İSTANBUL 15. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/578 Esas
KARAR NO : 2024/599
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/09/2023
KARAR TARİHİ : 24/10/2024

Mahkememizde görülen davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA / Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle;
Müvekkili şirketin Avrupanın en büyük ilaç fabrikalarından birine sahip olan, ulusal ve uluslararası ilaç ve ilaç dışı sağlık ürünlerinin üretimine oranda katkı sağlayan, ulusal ve uluslararası birçok kalite sertifikasına sahip olan bir ilaç ve sağlık ürünleri üretim şirketi olduğunu, bu noktada taraflar arasındaki sözleşmenin yapıldığı dönem, müvekkili şirketin ismi "... San. ve Tic. A.Ş." olup, 28.12.2022 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi ile de ilan edildiği üzere, unvanının değiştirildiğini,
Davalı Şirket olan ... San. ve Tic. A.Ş. ilaç alanında faaliyet gösterdiğini, müvekkili şirket ile davalı şirket arasında, etken maddesi "..." olan "... ..." isimli beşeri ve tıbbi ilaç kategorisindeki farmasötik ürünün ortak pazarlama ruhsat dosyasının satışı ve devrine ilişkin olarak "Ortak Pazarlama ve Ruhsat Devri Sözleşmesi" isimli ve 16.09.2022 yürürlük tarihli ticari sözleşme akdedildiğini,
Sözleşmenin akdedildiği tarihte davalı şirket davaya konu ürünün ruhsat sahibi olduğunu ve sözleşmenin 2. Maddesinde düzenlenen konu kısmında, davalı şirketin müvekkiline karşı ana yükümlülükleri düzenlendiğini, davalı şirket tarafından ürüne ait ortak pazarlama ruhsatının, müvekkili şirkete verileceği ve sadece müvekkili şirket tarafından kullanılacağının sözleşme kapsamında hükme bağlandığını ve ayrıca davalı şirketin ortak pazarlama ruhsatını devrettiğinin, kullandırdığının, kullanım için gerekli işlemleri başlattığının tespit edilirse, davalı şirketin müvekkili şirketin maruz kaldığı doğrudan, müspet ve menfi zararların, cezai şarttan ayrı olarak karşılayacağı hükme bağlandığını, ilaç hukukundaki ticari teammüllere göre, bir ortak pazarlama ruhsatı aksi kararlaştırılmadığı müddetçe birden fazla kişiye verilebileceğini, ancak somut olayda, aksi kararlaştırıldığını ve ortak pazarlama ruhsatının münhasıran müvekkili şirket tarafından kullanılacağı konusunda mutabık kalındığını,sözleşmenin imzalanmasından hemen sonra ise, müvekkili şirket çalışanları tarafından ilgili ruhsat dosyasının teslim alınabilmesi için davalı şirkete gidilmişse de, davalı şirketin Ürün'ün ortak pazarlama ruhsatının, sözleşme dışı üçüncü kişi "... İlaç Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi"ne devredilmesi için gerekli yasal süreçlerin başlatıldığı öğrenildiğini, sözleşmenin yürürlük tarihi olan 16.09.2022'den sonra, Ürün'ün ortak pazarlama ruhsatı, Sözleşme hükümlerine aykırı olarak üçüncü kişiye devri tescili olduğunu, T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından düzenli periyotlar ile paylaşılan "Beşeri Tıbbi Ürünler Listesi"'nin, söz konusu devirden sonraki durumunun, "Devir" olarak yer aldığını,
Davalının taleplerine rağmen devir işlemlerini geri çekmediğini, sözleşme'nin 7. Maddesi her iki hali de kapsamakta olup, ilgili haksız devir Sözleşme'nin imzasından önce veya sonra gerçekleşmiş veya süreci başlatılmışsa bu durum tek başına müvekkili şirkete bahsi geçen cezai şart bedelini talep etme hakkı verdiğini, beyanla:
