İZMIR FIKRI VE SINAI HAKLAR HUKUK MAHKEMESI

T.C.
İZMİR
FİKRİ VE SINAİ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/25 Esas
KARAR NO : 2023/83
DAVA : Alacak (Fikir Ve Sanat Eseri İle İlgili Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 07/09/2019
KARAR TARİHİ : 17/10/2023
Davacı vekili tarafından 07/09/2019 tarihinde davalı aleyhine açılan dava, mahkememizin esas defterine kaydedilmiş olup, yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili, dava dilekçesinde; ... (...) ... isimli ürünün yahut bu ürün baz alınarak oluşturulabilecek benzerlerinin davacının izni ve muvafakati olmaksızın piyasaya sürülmemesi, satışının yapılmaması, satılmış olanlar var ise bunların geri toplanması, bundan böyle anılan proje temel alınarak hiçbir ad ve nam altında ürün üretilmemesi ve dağıtılmaması, .... ile davalılar arasında halen devam eden projenin sona erdirilmesi suretiyle davalıların haksız rekabete konu eylemlerinin sona erdirilmesine ve haksız rekabetin men'ine, maddi - manevi zarara uğramış olan müvekkilimiz lehine fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00.-TL (Bin TL) maddi tazminata ve 20.000,00.-TL. (Yirmi bin TL) manevi tazminata hükmedilerek, davalıların temerrüde düştükleri 21/06/2019'dan itibaren yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline ve TTK.md.61 uyarınca ihtiyati tedbir kararı verilerek; TTK.nun 56 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde öngörüldüğü gibi haksız rekabet sonucu oluşan maddi durumun ortadan kaldırılmasına, haksız rekabetin önlenmesine ve ayrıca, davalılarca üretim aşamasına geçilmiş ise davalılarca üretilen bu haksız rekabet konusu "... (...) ..." isimli ürünlere ve mallara el konulmasına, masraf ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP
Davalı f cevap dilekçesinde ve duruşmadaki beyanlarında, uyuşmazlık konusu olayda tarafların tacir olmadığını, ticari bir iş bulunmadığını, bu haliyle haksız rekabetten söz edilemeyeceğini, akademik bir çalışmanın dava konusu edildiğini, dolayısıyla davanın Fikri Ve Sınai Haklar Mahkemesinde görülmesi gerektiğini, mahkememizin görevsiz olduğunu, esasa ilişkin olarak ta uyuşmazlığa konu akademik ve bilimsel çalışmanın fikri ve hukuki tüm süreçlerinin müvekkili tarafından yürütüldüğünü, projenin müvekkiline ait olduğunu, .... ile müvekkili arasında anlaşma sağlandığını, ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
DELİLLER
Dava ve cevap dilekçeleri, proje ve sözleşme belgeleri, ticaret sicil kayıtları, tüm dosya kapsamı.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Davacı vekili, müvekkilinin ... bölümünde doktora yapan bir bilim insanı olduğunu, davalılardan ....'nin de Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsünde doktora yapmakta olduğunu, müvekkili ile davalı ...'nun Evcil Hayvanlarda Hastalık Teşhisi maksadıyla bilimsel çalışmalar yaptıklarını, bu çalışmalarda davalı ... kadar müvekkilinin de katkısı ve hak sahipliği olduğunu, tarafların Ege Üniversite .... ... projesi için başvuruda bulunduklarını, başvurunun kabul edilmesi üzerine proje geliştirme sürecini birlikte gerçekleştirdiklerini, başvuruları ....'a sunduklarını, .... tarafından uygulanan kurallar kapsamında tarafların bir şirket kurmasının istendiğini, müvekkilinin eşinin iş durumlarının şirket ortaklığına izin vermediğini, bu nedenle ....Arge San ve Tic Ltd Şti isimli şirketin tek ortaklı olarak davalı .... adına kurulduğunu, şirketin .... ile proje sözleşmesi imzaladığını, .... tarafından hibe verildiğini, hibenin şirket hesabına yatırıldığını, müvekkilinin projeden dışlanarak saf dışı bırakıldığını, kendisine