İSTANBUL 2. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C.
İSTANBUL
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2024/71 Esas
KARAR NO : 2024/712

DAVA : İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Ödünç Verme Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 31/01/2024
KARAR TARİHİ : 30/10/2024

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Ödünç Verme Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı ile müvekkilİ şirket arasında 11.07.2022 tarihinde akdedilen sözleşmeye istinaden davalıya aynı tarihte 1 adet ... model ünite teslimi yapıldığını, sözleşme, ünite teslim tutanağı ve kullanım protokolünün dilekçe ekinde olduğunu, müvekkili şirketçe davalı tarafa sözleşme kapsamında müvekkili şirketten tütün mamülleri alımı yapması amacıyla ünite teslim edildiğini ve teşvik olarak 2.500,00-TL tutarlı yatırım bedelinin kendisine satış faturalarından iskonto yapılmak suretiyle ödendiğini, sözleşmenin akdedilmesinden bir süre sonra davalı tarafça sözleşmeye aykırı olarak müvekkili şirketten ticari nitelikte tütün mamulü alımını sonlandırdığını, sözleşmeye aykırı davranan davalıya karşı uhdesinde bulunan ünitenin iadesini, boşta kalan yatırım bedeli ve ceza-i şartın ödenmesi için hukuki yollara başvurulacağını bildirir 13.02.2023 tarihli
ihtarname keşide edilerek sözleşmesinin feshedildiğini, 15.02.2023 tarihinde tebliğ edilen ihtarnameye rağmen davalı tarafça ünitenin iade edilmediğini, yatırım bedeli ve ceza-i şart bedelinin müvekkiline ödenmediğini, sözleşmeye aykırı davranmakta direnen davalı aleyhine sözleşmeden kaynaklanan, sözleşme ve müvekkili şirketin kayıtlarına göre belirlenen ünite bedeli, boşta kalan yatırım bedeli, ceza-i şart bedeli ve ihtarname giderlerinin tahsilini teminen ... 37. İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibi başlatıldığını, davalı tarafın borcun tamamına itiraz ettiğini, arabuluculuk görüşmeleri anlaşmama olarak sonuçlandığını, açıklanan sebeplere binaen davalının icra takibine vaki haksız ve kötü niyetli itirazının iptali ile takibin devamına, davalının asıl alacağın %20 sinden aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatı ödemeye mahkum edilmesine, vekalet ücreti de dahil olmak üzere tüm yargılama giderlerinin davalı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Cevap: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkilinin ".... " adresinde ikamet ettiğini, davanın ... Asliye Ticaret Mahkemesinde açılması gerektiğini, yetki itirazında bulunduklarını, yetkili mahkemenin ... Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğunu, müvekkilinin icra müdürlüğünde yetki itirazında bulunmamış ise de, icra dairesinin yetkisine itiraz etmemiş olan borçlunun hukuk mahkemesinin de yetkisini kabul etmiş sayılmayacağını, müvekkili ile davacı arasında 11.07.2022 - 10.07.2023 tarihleri arasında geçerli tütün mamullerinin tüketiciye sunumunun sağlanması amacı ile ünite sözleşmesi tanzim edildiğini, davacı tarafından kurulmuş olan ünitenin bozuk ve değişime ihtiyacı olması nedeniyle davacı tarafın yetkililerine defalarca bilgi verildiğini, davacı taraf sözleşme yükümlülüğüne aykırı davranarak ünitenin bakım ve onarımı ile ilgilenilmediğini, taraflar arasında akdedilmiş olan 11.07.2022 tarihli sözleşme 2/d. maddesinin ve ünite teslim tutanağı ve kullanım protokolünün 1.maddesi hükümlerinin açık olduğunu, ünite/ünitelerde meydana gelebilecek bakım, onarım ve tamirat davacının sorumluluğunda olduğunu, davacı tarafından ünite kurulumun gerçekleşmesinden kısa bir süre sonra ünitenin yaylarının gevşemesi ve bozulması yayların bozulması nedeniyle ünite gözlerinde sigara paketlerinin tutmaması nedeniyle sigara paketleri her defasında yerlere düştüğünü, işbu hususa ilişkin olarak müvekkili sürekli davacı şirket çalışanlarına, bölge sorumlularına ünitede mevcut arızadan bahsetmiş ve onarım istemiş olmasına rağmen onarım yapılmadığını, taraflar arasında akdedilen sözleşme ve protokol hükümleri gereğince ünite üzerinde müvekkile tamir hakkı vermeyen davacı şirket söz konusu ünitenin bakım ve onarımını da yerine getirmediğini, hal böyle iken, davacı tarafça sözleşmesinin feshedilip, müvekkilinden tazminat talep edilmesinin hukuka