Davanın kabulü ile fazlaya ilişkin her türlü hak ve alacakları saklı kalmak kaydıyla;
davalı şirketin, sözleşme ile taahhüt ettiği ürünün ortak pazarlama ruhsatının münhasıran müvekkili şirkete devredilmesine yönelik ana edimini ihlal ettiğinin tespitine, sözleşmesel yükümlülüklerini ihlal etmesi nedeniyle yine sözleşme kapsamında taraflarca mutabık kalınarak belirlenen ve sözleşmenin 7. Maddesi kapsamına dayanan 1.000.000,00-TL tutarındaki cezai şartın davalı şirketten alınmasına, davalı şirketin sözleşmeye aykırı eyleminden dolayı müvekkili şirketin uğradığı zararın bilirkişi marifetiyle tespit edilmek üzere, belirsiz alacak kalemi oluşturan bu taleplerinin için şimdilik 100,00 TL'nin davalı şirket'ten alınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili 29/03/2024 havale tarihli ıslah dilekçesinde özetle; Davalı Şirket'in, Sözleşme ile taahhüt ettiği Ürün'ün ortak pazarlama ruhsatının münhasıran Müvekkil Şirket'e devredilmesine yönelik ana edimini ihlal ettiğinin tespitine,
Sözleşmesel yükümlülüklerini ihlal etmesi nedeniyle yine Sözleşme kapsamında Taraflarca mutabık kalınarak belirlenen ve Sözleşme'nin 7. Maddesi kapsamına dayanan 1.000.000,00-TL tutarındaki cezai şartın, tarafımızca sunulan ve karşı taraftan cezai şart tutarını talep ettiğimiz 24.10.2022 tarihli ihtarname tarihinden itibaren işleyecek ticari işlere uygulanan temerrüt faizi ile birlikte Davalı Şirket'ten alınarak Müvekkil Şirket'e ödenmesine karar verilmesini istemiştir.

CEVAP /Davalı vekili cevap dilekçesinde ve özetle;
Davacının iddialarını kabul etmediklerini,sözleşme hükümlerine bakıldığında ...’e devri yapılmış ürünün üçüncü bir tarafa devredilemeyeceğinin hüküm altına alındığını,sözleşme yürürlüğe girdikten sonra adının Parmactiv tarafından verildiğini ve ...’e devredilmiş bir ürünün başka bir firmaya devredilmesinin söz konusu olmadığını, İlaç sektöründe bir ürün için ana ruhsat alınarak, bu ana ruhsat için birden fazla comarketing ruhsatı alınabildiğini ve bunların da devredilebildiğini, davacı ile yapılan sözleşme öncesinde başka bir firmaya comarketing devri yapılmış olmasının önünde bir engel bulunmadığı gibi bu durumun sözleşmenin ifa edilmesine de engel olmadığını,
Taraflar arasındaki sözleşmede “Ürün” tanımında da belirtildiği üzere, ...’e bir adet comarketing ruhsatının verilmesi hususunda mutabakata varıldığını, ...’e devir sonrası, aynı Ürün için dahi olsa ... adına yeni bir ruhsat alınması ve bu dosyanın da üçüncü bir tarafa devredilmesinin önünde bir engel bulunmadığını, ürün tanımında geçen “bir adet co-marketing ürünü” ifadesi bunu ifade ettiğini, davacının iddialarının gerçeği yansıtmadığını,
Taraflar arasında akdedilmiş olan Ortak Pazarlama Ruhsat Devri Sözleşmesi’nin 3. Maddesinde ifade edildiği üzere Modül-1 davacıya teslim edilecek ve sonrasında ... tarafından gerekli başvurular yürütüleceğini, bu durumun davacının gönderdiği 24.10.2022 tarihli ihtarnameye cevaben ... Noterliğinin 23.12.2022 tarih ... numaralı ihtarnamesi ile bildirildiğini ve sözleşme konusu ürünle ilgili comarketing ruhsat başvurusu için gerekli olan Modül-1 i teslim için işbirliğine hazır oldukları belirtildiğini, müvekkili şirket sözleşmedeki yükümlülüğünü yerine getirmeye başladığını ve süreç devam ederken davacı 24.10.2022 tarihli ihtarname ile sözleşmeden haksız yere ve tek taraflı olarak dönmüş ve sözleşmeyi feshettiğini beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava sözleşme nedeniyle cezai şart istemine lişkindir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; "davacı ... Anonim Şirketi (Eski unvanıyla '... San. ve Tic. A.