DIYARBAKIR ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C.
DİYARBAKIR
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :
HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLLERİ :

DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/10/2019
KARAR TARİHİ : 25/10/2024
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Diyarbakır ... İcra Dairesi'nin ...Esas sayılı dosyası ile aleyhinde icra takibi yapılan davalının, takibe konu alacağa ve işletilen faiz miktarına haksız ve hukuka aykırı bir şekilde itiraz etmiş olduğunu, müteveffa ...sürücüsü olduğu ve davalının maliki bulunduğu ...plakalı aracın ...günü Kocaköy ilçesinde meydana gelen kaza sonucu araç sürücüsü ...vefat ettiğini, davaya konu kaza ile ilgili olarak Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığında ...soruşturma no. dosyasında soruşturma başlatıldığını ve Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar verildiğini, söz konusu kaza ile ilgili olarak müteveffanın yasal mirasçılarının ...plakalı aracın kaza tarihinde “Zorunlu Mali Mesuliyet Sigorta Poliçesi” olmadığından dolayı (Delil-2 34 ER 443 plakalı aracın TRAMER raporu)müvekkili aleyhine, Diyarbakır ...Asliye Hukuk Mahkemesi'nde ...Esas sayılı dosya ile tazminat davası açtıklarını, Diyarbakır ...Asliye Hukuk Mahkemesi'nin ...ve ...sayılı ilamı gereği müvekkili kurumun tazminat ödemeye mahkum edildiğini, neticeten müvekkilinin rücu hakkı doğduğunu, Diyarbakır ...İcra Dairesi'nin ...Esas sayılı dosyasındaki takip talebinin dayanağının bu rücu hakkı olduğu, borca ve işletilen faiz miktarına yönelik itirazın iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Yetki, sıfat, zaman aşımı itirazlarının bulunduğu, müvekkilinin aracı fiilen sattığından esas yönünden de davanın reddi talep olunmuştur.
DEĞERLENDİRME :
Diyarbakır ...Asliye Hukuk Mahkemesi'nin ...tarih ve ...E.-...K. Sayılı gönderme kararı ile dosyanın mahkememize gönderildiği, mahkememizce davanın esasına girilerek karar verildiği, Diyarbakır ...Hukuk Dairesi'nin ...E. ...K. Sayılı ilamı mahkememizin ilgili uyuşmazlık konusunda görevli olmadığı ve HMK 20/1 maddesi ili düzenlenen usul izlenmek suretiyle görevsizlik kararı verilmesi için ilgili kararın kaldırılmasıyla dosyanın mahkememize gönderildiği anlaşılmaktadır.
Dava, trafik kazasından dolayı üçüncü şahsa Güvence Hesabı tarafından ödenen tazminatın araç maliki olduğu iddia olunun davalıdan rücuen tahsili için yapılan takibe itirazın iptali istemine ilişkindir.
Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle hangi mahkemenin yargılama yapmaya görevli ve yetkili olduğunun tespiti gerekir.
Halefiyet, bir kişinin hukuken diğerinin yerine geçmesi anlamına gelir. TTK m. 1472(1) hükmünde sigorta tazminatını ödeyen sigortacının, hukuken sigorta ettirenin (başkası hesabına sigortada sigortalının) yerine geçeceği ifade edilmiştir. Bu nedenle hukukumuzda yasal halefiyete ilişkin olarak tazminat alacağının yasa uyarınca sigortacıya geçmesi ilkesi benimsenmiştir. Yasal halefiyet zarar sigortalarında söz konusu olup, mal sigortaları bakımından TTK m. 1472 hükmünde, sorumluluk sigortaları bakımından TTK m. 1481 hükmünde düzenlenmiştir. Bu madde uyarınca sigortacı, sigorta bedelini ödedikten sonra hukuken sigorta ettiren yerine geçer ve dava, tazmin ettiği bedel nispetinde sigortacıya intikal eder. Bu şekilde sigortalısının haklarına halef olan sigorta şirketinin, ödediği tazminat miktarınca hukuken sigortalı yerine geçerek açtığı rücu davası, aslında bir tazminat davası olup, bu niteliği itibariyle aynı zamanda şahsî nitelikte bir eda davasıdır. Burada sigortacı, sigorta ettiren yerine geçtiği için şahsî ve rücu ödediği bedelle sınırlı olduğundan dolayı da cüz’î haleftir (Yargıtay HGK, 05.02.2019, E. 2017/17-1088, K. 2019/65 tarih ve sayılı kararı).
Davacı Güvence Hesabı, bu davayı Diyarbakır ...Asliye Hukuk Mahkemesi ...esas sayılı dosyasında davacı olarak bulunan müteveffanın aile bireyleri olan dava dışı şahısların halefi olarak açtığına göre, görevli mahkemenin tayininde dava dışı destek tazminatına kazanan şahıslar ile davalı arasındaki ilişkinin hukuki mahiyeti nazara alınır. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu'nun 22.03.1944 tarihli 37 Esas ve 9 Karar sayılı ilamında bu husus "sigortacının sorumlu kişi aleyhine açacağı dava, sigorta poliçesinden doğan bir dava değildir. Bu nedenle, halefiyet davası bir ticari dava sayılamaz. Bu dava, aynen sigortalı kimsenin sorumlu kişiye karşı açmış olduğu bir dava gibidir. