İSTANBUL ANADOLU 10. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C. İstanbul Anadolu 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2023/263
KARAR NO : 2024/67

DAVA : Menfi Tespit (Abone Sözleşmesi)
DAVA TARİHİ : 10/04/2023
KARAR TARİHİ : 24/10/2024

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Abone Sözleşmesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; Fazlaya ilişkin hakları saklı olmak kaydıyla, müvekkilinin ----- numaralı sözleşme hesabına ait 26.11.2022 tarihli, ----- numaralı faturada belirtildiği şekilde borcu bulunmadığının tespiti ile iş bu faturanın iptaline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

CEVAP: Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Davanın görülmesinde ---- Asliye Ticaret Mahkemeleri'nin yetkili olmaması nedeniyle yetki itirazlarının kabulü ile dosyanın yetkili ----- Asliye Ticaret Mahkemeleri'ne gönderilmesine, davacının sayaç mührüne müdahale ederek kaçak doğalgaz kullandığı, ----- tarafından davacıya tahakkuk edilen faturada hata bulunmadığı ve usule uygun olduğu hususları göz önüne alınarak davacının soyut ve gerçeği yansıtmayan iddialarının ve huzurdaki haksız davanın esastan reddine, davacının 26.11.2022 tarih, ----- sayılı ve 199.425,00 TL bedelli faturadan dolayı borçlu olduğunun tespitine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.

RAPOR: Bilirkişi raporunda özetle; "Yukarıda açıklanan Davalı ile Davacı arasında imzalanmış olan abone bağlantı sözleşmesi, doğalgaz kullanım sözleşmesi hükümleri ve yürürlükte bulunan Doğalgaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği hükümleri uyarınca; düzenlenmesi gereken kıyas faturası hesabı yukarıda yapılmış olup; söz konusu faturanın kaçak kullanım bedeli ve KDV dahil olmak üzere 103.120,66 TL. olduğu" şeklinde sonuç ve kanaatine varıldığı beyan edilmiştir.

RAPOR: Bilirkişi raporunda özetle; "Kök raporda detayları ile birlikte hesaplaması yapılan kıyas faturası; Davalı ile Davacı arasında imzalanmış olan abone bağlantı sözleşmesi, doğalgaz kullanım sözleşmesi hükümleri ve yürürlükte bulunan Doğalgaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği hükümleri uyarınca hesaplanmıştır. Kök raporda hesaplanan maliyet görüşüm aynen devam etmektedir." şeklinde sonuç ve kanaatine varıldığı beyan edilmiştir.

RAPOR: Bilirkişi raporunda özetle; "----- doğalgaz,su,elektrik tüketimleri genel olarak incelendiğinde : 9.3.2021 ile 9.8.2022 tarihleri arasında doğalgaz tüketimindeki olağanüstü düşüşün işlerin azalması ile izah edilemeyeceği, ---- seri nolu ve ---- seri nolu sayaçlara ait ---- raporları ile sayaçların mühürlerine müdahale edilerek bu şekilde sayaçların doğru okuma yapmasına engel olunduğunun kesinlik kazandığı, ----- tarafından tahakkuk ettirilen 348.205 TL fatura ile 199.425 TL kaçak kullanım bedelli faturaların mükerrer olmadığı farklı dönemlere ve farklı sayaçlara ait olduğu, ------ tarafından tahakkuk ettirilen 348.205 TL ve 199.425 TL kaçak kullanım bedelli faturaların ilgili yasa ve yönetmeliklere göre tanzim ve tahakkuk ettirildiği ve haklı ve yerinde olduğu ,itiraza veya iptale mahal bir durumun olmadığı," şeklinde sonuç ve kanaatine varıldığı beyan edilmiştir.