herhangi bir açıklama yapılmadığını, müvekkilinin bu sebeplerle maddi ve manevi zararlara uğradığını, bu hususlara ilişkin davalılara ihtar gönderildiğini, bunun yanında da ....'a da ihtar gönderildiğini, herhangi bir sonuç alınamadığını, bu durumun müvekkili aleyhine haksız rekabet, sebepsiz zenginleşme oluşturacağını iddia ederek fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 1.000 TL maddi tazminat ve 20.000 TL manevi tazminatın 21/06/2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini, ayrıca dava sonuçlanıncaya kadar TTK 61 ve 56 Maddeleri uyarınca ihtiyati tedbir kararı verilerek ... (...) ... isimli ürünlere ve mallara el konulmasını talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, davacı taleplerinin yerinde olmadığını, davacının süreçten kendi isteğiyle çekildiğini, projenin .... tarafından artık desteklenmediğini, yapılan hibe ödemelerinin ise kendi masraflarına ilişkin olduğunu, haksız rekabete konu bir ürünün bulunmadığını, bilimsel çalışmanın Fikri ve Hukuki tüm süreçlerinin davalılar tarafından yerine getirildiğini ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Dava, haksız rekabetin tespiti, men'i, maddi ve manevi tazminat taleplerine ilişkindir.
Dava, İzmir ... Asliye Ticaret Mahkemesinde açılmış ve söz konusu mahkeme tarafından ... Esas -... Karar sayılı görevsizlik kararı ile mahkememize gönderilmiş, mahkememizce ... Esas- ... Karar sayılı karşı görevsizlik kararı verilmiş ve mercii tayini için dosya İzmir Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi'ne gönderilmiş, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi tarafından ... Esas- ... Karar sayılı mercii tayini kararı ile mahkememizin görevli olduğuna karar verilerek dosya mahkememize gönderilmiş ve mahkememizin ... Esas sırasına kaydı yapılarak yargılamaya devamla hüküm kurulmuştur.
Mahkememizce ... müzekkere yazılarak davaya konu proje ile ilgili bilgiler istenmiştir. ... tarafından; "... kodlu ... Tekno Girişim Sermayesi Desteği Programı düzenlendiği, girişimcilerin programa iş fikirleriyle başvuru yaptıklarını, bu kapsamda davalı .... tarafından programın birinci aşamasına ... numaralı "..." ... isimli iş fikriyle başvuru yapıldığını, bu kapsamda iş planı hazırlandığını ve ikinci aşamaya başvuru yapıldığını, değerlendirme süreci sonunda ise davalı tarafça yapılan bu iş planının kurumca desteklemeye hak kazandığını, daha sonra davalı .... tarafından kurulan ....Arge San ve Tic LTd. ŞTi ile ... arasında imzalanan projenin zamanında tamamlanmasının mümkün olmadığının değerlendirildiği, 31/01/2019 tarihi itibariyle de projenin yürürlükten kaldırılmasına karar verildiği, bu şekilde ... numaralı proje kapsamında ...- ...- ... adlı ürünün geliştirilemediği, söz konusu şirkete 134865 TL tutarında hibe ön ödemesi yapıldığı, projenin yürürlükten kaldırılması üzerine mahsuplaşma yapıldığı ve mahsup sonrası bakiye 49122 TL tutarı davalı şirket tarafından ... hesaplarına iade edildiği, bu şekilde proje mahsuplaşmasının tamamlandığı " şeklinde cevap verilmiştir.
Mahkememizce dosya ... uzmanı, mali müşavir ve Veteriner Hekim bilirkişilere tevdii edilmiş ve rapor aldırılmıştır. Söz konusu rapor ve ek raporlarda; ... başvurusunda davacının isminin yer almadığı, davalı şirkette diğer davalıdan bahsedildiği, tanık beyanlarında ... meydana getirenin davacı olduğunun net bir şekilde ifade edilmediği, bu itibarla davaya konu ... hakkında davacının hak sahibi olduğunun tespit edilemediği, davalı şirket hesaplarında yaptırılan incelemede söz konusu KİT ürününe ilişkin herhangi bir satışın tespit edilemediği hususları değerlendirilmiştir.