Ş.') ile davalı ... Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi arasında imzalanan ve 16.09.2022 yürürlük tarihli "Ortak Pazarlama ve Ruhsat Devri Sözleşmesi" kapsamında, "... ... (...)" isimli ürünün
- ortak pazarlama ruhsatının münhasıran davacı şirkete devredilmesine yönelik edimin yerine getirilmediğinin, ihlal edildiğinin tespiti
- sözleşmenin 7. Maddesi gereğince 1.000.000,00-TL cezai şartın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesi
- davalı Şirket'in Sözleşme'ye aykırı eyleminden dolayı davacı şirketin uğradığı zararın bilirkişi marifetiyle tespit edilerek, HMK 107 gereğince belirsiz alacak olarak şimdilik 100,00 TL'nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesi" olarak belirlenmiştir.
Dava dosyasında tarafların bildirdiği deliller toplanmış, tespit edilen uyuşmazlık konusunda dosya kapsamı belgelerin ve tarafların istem ve savunmalarının değerlendirilmesi bakımından Mali Müşavir bilirkişi ..., Ticaret Hukuku nitelikli hesaplamalar uzmanı bilirkişi Prof. Dr. ... ve sektör bilirkişisi ... tarafından sunulan 11/03/2024 tarihli rapor alınmıştır.
Tüm dosya kapsamına göre;
Taraflar arasında 16/09/2022 tarihinde, etken maddesi "..." olan "... ..." isimli beşeri ve tıbbi ilaç kategorisindeki farmasötik ürünün ortak pazarlama ruhsat dosyasının ("Ürün") satışı ve devrine ilişkin olarak "Ortak Pazarlama ve Ruhsat Devri Sözleşmesi" isimli sözleşmenin imzalandığı sabittir.Bu sözleşmenin 2. Maddesinde sözleşmenin konusu ve buna ilişkin hükümler düzenlemiş olup,bu hükümler;
2.Sözleşmenin Konusu
2.1 İşbu Sözleşme, ... tarafından Sözleşme konusu Ürün’e ilişkin olarak ...’e, Bölge’de, Ürün’e ait Ortak Pazarlama Ruhsatı ve buna bağlı olarak Ürün’e ait tüm Ortak Pazarlama 5 Yetkilerinin ve bağlı tüm haklarının devri ile Tarafların bu devir kapsamındaki karşılıklı hak ve yükümlülüklerini belirlemek üzere akdedilmiştir.
2.2 ..., ...’ın Bölge dahilinde İşbu Sözleşme kapsamında gösterilen Ürün’ü dağıtmak, tanıtmak, pazarlamak ve satmak için kullanması maksadıyla Sözleşme’nin Yürürlük Tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Ürünün kendisi ile birlikte, Ortak Pazarlama Ruhsatını ve buna bağlı hakları, satış ve pazarlama hakları ile varsa Ürün Ticari Markası(ları) nezdinde doğmuş ve doğacak(varsa mevcutta başvurusu devam eden) tüm marka lisans haklarını münhasır olarak ...’a devredecektir.
2.3 Taraflar, Sözleşme kapsamındaki Ürün’ün Üretiminin, İşbu Sözleşmeye ek olarak düzenlenecek ve ayrıca imza altına alınacak fason üretim anlaşması kapsamında yalnızca ... veya ...’ın uygun göreceği ve Tarafların karşılıklı olarak mutabık kalacağı başka bir üretici tarafından sağlanacağını fakat satış ve pazarlama faaliyetlerinin münhasıran ... markası (...’e ait Ürün Ticari Markaları) altında yapılacağını kabul ve taahhüt ederler. (...)