EK RAPOR: Bilirkişi ek raporunda özetle; "----- doğalgaz,su,elektrik tüketimleri genel olarak incelendiğinde ; 9.3.2021 ile 9.8.2022 tarihleri arasında doğalgaz tüketimindeki olağanüstü düşüşün işlerin azalması ile izah edilemeyeceği, ---- seri nolu ve ---- seri nolu sayaçlara ait ----- raporları ile sayaçların mühürlerine müdahale edilerek bu şekilde sayaçların doğru okuma yapmasına engel olunduğunun kesinlik kazandığı. ----- tarafından tahakkuk ettirilen 348.205 TL fatura ile 199.425 TL kaçak kullanım bedelli faturaların mükerrer olmadığı,farklı dönemlere ve farklı sayaçlara ait olduğu, ----- tarafından tahakkuk ettirilen 348.205 TL ve 199.425 TL kaçak kullanım bedelli faturaların ilgili yasa ve yönetmeliklere göre tanzim ve tahakkuk ettirildiği ve haklı ve yerinde olduğu ,itiraza veya iptale mahal bir durumun olmadığı," şeklinde sonuç ve kanaatine varıldığı beyan edilmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının ---- numaralı doğalgaz sözleşme hesabına ait 26.11.2022 tarihli, ----- numaralı 199.425,00 TL bedelli fatura gereği borcu bulunmadığının tespiti ile iş bu faturanın iptalini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili davanın reddini talep etmiştir.İİK 72. maddesinde; " Borçlu icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu olmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir" hükmüne yer verilmiştir. Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun (İİK) 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında ya da icra takibinden sonra borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu dava maddi hukuk ve usul hukuku bakımından genel hükümlere dayalıdır ve normal bir hukuk davası olarak açılır.Dava, davalı tarafından düzenlenen doğalgaz faturası ile ilgili olarak davacının borçlu olmadığının tespiti talebine ilişkindir.
Menfi tespit davasında ispat yükü, kural olarak davalı alacaklıya düşer. Davacı (borçlu), davalının (alacaklının) varlığını iddia ettiği hukukî ilişkiyi (meselâ borcu) sadece inkâr etmekle yetinmekte ise, eş söyleyişle bu hukukî ilişkinin (borcun) hiç doğmadığını ileri sürmekte ise ispat yükü davalıya düşer. Çünkü hukukî ilişkinin (borcun) varlığını iddia eden davalı olduğu için, ispat yükü davalı alacaklıya düşer (6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) m. 190; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK) m.6). Fakat, menfi tespit davasını açan davacı (borçlu), davalının (alacaklı) varlığını iddia ettiği hukukî ilişkinin hiç doğmadığını iddia etmeyip, bilakis bu ilişkinin doğduğunu bildirerek başka bir nedenle hukukî ilişkinin geçersiz olduğunu veya son bulduğunu ileri sürmekte ise bu iddiayı ispat yükü TMK’nın 6. maddesi gereğince davacıya düşer. Örneğin; alacaklının dayandığı senedin karşılıksız olduğunu ispat yükü, davacıya (borçluya) düşer. Bunun gibi, davacı (borçlu), davalının (alacaklının) iddia ettiği alacağın ödeme, ibra ve takas gibi bir nedenle son bulduğunu ileri sürerse, bu iddiayı ispat yükü de davacı borçluya düşer (-----).Somut olayda ---- numaralı doğalgaz sözleşme hesabına ait 26.11.2022 tarihli, ----- numaralı 199.425,00 TL bedelli fatura gereği davacının davalıya borcu bulunup bulunmadığının tespiti gerekmektedir.İhtilafın özünün tespitinden sonra mahkememizce uyuşmazlığın çözümü teknik bilgi gerektirdiğinden bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş doğal gaz işinde temayül göstermiş makine mühendisine rapor hazırlaması için dosya tevdi edilmiş, Makine Mühendisi ----- hazırladığı kök ve ek bilirkişi raporlarına karşı taraf vekillerinin bir dizi itirazları neticesinde mahkememizce 3 kişilik bilirkişi heyeti oluşturulma ihtiyacı duyulmuş, oluşturulan 3 kişilik bilirkişi heyetine önceki raporları tanzim eden Makine Mühendisi ----- yetkilendirilmiş olup son güncel itirazlarında karşılandığı bila tarihli ek bilirkişi heyet raporunda;"