Dosya kapsamına, bilimsel ve teknik verilere uygun olduğu değerlendirilen raporlar mahkememizce benimsenmiş ve hükme esas alınabilir kabul edilmiştir.
Haksız rekabet hususu 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 54 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Davacı taraf, TTK 55 12/c-1 ve 3 madde ve fıkralarında düzenlenen; kendisine emanet edilmiş teklif, hesap veya plan gibi bir iş ürününden yetkisiz yararlanmak, kendisinin uygun bir katkısı olmaksızın başkasına ait pazarlanmaya hazır çalışma ürünlerine teknik çoğaltma yöntemleriyle devralıp onlardan yararlanmak şeklinde düzenlenen haksız rekabet hallerine dayanmıştır. Haksız rekabeti düzenleyen TTK 54 ve devamı maddelerinde genel anlamda haksız fiilin bir türü olan haksız rekabet faili ile mağduru arasında dürüstlük kuralına uyma vazifesine muhalefet nedeniyle doğan bir zararı veya doğabilecek bir zarar tehlikesini bertaraf etmeyi amaçlayan bir kurum olarak haksız rekabetin düzenlendiği görülmektedir. Haksız rekabette korunan hak herkese karşı ileri sürülebilecek mutlak bir hak olup, hakkın bir ticari işletmeyle ilgili olmasına da gerek bulunmamaktadır.
Yukarıda değinilen yasal düzenlemeler ve somut olay hep birlikte değerlendirildiğinde, davacının davaya konu edilen ...- ...- ... isimli ürünü meydana getirdiğinin, veya bu ürünün davalıyla birlikte geliştirildiğinin ve buna rağmen davalı tarafça TTK 55 maddede düzenlenen şekillerde haksız rekabette bulunulduğunun, davacı tarafça usulüne uygun ispat vasıtaları ile ispat edilemediği hususunda mahkememizde vicdani kanı oluşmuştur. Zira dosyada mevcut dava dışı .... tarafından dosyaya gönderilen cevabi yazıda hiçbir şekilde davacıdan bahsedilmemektedir. Diğer yandan mahkememizce dinlenen tanıklar genelde davacı tarafça anlatılan hususlar nedeniyle olaya ilişkin bilgi sahibi olduklarını ve bu anlamda davacı tarafça kendilerine söylenen hususları beyan ettikleri görülmüştür. Söz konusu beyanlarda net bir şekilde davaya konu ürünün davacı veya davacı ile birlikte, davalı tarafça birlikte meydana getirildiği hususunda beyanda bulunmamışlardır. Kaldı ki bu şekildeki bir eser sahipliği ve haksız rekabet iddiası tek başına tanıkla ispatı mümkün olgular olarak değerlendirilemeyecektir. Mahkememizce bu kabuller ve değerlendirmeler kapsamında ispatlanamayan davanın reddine karar verilmesi gerektiği takdir ve sonucuna ulaşılmıştır.
Mezkur nedenlerle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
Davanın REDDİNE,
Davalılar duruşmada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 3/2, 13/2 maddelerine göre hesap ve takdir edilen 21.000 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
Alınması gereken 269,85 TL harcın davacı tarafından yatırılan 358,63 TL harçtan mahsubu ile fazla harcın karar kesinleştiğinde ve istek halinde davacı tarafa iadesine,
Davalı tarafından yapılan toplam 238,4 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı tarafa ödenmesine,
Kalan ve kullanılmayan gider avanslarının karar kesinleştiğinde talep beklenmeksizin ilgili taraflara iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzlerine karşı Gerekçeli hükmün tebliğinden itibaren 2 hafta süre içinde, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesi nezdinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar usulen okunup anlatıldı. 17/10/2023
Katip...
e-imzalı
Hakim...
e-imzalı