İSTANBUL 12. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C.
İSTANBUL
12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2023/63 Esas
KARAR NO:2024/717

DAVA:Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:27/01/2023
KARAR TARİHİ:01/10/2024

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Satım Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: müvekkili ... ... Anonim Şirketi'nin Resmi İnternet Sitesinden ... plakalı ... 2013 model, ... Kilometre olduğu belirtilen ilandaki aracı gördüğünü, bu aracı satın almak için ... ... ... Anonim Şirketi'ne başvurduğunu, müvekkilinin ... Şirketi Resmi İnternet Sitesindeki dava konusu ... plakalı ... 2013 model aracı 26.05.2022 tarihinde .... Noterliği ... Yevmiye numaralı Araç Satış Sözleşmesi ile 274.000,00TL karşılığında davalı şirketten satın aldığını, müvekkili davalı şirketten satın aldığı aracı 06.06.2022 tarihinde .... Noterliği ... Yevmiye numaralı Araç Satış Sözleşmesi ile dava dışı ... 'e 277.000,00TL karşılığında sattığını, bu satış sonrası ...tarafından yeniden araç devredilmek istenirken detaylı sorgu ve inceleme yaptırılmış olup bu inceleme sonucunda aracın kilometresinin düşürüldüğü tespit edildiğini, aracın kilometresinin davalı ... ... ... uhdesinde iken düşürüldüğü açık olduğunu, zira davalı tarafından ilan sitesinde aracın kilometresinin ... Kilometre olduğu beyan edildiğini ancak yapılan detaylı incelemede aracın gerçek kilometresinin ... olduğu anlaşıldığını 06.10.2022 tarihinde yapılan ekspertiz incelemesi sonucunda aracın kilometre gösterge paneli 111063 kilometre göstermekte iken gerçek kilometre durumu ... kilometre olduğu tespit edildiğini, bu tespit sonrası aracı satın alan dava dışı ...müvekkile aracı iade etmtiğini, müvekkili aracın kilometresinin değiştirildiğini bu inceleme sonucu 07.10.2022 tarihinde öğrendiğini, öğrenmesinin ardından davalı şirketle iletişime geçmiş olduğunu durumu ifade etttiğini davalı şirket tarafından bu durumun inceleneceği ve zararın karşılanacağı geri bildirimi alınmasına rağmen müvekkilin zararı karşılanmadığını ve sürüncemede bırakıldığını, müvekkilin davalı şirketten aldığı aracın 06.10.2022 tarihli eksper tespitinden de sarahaten görüleceği üzere kilometresi ... Şirketi'nce değiştirilerek gizli ayıplı ifa yapıldığını, müvekkili davalı şirketten aldığı ... plakalı ... 2013 model araç için gizli ayıplı ifa yapmaları sebebiyle seçimlik haklardan olan bedel indirimi yapılmasını ve halihazırda araç alım satım ticaretiyle uğraşması ve gizli ayıplı ifa neticesinde ticaret ilişkisinin zarar görmesi hasebiyle munzam zararını talep ettiğini, bu talebini ve oluşan zararının giderilmemesi durumunda yasal yollara başvuracağını bildirir .... Noterliği'nin 14.10.2022 tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile ihtaren davalı sigorta şirketine bildirdiğini, tüm bu nedenlerle işbu davaya konu olan araçta ki ayıp oranında, satış bedelinden indirim yapılarak; HMK madde 107 uyarınca (belirsiz alacak davası) Fazlaya ilişkin haklarının saklı kalmak kaydı ile ve bilirkişi tespitinden sonra arttırılmak üzere 900,00TL ayıp oranında bedel indirimi ve 100,00TL munzam zarar bedeli olmak üzere toplam 1.000,00TL’nin avans faizi ile beraber tarafımıza ödenmesini, ihtarname ücreti olan 435,71TL de dahil olmak üzere tüm yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: dava konusu aracın müvekkili şirket tarafından kilometresinin düşürüldüğü iddiası gerçeğe aykırı olduğunu, davacı taraf, müvekkili şirketten dava konusu aracı, .... Noterliği'nin 26.05.2022 tarih ve ... yevmiye numaralı araç satış sözleşmesi ile satın aldığını, müvekkili şirket, ikinci el araç alım ve satımı yapan, kurumsal bir şirket olduğunu müvekkili bu kapsamda şirket politikaları gereği satışa çıkardığı tüm araçların detaylı ekspertiz raporlarını kendisine ait ... uzantılı web sitesi üzerinden