"----- doğalgaz,su,elektrik tüketimleri genel olarak incelendiğinde ; 9.3.2021 ile 9.8.2022 tarihleri arasında doğalgaz tüketimindeki olağanüstü düşüşün işlerin azalması ile izah edilemeyeceği,---- seri nolu ve ---- seri nolu sayaçlara ait ---- raporları ile sayaçların mühürlerine müdahale edilerek bu şekilde sayaçların doğru okuma yapmasına engel olunduğunun kesinlik kazandığı,----- tarafından tahakkuk ettirilen 348.205 TL fatura ile 199.425 TL kaçak kullanım bedelli faturaların mükerrer olmadığı,farklı dönemlere ve farklı sayaçlara ait olduğu,----- tarafından tahakkuk ettirilen 348.205 TL ve 199.425 TL kaçak kullanım bedelli faturaların ilgili yasa ve yönetmeliklere göre tanzim ve tahakkuk ettirildiği ve haklı ve yerinde olduğu ,itiraza veya iptale mahal bir durumun olmadığı," yönünde kanaat bildirdikleri görülmüştür.
Sonuç olarak, dava İİK 72 maddesine göre icra takibinden önce açılan menfi tespit davası niteliğinde olup, menfi tespit davasında ispat yükünün, kural olarak davalı alacaklıya düştüğü, davalı doğalgaz şirketi tarafından savunmalarına esas delillerini mahkemeye sunduğu, uyuşmazlığın çözümü teknik bilgi gerektirdiği, hazırlanan son bilirkişi heyet ek raporunda ----- tarafından tahakkuk ettirilen 348.205 TL ve 199.425 TL kaçak kullanım bedelli faturaların ilgili yasa ve yönetmeliklere göre tanzim ve tahakkuk ettirildiği, haklı ve yerinde olduğuna ilişkin tespit ve değerlendirmelere yer verildiği, bilirkişi raporunda kıyaslama yapılan elektrik ve su harcamalarına ilişkin tespitlere yönelik davacı vekilince ileri sürülen savunmaların mahkememizce itibar görmediği, sözleşmeye konu sayaçların test ve kontrolleri için ---- tarafından test ve muayeneye tabi tutulduğu, dosya kapsamında alınmış ---- raporunun mevcut olduğu, ----- Bölge Adliye Mahkemesi ----Hukuk Dairesi'nin ----- esas ve ---- karar sayılı ilamında da vurgulandığı üzere; "...----- sökülen sayaçların akredite deney ve kalibrasyon laboratuarı olup, burada yapılan teknik incelemeye itibar edilmesi gerektiği...", mezkur sayaç ön kontrol formunda "Mühür (damga) alttan tahrip edildiğine" ilişkin tespit olduğu hususları hep bir arada değerlendirilerek ispat külfeti üzerinde olan davalının davacıdan dava konusu fatura nedeniyle alacaklı olduğunu ispatladığı anlaşılmakla aşağıdaki gibi karar hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Alınması gereken 427,60 TL maktu karar ve ilam harcının, peşin alınan 3.405,69 TL harçtan mahsubu ile bakiye 2.978,09‬ TL harcın davacıya İADESİNE,
3-Yargılama giderlerinin davacı taraf üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Davalı tarafından yapılan 5.000,00 TL (Bilirkişi Ücreti, Tebligat Masrafı) yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
5-Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiği için karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T.ye göre tespit edilen 31.908,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
6-Taraflarca dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde yatırana İADESİNE,
7-3.120,00 TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye İRAD KAYDINA,Dair, Gerekçeli mahkeme kararının taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde ----- Bölge Adliye Mahkemesi'nde istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.