2.4 ... Sözleşme süresince herhangi bir zamanda işbu Sözleşme kapsamında ...’e devri yapılmış olan co-marketing ürününün Ortak Pazarlama Haklarının(Yetkilerinin) ve/veya Ortak Pazarlama Ruhsatının ... dışında hiçbir Üçüncü Taraf gerçek ve tüzel kişiye devir veya tesis edilmeyeceğini ve hiçbir Üçüncü Taraf gerçek ve tüzel kişi tarafından kullandırtılmayacağını kabul, beyan ve taahhüt eder. Ürünün Ortak Pazarlama Haklarının ve Ruhsatının Üçüncü Taraf gerçek veya tüzel kişiler tarafından kullanıldığının veya ... tarafından devrinin gerçekleştirildiğinin ya da herhangi bir devre ya da hak tesisine konu işlemlerin başlatıldığının tespit edilmesi hallerinde, ...’ın bu kullanım, devir, izin veya hak tesisi nedeniyle maruz kaldığı doğrudan, müspet veya menfi zararları işbu Sözleşme’nin 5.Maddesinde öngörülen cezai şarttan ayrı olarak ve işbu cezai şart talebine halel getirmeksizin ... tarafından ilk talep halinde nakden ve defaten ödenecektir. (...)"şeklindedir.
Bu hüküm gereğince davalı şirket etken maddesi "..." olan "... ..." isimli beşeri ve tıbbi ilaç kategorisindeki farmasötik ürünün ortak pazarlama ruhsatının davalıya satışı ve devrini kabul ederek üstlenmiştir.
Dosya içine alınan Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu nun 27.11.2023 tarihli yazı cevabında; .... “ ... A.Ş.” firmasının, 02.11.2023 tarihli başvurusu ile hâlihazırda davalı firma adına ruhsatlı durumda olan “Folset 5 mg Tablet” isimli ilaç için devir alma talebinin mevcut olduğu ...bildirilmiştir.
Davalı Şirket, Sözleşme'ye konu ve münhasıran davacı Şirket'e devretmeyi taahhüt ettiği Ürün'ün ortak pazarlama ruhsatını üçüncü bir şirket olan ... Ticaret Anonim Şirketi'ne devretmiş ve/veya devre konu işlemleri başlatmış, bu başlatılan işlemleri de davacının ihtarname ile talep etmesine rağmen geri çekmemiştir.
Sözleşmenin 7.maddesinde cezai şart düzenlemesi yapılmış olup düzenleme;
7.Cezai Şart
7.1. ..., aşağıda belirtilen durumunda varlığı halinde, Türk Borçlar Kanunu’nun 179/2 hükmüne göre ifaya eklenebilen mahiyette cezai şartı, ...’a ödemeyi kabul ve taahhüt eder:
7.1.1. İşbu Sözleşme ile devredilen Ürünün Ortak Pazarlama Haklarının Üçüncü Taraf gerçek veya tüzel kişiler tarafından kullanıldığının veya ... tarafından devrinin gerçekleştirildiğinin ya da herhangi bir devre ya da hak tesisine konu işlemlerin başlatıldığının tespiti.
7.2. ... yukarıda belirtilen madde 7.1. altında sağlanmış olduğu taahhüdüne aykırı davranması halinde ...’a başka bir zarar veya ek şartın gerçekleşmesi koşulunu 6 aramaksızın söz konusu Sözleşme’ye aykırı eylemine karşılık 1.000.000 (BirMilyonTürkLirası) TL ödemeyi kabul beyan ve taahhüt eder. Taraflar söz konusu cezai şart tutarının hakkaniyete ve basiretli tacir olmasının gereklerine uygun olarak karşılıklı mutabakat ile belirlendiğini açıkça kabul etmektedirler şeklindedir.