paylaşmakta olduğunu, söz konusu ekspertiz raporu incelendiği zaman, dava konusu aracın işlemli tüm parçaları detaylı olarak belirtilmiş, araçtaki kusurlar ölçüsüne kadar detaylı şekilde paylaşıldığını kaldı ki, mezkur ekspertiz raporu incelendiği zaman açıkça anlaşılacağı üzere dava konusu aracın ilan tarihindeki kilometresi 106000 olarak belirtildiğini bu husus ayrıca araç satış sözleşmesinde de belirtilmiş olduğunu, dava dilekçesinde belirtilenin aksine aracın kilometresinin davacıya satış tarihi itibariyle ... olarak iddia edilmesi de gerçeğe aykırı olduğunu satış sözlemesi ve ekspertiz raporunda yazan kilometre ile davacı tarafın beyan ettiği kilometre farkının 1737 kilometre olduğu dikkate alındığında bu aralıkta aracın müvekkili şirket dışında kullanıldığı ve müvekkiline bu kapsamda herhangi bir sorumluluk yüklenemeyeceğini dolayısıyla davacı tarafın bu tutarsız beyanları dahi müvekkili şirketin söz konusu işlemle ilgili sorumluluğunun olamayacağının en açık ispatı olduğunu, davacı tarafın, söz konusu araçla ilgili müvekkili şirkete .... Noterliği'nin 14.10.2022 tarih ve ... yevmiye numarası ile keşide ettiği, dava konusu araca ilişkin bedel indirimi ile munzam zararının karşılanması talebine karşın .... Noterliği'nin 28 Ekim 2022 tarih ve ... yevmiye numarasıyla cevabi keşide edildiğini ve davacı tarafın asılsız iddialarına karşı beyanda bulunulduğunu, davacı taraf, dava konusu aracı; 26.05.2022 tarihinde müvekkili şirketten satın aldığını, ancak ayıp bildirimini ... ...'a satın alma tarihinden 5 (beş) ay sonra iletildiğini, dolayısıyla kanun ile belirlenmiş olan 8 (sekiz) günlük gizli ayıp süresine davacı tarafça riayet edilmediği aşikar olduğunu diğer yandan davacı, söz konusu kilometre değişikliğine ilişkin olarak ihtarnamesine ve dava dilekçesine hiçbir dayanak belge sunmadığını, aracın kilometresini gösterir hiçbir delil dahi sunma zahmetine girmediğini, salt asılsız iddialarda bulunduğunu, hiçbir şekilde kabul anlamına gelmemekle birlikte eğer söz konusu Aracın güncel kilometresi 231.825 KM olduğu ihtimalinde dahi söz konusu kilometrenin davacının veya davacının aracı sattığı üçüncü kişi olan ...'in Aracı satın aldıktan sonraki 5 aylık süre içerisindeki kullanımını sonucunda gerçekleşip gerçekleşmediği de belirsiz olduğunu, dolayısıyla davacı tarafından iddia edilen kilometre değişikliğinin aracın, müvekkili şirket'in mülkiyetindeyken gerçekleştirilmiş olduğuna ve müvekkili şirket'in bu bilgiyi gizlemek suretiyle muhatap'ı bilerek ve isteyerek kandırdığına yönelik iddiaları müvekkil şirket'in ticari itibarını zedeleme suçu niteliğinde olduğunu, davacı taraf ayrıca satış tarihi üzerinden 5 aylık süre geçtik sonra yapılan bu ihbar kapsamında aracın kilometresinin müvekkili şirket tarafından düşürüldüğünü ispat yükümlülüğü altında olduğunu, dosya içerisinde mübrez mevcut delil durumu dikkate alındığında davacı taraf bu durumu ispat eder hiçbir evrak veya bilgi ibraz etmemiş olduğunu, sadece soyut beyanlara dayalı ve tahayyül sınırlarını zorlayan gerçek dışı iddialarına dayandırdığını sırf bu husus dahi işbu davanın redde mahkum olduğunu açıkça ispat etmekte olduğunu, tüm bu nedenlerle davacı tarafın sunacağı delillere karşı delil sunma hakların saklı kalması kaydıyla işbu davanın reddini, tüm yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE:
Davanın hukuki niteliği itibari ile alacak davası olduğu anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın, davacının davalıdan 26/05/2022 tarihinde satın almış olduğu aracın kilometresinin düşürülüp düşürülmediğinin tespiti ile davacının davalıdan ayıp oranında tazminat talep edip edemeyeceğine ilişkin tazminat davası olduğu anlaşılmıştır.
Tarafların iddia ve savunmalarının değerlendirilmesi amacıyla dosya bilirkişiye tevdi edilerek rapor alınmış, bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiştir.
