularak iptali ile takasının iptaline karar verilmesini talep ve dava ettiği görülmüş yapılan incelemede davanın keşideci olan çek sahibinin açtığı, çekin iptali ve ödeme yasağı konulması istemine dayalı olduğu, davacının kendisine ait olan yani keşidecisi olduğu çekin iptalini talep etmiştir, keşidecinin ise çekin iptalini talep etme yetkisi yasal anlamda bulunmamaktadır. Çeki zayi eden keşideci muhatabı ödemekten men edebilirse de zayi nedeniyel iptal davası açamaz, (Yargıtay . HD'nin 18/06/2012 tarihli ... Esas, ... Karar sayılı ilamı), yine TTK'nın 651. Maddesine göre çek iptali davasının çekin hamilinin açabileceğine ilişkin olduğu, keşidecinin çek iptali davasını açma hakkının bulunmadığına yöneliktir....
Sunulan çek suretlerine göre çek iptal davasının çek keşidecisi şirket yetkilisince açıldığı yetkili hamil olmadığı anlaşıldığından İptal davası açma hakkı, TTK'nın 651.maddesi uyarınca, çeke bağlı alacağı bulunan hamile aittir. İptal kararını alan hamil, TTK'nın 652. maddesinde düzenlendiği üzere, hakkını senetsiz ileri sürebilir ya da borçludan yeni bir kıymetli evrak düzenlenmesini isteyebilir. İptal davasının amacı budur. Çek keşidecisinin TTK'nın 818/1-s maddesi yollamasıyla TTK'nın 757 maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır.Bu nedenle davanın davanın 6100 sayılı HMK'nın 114/1-d-h ile 115/2 maddeleri hükmü gereğince usulden reddine karar verilmiştir. HÜKÜM: Yukarıda izah edilen gerekçeye istinaden; 1-TTK 818/1-s md. Yollamasıyla TTK 757 Md. Ve 651 Md. Uyarınca keşidecinin dava açma hakkı olmadığından HMK 114/1-d-h ile 115/2 md....
LTD ŞTİ Ünvanlı ... vergi numaralı A. .... çek numaralı 25/02/2022 tarihli 1000 TL tutarlı çek B. ... çek numaralı 28/02/2022 tarihli 1000 TL tutarlı çek C. ... çek numaralı 03/03/2022 tarihli 1000 TL tutarlı çek D. ...çek numaralı 10/03/2022 tarihli 1000 TL tutarlı çek F. .... çek numaralı 15/03/2022 tarihli 1000 TL tutarlı çek D. ...çek numaralı 20/03/2022 tarihli 1000 TL tutarlı çek 4- ... BANKASI BUCA İZMİR Şubesinden alınmış olan; Keşidecisi: ... DAY TÜK MAL A ŞÜnvanlı ... vergi numaralı A. .... çek nolu 28/02/2022 tarihli 1000 TL tutarlı çek B. ... çek nolu 20/03/2022 tarihli 1000 TL tutarlı çek 5- ...BANK SARIYER İSTANBUL Şubesinden alınmış olan; Keşidecisi: ... SÖGÜT / T C ... numaralı A. ... çek nolu 28/02/2022 tarihli 1000 TL tutarlı çek A. .... çek nolu 15/03/2022 tarihli 1000 TL tutarlı çek B. ... çek nolu 10/03/2022 tarihli 1000 TL tutarlı çek 6- ... BANKASI İSTANBUL Şubesinden alınmış olan; Keşidecisi: ... EKSPESS DAGITIM....
Çek numaralı ve ... keşide tarihli 1500 TL bedelli 2-... Çek numaralı ve ... keşide tarihli 1750 TL bedelli 3-... Çek numaralı ve ... keşide tarihli 1750 TL bedelli 4-... Çek numaralı ve ... keşide tarihli 1530 TL bedelli 5-... Çek numaralı ve ... keşide tarihli 2500 TL bedelli 6-... Çek numaralı ve ... keşide tarihli 1500 TL bedelli 7-... Çek numaralı ve ... keşide tarihli 1200 TL bedelli 8-... Çek numaralı ve ... keşide tarihli 1700 TL bedelli 9-... Çek numaralı ve ... keşide tarihli 1320 TL bedelli 10-... Çek numaralı ve ... keşide tarihli 1320 TL bedelli 3- ... A.Ş. - ... ... Şubesinden alınmış olan keşidecisi ... İNŞ TURUZİM SAN VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ , ... vergi kimlik numaralı şirket olan; 1-... Çek numaralı ve ... keşide tarihli 1450 TL bedelli 2-... Çek numaralı ve ... keşide tarihli 1450 TL bedelli 3-... Çek numaralı ve ... keşide tarihli 1060 TL bedelli 4-... Çek numaralı ve ... keşide tarihli 1480 TL bedelli 5-......
Kıymetli evrakta hakkın çeke bağlı olması nedeniyle, çekin zayi edildiği durumlarda, çeke bağlı hakkın çeksiz de ileri sürülebilmesi için TTK'nın 651. ve 652. maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil, hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin ve bu bağlamda çek hesabı sahibinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle, davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararı yoktur. Ayrıca, çek yaprağının imzasız olarak kaybedilmesi nedeniyle de, çek yaprağının kıymetli evrak niteliğini kazanmamış olması nedeniyle de iptal talep etmekte hukuki yarar bulunmamaktadır. Davacı, ileride çeke dayalı alacak talep eden olursa, onlara karşı menfi tespit davası açma hakkına sahiptir.( İstanbul BAM 14....