Sözleşme'nin 7. Maddesi her iki hali de kapsamakta olup, ilgili haksız devir Sözleşme'nin imzasından önce veya sonra gerçekleşmiş veya süreci başlatılmışsa bu durum tek başına davacı Şirket'e bahsi geçen cezai şart bedelini talep etme hakkı vermektedir. Davalı Şirket'in davacı Şirket'in maruz kaldığı doğrudan, müspet veya menfi zararları, cezai şarttan ayrı olarak karşılayacağı hükme bağlanmıştır.
İlaç hukukundaki ticari teamüllere göre, bir ortak pazarlama ruhsatı aksi kararlaştırılmadığı müddetçe birden fazla kişiye verilebileceği sabittir. Ancak somut olayda, sözleşmenin 2.4 md ile teamülün aksi kararlaştırılarak ortak pazarlama ruhsatının münhasıran davacı Şirket tarafından kullanılacağı konusunda mutabık kalınmıştır. Davalı şirketin buna aykırı hareket ettiği yapılan devir ile sabittir. Dolayısıyla davacı şirketin sözleşmede kararlaştırılan 1.000.000,00 TL cezai şart bedelini 24.10.2022 tarihli temerrüd ihtarı tarihinden itibaren faizi ile istemesi yerinde bulunmuştur.
Davacı Şirket dava dilekçesinde uğradığı zarar için ayrıca 100,00 TL tazminat isteminde bulunmuş ise de, daha sonra 29/03/2024 havale tarihli ıslah dilekçesinde bu talebinden vazgeçmiştir. Ancak davalı taraf bu vazgeçmeye muvafakat etmediğini açıkca beyan etmiştir. Davacı uğradığı zararı da ispatlar belge ve delil sunamamıştır. İstenen 100,00 TL zarar tazminatı talebinin reddine, karar verilmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /.
1-Davalı ... Ticaret Anonim Şirketi nin, 16.09.2022 yürürlük tarihli Sözleşme ile taahhüt ettiği "... ... (...)" isimli ürünün ortak pazarlama ruhsatının münhasıran Davacı ... Anonim Şirketi ne (Eski unvanıyla '... San. ve Tic. A.Ş.') devrine yönelik ana edimini ihlal ettiğinin tespitine,
- sözleşmenin 7. Maddesi gereğince 1.000.000,00-TL cezai şartın 23/12/2022 temerrüt tarihinden itibaren ticari temerrüt faizi ile davalıdan tahsili ile davacıya verilmesi,
- davalı Şirket'in Sözleşme'ye aykırı eyleminden dolayı davacı şirket tarafından dava dilekçesi ile istenen 100,00 TL zarar tazminatı yönünden; davalı tarafça ıslaha açıkça muvafakat edilmediğinden, talebin reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 68.310-TL harçtan peşin alınan 19.499,70-TL harcın mahsubu ile bakiye 18.785,25-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu'nun 18/A-13 maddesinin "... Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen ve taraflarca karşılanan arabuluculuk ücreti, yargılama giderlerinden sayılır..." hükmü gereği 3.120-TL arabuluculuk ücretinin davalıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydedilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca 140.000-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
5-Red edilen kısım yönünden avukatlık asgari ücret tarifesi uyarınca 100-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 19.769,55-TL ilk gider, 15.734,74-TL tebligat ve müzekkere gideri bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 35.504,29-TL yargılama giderinin red ve kabul durumu nazara alınarak takdiren 35.502,72-TL sinin davalıdan tahsili davacıya verilmesine,
7-HMK 333. md. uyarınca yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talebi halinde yatırana iadesine,
Davacı vekilin ve davalı vekilinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde ... BAM da istinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 24/10/2024

Başkan ...
¸e-imzalıdır
Üye ...
¸e-imzalıdır
Üye ...
¸e-imzalıdır
Katip ...
¸e-imzalıdır