Bilirkişi ...'den alınan 17/01/2024 tarihli raporunda özetle:" Kilometresi geri alınmış araç satılırken GİZLİ AYIPLI dır.TTK Md:23 / TBK Md.223 Davalı tarafın davacıya sattığı aracı "Teslim tarihinden itibaren altı ay içinde ortaya çıkan ayıpların, teslim tarihinde var olduğu kabul edilir. Bu durumda malın ayıplı olmadığının ispatı satıcıya aittir. (6502/Md.10)" Her iki tarafın da araç alım satımı yapan firma olduğu tespiti ile; Davacının yöresel ve il bazında ticari ilanları bulunan alım satım firması; Davalı tarafın ise ülke bazında alım-satım yapan kurumsal firma olmasından dolayı; Davacı tarafın davalı tarafın ilanlarına ve satış ekspertizine güven duyması daha etkendir. Davalı tarafın kurumsal araç alımında yeterli özen ve detaylı inceleme ile ekspertiz yapmadan aracı satışa sunmasından dolayı (TBK225 AĞIR KUSUR); Davacı tarafın davalı taraftan satın aldığı aracın kilometresinin beyan edilenden daha yüksek çıkmasından GİZLİ-AYIPLI olması nedeniyle 24.909TL bedel indirimi talebinde (TBK 219) bulunabileceği; Davacının TBK229/3 MUNZAM ZARAR talebinde bulunabilmesi için; 26.05.2022 araç alım tarihinden itibaren temerrüt faizini aşan bir zararının mevcut olduğunu kanıtlaması gerektiğine; Görüş ve kanaatimi bildirir, " şeklinde belirtmiştir.
Davacı vekili 26.05.2024 tarihinde bedel arttırım dilekçesi sunmuş, dilekçesinde özetle;" davacı tarafın davalı taraftan satın aldığı aracın kilometresinin beyan edilenden daha yüksek çıkmasından Gizli-ayıplı olması nedeniyle 24.909TL bedel indirimi talebinde bulunabileceği, davacının munzam zarar talebinde bulunabilmesi için; 26.05.2022 araç alımtarihinden itibaren temerrüt faizini aşan bir zararının mevcut olduğunu kanıtlaması gerektiğine" kanaatine ulaşıldığını, bilirkişi raporunda munzam zarara ilişkin herhangi bir inceleme yapılmadığını, İş bu sebeple munzam zarara ilişkin dava ve her türlü hakkını saklı tutmakta olduğunu mahkemede 1000,00 TL değerinde bedel indirimi ile munzam zarar talebi ile açmış olduğu davanın değerini sadece ayıp nedeniyle aracın değerinde meydana gelicek değer kaybı yönünden 23.909,00 TL arttırarak 24.909,00 TL'ye yükselttiklerini fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla, sadece bedel indirimi değer kaybı yönünden dava değerini 24.909,00 TL'ye arttırılması talebinin kabulü ile işbu alacağa aracın satım tarihi olan 26.05.2022 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tarafımıza ödenmesini saygılarımızla vekaleten talep ederiz. " beyanında bulunmuştur.
Tüm dosya kapsamı ve deliller birlikte değerlendirildiğinde; 6098 sayılı TBK'nın 219/1. maddesine göre, satıcı, alıcıya karşı herhangi bir surette bildirdiği niteliklerin satılanda bulunmaması sebebiyle sorumlu olduğu gibi, nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan, kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ayıpların bulunmasından da sorumlu olur.
6102 sayılı TTK'nın 23/1-c maddesine göre, malın ayıplı olduğu teslim sırasında açıkça belli ise alıcı iki gün içinde durumu satıcıya ihbar etmelidir. Açıkça belli değilse alıcı malı teslim aldıktan sonra sekiz gün içinde incelemek veya incelettirmekle ve bu inceleme sonucunda malın ayıplı olduğu ortaya çıkarsa, haklarını korumak için durumu bu süre içinde satıcıya ihbarla yükümlüdür. Diğer durumlarda, Türk Borçlar Kanununun 223 üncü maddesinin ikinci fıkrası uygulanır. Anılan TBK'nın 223/2. maddesine göre ise, alıcı gözden geçirmeyi ve bildirimde bulunmayı ihmal ederse, satılanı kabul etmiş sayılır. Ancak, satılanda olağan bir gözden geçirmeyle ortaya çıkarılamayacak bir ayıp bulunması hâlinde, bu hüküm uygulanmaz. Bu tür bir ayıbın bulunduğu sonradan anlaşılırsa, hemen satıcıya bildirilmelidir; bildirilmezse satılan bu ayıpla birlikte kabul edilmiş sayılır.