aykırı olduğunu, davacı tarafın sözleşmeyi haksız ve hukuka aykırı olarak sona erdirdiğini, taraflar arasında akdedilmiş olan 11.07.2022 tarihli sözleşmenin 3.maddesinde gerekli sözleşme süresi ve fesih hükümlerinin düzenlendiğini, detaylı olarak açıklandığı üzere, taraflar arasında akdedilen sözleşme ve protokol hükümleri gereğince ünite üzerinde müvekkiline tamir hakkı vermeyen davacı söz konusu ünitenin bakım ve onarımını yerine getirmediğini, müvekkilinin sözleşme gereğince bütün yükümlülüklerini yerine getirmiş olmasına rağmen, davacı tarafın, haksız ve hukuka aykırı olarak sözleşmeyi feshettiğini ve huzurdaki davayı açtığını, davacı taraf temsilcilerinin ve çalışanlarının sürekli olarak sigara alımı yapılacağı hususunda müvekkiline psikolojik baskı kurduğunu, hatta kendi firmalarına ait olan sigara ürünlerinin reklamını ve müşterilere tanıtılmasını ısrarla müvekkiline dayattıklarını, müvekkilinin ... isimli büfeyi... isimli kişiden 15.11.2021 tarihinde devraldığını, 09.12.2021 tarihinde ... Belediye Başkanlığı İşyeri Açma Ve Çalışma Ruhsatı Zabıta Müdürlüğü tarafından verilen ruhsat ile çalışma izni alındığını, müvekkiline sıfır ünite teslim edilmediği ve eski ünite üzerinden kullanımına devam edildiğini, müvekkilinin söz konusu sigara ünitesinin yaylarında ve gözlerinde arızalar olduğunu defalarca, davacı tarafın gerek çalışanlarına ve gerekse Bölge Sorumlusuna dile getirdiğini, arızaların düzeltileceği ve kısa süre de aksiyon alınacağı belirtilmiş ise de, söz konusu ünitelerde arızalar giderilmediği gibi, müvekkiline sürekli oyalayıcı cümleler kurulduğunu, davacı tarafın müvekkiline sadece sigara satımına odaklanmış olduğunu, herhangi bir sorunu çözmeye fiili olarak yaşanmadığını, hatta kendi bünyesindeki markaların reklamının yapılmasını ve yeni sigaralar çıkartıldığını bunu müşterilere tanıtılarak ve önerilerek müşterilerce söz konusu sigaraların alımının sağlanmasını ısrarla müvekkiline dayatılarak psikolojik baskı kurulduğunu, davacı tarafça yeni çıkarılmış olan sigaraların zorla müvekkili tarafından alımının yapılması istenildiğini ve yine zorla söz konusu sigaraların müvekkiline satıldığını, taraflar arasındaki sözleşmenin 2/f.maddesinde açık düzenlenme bulunduğu halde davacı tarafın ünite içerisine başka sigara markalarının bulunmasına rıza göstermediğini, davacı tarafın plasiyerlerinin, tütün mamulü satma ruhsatı bulunmayan büfelere müvekkili üzerinden sigara satımının yapılmasını dayattığını, müvekkilinin bu durumu kabul etmediğinde sözleşmeyi feshetme ve tazminat talep etme hususunda korkutulduğunu, davacı tarafın dayatmaları neticesinde söz konusu ticari ilişkinin çekilemez hale sokulduğunu, müvekkilinin herhangi bir kusuru bulunmadığını, müvekkilin hamile olduğu dönemde davacı tarafın " sigara alımı " baskısının giderek arttığını, müvekkilinin işyeri ile doğru düzgün ilgilenemediği gibi davacının baskılarından da iyice yorulduğunu, müvekkilinin 24.03.2023 tarihinde doğum yaptığını, çocuğunda doğuştan dudak ve damak yarığı ve makat deliği olmadan dünyaya geldiğini ve müvekkilinin çocuğunun sağlık sorunları nedeniyle ilgilendiğini ve psikolojik olarak yıprandığını, müvekkilinin çocuğunun defalarca ameliyat geçirdiğini, müvekkilinin 26.11.2023 tarihinde annesini kaybettiğini, artık işyerini yürütecek psikolojik hali kalmadığından 01.10.2023 tarihinde işyerini devrettiğini, davacı tarafın kötü niyetli olarak icra takibi başlattığı ve huzurdaki davayı açtığı, arz ve izah edilen nedenlerle, davacının kötü niyetli olduğunun açık olduğu, işbu sebeple, %20'den aşağı olmamak üzere, davacı tarafın kötü niyet tazminatına mahkum edilmesini, davacının müvekkilinden ihtarname ücreti talebinde bulunduğunu, işbu talebin reddine karar verilmesini, müvekkilinin sözleşme ve protokol hükümlerine uyduğu, davacı tarafın haksız psikolojik baskıları neticesinde ticari ilişki çekilemez hale geldiğini, işbu sebeple müvekkilinin herhangi bir kusuru bulunmadığını, huzurdaki davanın açılmasının bir kez daha kötü niyetli olduğunu, tüm bu nedenlerle davanın reddini, %20'den aşağı olmamak üzere, davacı tarafın kötü niyet tazminatına mahkum edilmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesini talep etmiştir.
Delillerin Değerlendirilmesi, Davanın Hukuki Niteliği ve Gerekçe ;
... 37. İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyası, ...tarihli sözleşme, ... 20. Noterliği'nin ... yevmiye nolu ihtarnamesi ve tebliğ şerhi, davacının tacir sıfatına yönelik olarak kurum ve kuruluşlara yazılan müzekkere cevapları celp edilmiş incelenmiştir.
Dosya, SMMM Bilirkişi ...'ya tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından dosyaya sunulan 23/09/2024 tarihli bilirkişi raporunda özetle ve sonuç olarak; "... • Taraflar arasında 11.07.2022 tarihli ariyet sözleşmesi imzalandığını, • Davacı tarafından 1 Adet ... Ürünleri Ünitesinin 11/07/2022 tarihinde davalı tarafa teslim edildiğini, • Davacı tarafından davalıya düzenlenen 13/02/2023 tarihli İhtarname ile taraflar arasındaki ariyet sözleşmenin Fesih edildiğini, • Taraflar arasında imzalanan ariyet sözleşmesi göre davaya konu icra takip tarihi itibariyle; davacı şirketin davalıdan 19.026,19 TL ((10.000,00 + 7.500,00 + 1.040,00 + 486,19 TL = 19.026,19) Asıl alacak ile 300,25 TL İşlemiş Faiz olmak üzere Toplam 19.326,44 TL alacaklı olduğunun hesap edildiğini, • Davalı tarafın savunmasında; taraflar arasındaki ariyet sözleşmesi gereği davacı tarafından davalıya teslim edilen 1 Adet ...Tütün Ürünleri Ünitesinin tesliminden itibaren Bozuk olduğu ve davacıya haber verilmesine rağmen tamir edilmediği, davacıya haber verilmesine rağmen ünitenin davacı tarafından geri teslim alınmadığı, davacı tarafın sözleşme ve protokol yükümlülüğüne aykırı davrandığı, müvekkiline zorla sigara satışı yapıldığı vb iddialarda bulunmuştur. Ancak, işbu davalı iddialarını destekleyici delillerin dava dosyasında bulunmadığını,
Sayın Mahkemenin takdirlerine arz ederim ..." şeklinde tespit edilmiştir. Denetime açık ve gerekçeli bilirkişi raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
Dava, ticari satım sözleşmesinin feshi sebebiyle ariyet olarak teslim edilen ünite bedeli ile nakdi yatırım bedelinin iadesinden ve sözleşme uyarınca cezai şart tutarlarından kaynaklanan alacağın tahsili amacıyla başlatılan icra takibine vaki istemine ilişkindir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, davalı ...'ın gerçek kişi tacir sıfatı araştırılmış, davalının I.sınıf tacir olduğu ve bilanço usulüne göre defter tuttuğu belirlenmiş olmakla, davalının gerçek kişi tacir olduğu, bu çerçevede Asliye Ticaret Mahkemesi / Mahkememizin görevli olduğu anlaşılmıştır.