TBK 225. maddesinde "ağır kusuru olan satıcı, satılandaki ayıbın kendisine süresinde bildirilmemiş olduğunu ileri sürerek, sorumluluktan kısmen de olsa kurtulamaz. Satıcılığı meslek edinmiş kişilerin bilmesi gereken ayıplar bakımından da aynı hüküm geçerlidir." denilmiştir. Ağır kusur halinde alıcı, satımdaki ayıp ihbar sürelerine uyulmaksızın, kanundan doğan haklarını kullanabilir. Ağır kusur kavramı yalnızca iğfal yani aldatma ve hileyi kapsamamakta daha da geniş bir çerçeveyi kapsamaktadır. Satıcının hile kastı olmasa dahi somut olaya göre ağır kusurun bulunması mümkündür.Nitekim satıcı kendi beyanları ile de sabit olduğu üzere araç alım -satımı ile uğraşan bir Anonim şirkettir. Faaliyet alanı araç alım ve satımı olan bir anonim şirketten beklenebilecek dikkat ve özen ile sıradan bir şahıstan beklenecek özen ve dikkat bir olmayacaktır. Nitekim aracın internet sitesinde belirtilen özelliklerinde aracın gösterge panelinde yazdığı şekilde 107.357 km olarak belirtildiği anlaşılmıştır. Faaliyet alanı oto alım ve satımı olan bir anonim şirketten beklenecek durum aracın kilometresine ilişkin panoda yer alan kilometreden ziyade motorun da incelenmek suretiyle tespit yapılmasıdır. Dolayısıyla aracın kilometresine ilişkin oto alım satımı ile iştigal eden davalı şirketin bu tespiti yaptırmaması nedeniyle ağır kusurlu olduğu kanatine varılmış ve ayıp önellerine uyulmadığına ilişkin definin TBK 225.maddesi uyarınca reddine karar verilmiştir.Nitekim ayıp ihbarı niteliği itibariyle hukuki işlem benzeri fiil olmakla TTK 18/3.maddesinde belirtilen şekil şartına tabi değildir. Ayıp ihbarı ispat şartı olup, geçerlilik şartı değildir. Nitekim ayıp ihbarının TTK 18/3.maddesinde beliritlen şekil şartlarına tabi olmadığı Yargıtay 11. Hukuk Dairesi ve 15.Hukuk Dairesince de kabul edilmektedir. TTK 18/3. maddesi ayıp ihbarının temerrüde düşürmeye ilişkin kısmı yönünden incelenebilecek olup, ayıp ihbarının süresinde yapılmadığına ilişkin defi kısmında uygulama alanı bulmamaktadır.
Mahkmemizce alınan bilirkişi raporunda da belirtildiği şekilde aracın kilometresinini düşürüldüğü, davalının bu durumda ağır kusurlu olduğu, söz konusu işlemin gizli ayıp niteliğinde olduğu, davacının seçimlik haklarından ayıp oranında bedelde indirim talep ettiği anlaşılmış olup dava öncesi davalının temerrüde düşürüldüğü 27/01/2023 Tarihindne itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalıdan alınmasına karar vermek gerekmiştir.
Türk Borçlar Kanunu’nun 122. maddesi kapsamında aşkın (munzam) zararın talep edilebilirliğinin bir koşulu da alacaklı yönünden mevcut olan zararın açık ve somut bir biçimde ispatıdır. Bu bağlamda ekonomik koşullardaki olumsuzluklar nedeniyle paranın satın alma gücünde meydana gelen azalma, alacaklı yönünden aşkın (munzam) zarar olarak nitelendirilemeyeceği gibi salt bu olguya dayanılması neticesinde zararın ispatına dair koşulun gerçekleştiği söylenemez. Zira burada zararın olgusunun, HMK’nın 194. maddesi kapsamında ispata elverişli bir şekilde somutlaştırılarak zarar iddiasının ispatı için gerekli tüm deliller ortaya konulmalıdır. Davaıcnın munzam zararına ilişkin dosyada mevcut herhangi bir somut delil sunulmadığı, davacının zarara uğradının ispatlanamadığı anlaşıldığından bu talebinin reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın kabulü ile 24.909,00 TL'nin 27/01/2023 itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Davacının munzam zarar talebinin reddine,
3-Alınması gerekli 1.701,54 -TL karar ve ilam harcından 179,90-TL peşin harcın ve 415,00 TL tamamlama harcının mahsubu ile geriye kalan 1.106,64‬ -TL eksik harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
4-Davacı tarafça başlangıçta yapılan 385,40-TL yargılama gideri ile yargılama aşamasında yapılan 3.050,00-TL masrafı olmak üzere toplam 3.435,4‬0-TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
5-Gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
6-Davacı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 17.900,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
7-Davalı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 100,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
8-3.120,00 Arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
Dair, HMK 345 maddesi uyarınca kararın taraflara tebliğ edildiği tarihten başlayarak iki hafta içinde HMK 342 maddesi gereğince düzenlenmiş dilekçe ile HMK 343 maddesi uyarınca mahkememize veya başka bir mahkemeye yapılacak başvuru ile HMK 341/1 maddesi uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olarak davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 01/10/2024

Katip ...
e-imzalıdır

Hakim ...
e-imzalıdır