Öte yandan, taraflar arasında akdedilen ve varlığı tartışmasız olan 11/07/2022 tarihli sözleşmenin 4/c. maddesinde ise "Bu sözleşme nedeni ile çıkabilecek ihtilaflarda İstanbul (Merkez) Mahkemeleri yetkilidir" şeklinde yetki sözleşmesi mevcut olup, tarafların tacir olmaları karşısında 6100 s. HMK 17. maddesi hükmü uyarınca mevcut yetki şartı taraflar için geçerli ve bağlayıcı olduğundan davalının yetki ilk itirazının da reddine karar verilmiş, davanın esasının incelenmesine geçilmiştir.
Yapılan yargılama, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı hep birlikte değerlendirildiğinde; taraflar arasında 11/07/2022 tarihli sözleşmenin akdedildiği, davalının davacı şirkete ait sigara ve tütün mamullerini satmayı edim olarak üstlendiği, sigara ve tütün mamullerinin satılması noktasında davacıya bir adet "..." model ünitenin ariyet olarak teslim edildiği, ayrıca davacı şirket tarafından faturalardan iskonto yapılmak suretiyle davalıya nakdi yatırım sağlandığı, ancak davalının sigara ve tütün mamulleri alımı yapmadığı ve ürün alımını sonlandırdığı için sözleşme hükümlerini ihlal ettiği, bu durum üzerine davacı şirketin .... 20. Noterliğinin ... tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile 13/02/2023 tarihinde sözleşmeyi feshettiği, fesih ihtarnamesinde ayrıca ariyet olarak teslim edilen ünitenin ve nakdi yatırım bedelinin iadesi ile cezai şartın ödenmesinin talep edildiği, ihtarnamenin 15/02/2023 tarihinde davalıya tebliğ edildiği, davalının yargılama sürecinde sunduğu cevap dilekçesi ile birlikte ünitenin bozuk olduğunu iddia ettiği ve bu durumun bölge sorumlusuna bildirildiği ileri sürülmesine rağmen bu hususun yazılı delillerle ispat edilemediği, öte yandan davalı taraf yine sigara satışı konusunda baskı yapıldığını ve psikolojik baskı sebebiyle davacının sözleşmenin feshinde de kötü niyetli olduğunu belirtse de; sözleşme süresince bu duruma yönelik davalı tarafından davacıya yönelik herhangi bir yazılı ihbar, ihtar vs.. çekilmediği, kaldı ki aynı gerekçelere dayanılarak sözleşmenin davalı tarafından da zaten feshedilmediği, davalının sözleşme konusu iş yerini başkasına devretmekle sözleşme ilişkini fiilen sonlandırdığı, davacının sigara ve tütün mamulü alımının sonladırılması sebebiyle davacının sözleşmeyi feshinin de haklı olduğu, mahkememizce ticari defter ve belgeler üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verildiği, her iki tarafın karşılıklı olarak incelenen ticari defter ve belgeleri uyarınca cari hesabın "0" bakiye verdiği, başka bir anlatımla davalının cari hesaptan kaynaklanan herhangi bir borcunun bulunmadığı, esasen davacının cari hesap dışında sözleşmenin feshi sebebiyle özellikle ünite bedeli, yatırım bedeli ve cezai şart talebinde bulunduğu, mali bilirkişi tarafından sunulan 23/09/2024 tarihli raporda belirtildiği üzere, sözleşmenin 2. maddesi uyarınca ariyet verilen bir adet galaxy large ünitenin bedelinin 10.000 TL olduğu, sözleşmenin 3/c(ii) maddesi uyarınca sözleşmenin 3/b. maddesi ile sona erdiğinden davalının üniteyi derhal iade edeceği, aksi takdirde 10.000 TL ünite bedelini ödemekle yükümlü olduğu, davacı tarafından ariyet olarak verilen ünitenin iade edilmemesi sebebiyle davacının 10.000 TL ünite bedelini davalıdan talep edebileceği, sözleşmenin 3/c(ii) maddesi uyarınca sözleşmenin 3/b. maddesi ile sona erdiğinden davalının ayrıca nakdi yatırım bedelinden işlenmemiş döneme karşılık gelen miktarı iade etmesi gerektiği, taraflar arasında imzalanan 11/07/2022 tarihli sözleşmenin davacı tarafça 13/02/2023 tarihinde feshedildiği, davalıya 1 yıllık sözleşme süresinin tamamı için sağlanan toplam 2.500 TL nakdi yatırım bedelinden sözleşmenin fesih tarihine kadar hesaplama yapıldığında geriye kalan ve boşta geçen yatırım bedelinin 1.040 TL olduğu, davacı tarafından çekilen ihtarnameye rağmen boşta geçen nakdi yatırım bedelinin iade edilmediği, davacının 1.040 TL boşta geçen nakdi yatırım bedelinin iadesini davalıdan talep edebileceği, davalının sözleşme hükümleri ihlal etmesi sebebiyle davacı tarafından sözleşmenin 3/b.maddesi uyarınca feshedilmesi halinde yine sözleşmenin 3/e. maddesi uyarınca davalının iskonto uygulanmış toplam nakdi yatırım bedelinin üç katını ifaya eklenen cezai şart olarak davacıya ödemeyi kabul ettiği, bu nedenle davacının nakdi yatırım bedeli toplamı olan 2.500 TL'nin üç katı tutarında olan 7.500 TL cezai şartı da davalıdan talep edebileceği, bu çerçevede davacının 10.000 TL ünite bedeli + 7.500 TL cezai şart + 1.040 TL nakdi yatırım bedeli + 486,19 TL ihtarname masrafı (noterlik makbuzu sunulmuştur) olarak icra takip tarihi itibariyle asıl alacak tutarının 19.026,19 TL olduğu, diğer taraftan fesih ihtarnamesinde davalıya ünite bedeli, boşta geçen nakdi yatırım tutarı ve cezai şartın ödenmesi için ihtarnamede 7 gün mehil süresi verildiği, ihtarnamenin davalıya 15/02/2023 tarihinde usulüne uygun olarak tebliğ edildiği 7 günlük mehil süresi hesaplandığında davalının 23/02/2023 tarihi itibariyle temerrüte düştüğü, mali bilirkişi tarafından yapılan hesaplama çerçevesinde 23/02/2023 temerrüt tarihinden 28/04/2023 icra takip tarihine kadar işlemiş yasal faiz miktarının 300,25 TL olduğu, nihayetinde davacının icra takip tarihi itibariyle davalıdan 19.026,19 TL asıl alacak + 300,25 TL işlemiş faiz olmak üzere takip tutarı kadar toplam 19.326,44 TL alacaklı olduğunun yapılan hesaplamalar neticesinde bilirkişi raporu ile ispatlandığı, mali bilirkişi raporunun ayrıntılı, gerekçeli ve denetime elverişli olduğundan mahkememizce hükme esas alınan 23/09/2024 tarihli bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne, davalının ... 37. İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı takip dosyasına yönelik yapmış olduğu itirazı iptali ile, takibin kaldığı yerden aynı koşullar altında ve aynen devamına, ayrıca alacağın likit ve muayyen olduğu İİK 67/2. maddesindeki icra inkar tazminatına ilişkin yasal koşulların mevcut olduğundan davalı aleyhinde icra inkar tazminatına karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: (Gerekçesi ve Ayrıntısı Yukarıda Açıklandığı Üzere);
Davanın KABULÜ ile,
1-Davalının ... 37. İcra Müdürlüğünün ...Esas sayılı takip dosyasına yönelik yapmış olduğu İTİRAZI İPTALİ ile, takibin kaldığı yerden aynı koşullar altında ve aynen DEVAMINA,
2-Alacağın likit ve muayyen olduğu anlaşılmakla, hükmedilen asıl alacağın ( 19.326,44 TL ) %20'si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
3-Kabul edilen dava değeri (19.326,44 TL) üzerinden alınması gereken 1.320,18 TL harçtan başlangıçta peşin alınan 427,60 TL harcın mahsubu ile eksik kalan bakiye 892,58 TL harcın davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
4-Davacı tarafından yargılama nedeniyle yapılan 427,60 TL peşin harç, 194,00 TL posta ve tebligat masrafı ve 5.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 5.621,60 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
5-Davacı yargılama sırasında kendisini bir vekille temsil ettirdiğinden kabul edilen dava değeri (19.326,44 TL) üzerinden hesaplanan ve karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/2. maddesi uyarınca hükmedilecek vekalet ücretinin kabul edilen dava miktarını geçmemek koşulu ile belirlenen 19.326,44 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
6-Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 3.120,00 TL arabuluculuk sarf ücretinin davalıdan tahsil edilerek HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
7-HMK' nın 333. maddesi uyarınca taraflarca yatırılan ancak kullanılmayarak artan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde resen ilgili tarafa veya vekiline İADESİNE,
Dair, davacı ve davalı vekillerinin yüzüne karşı, HMK 341/2 maddesi uyarınca miktar itibariyle KESİN olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 30/10/2024

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır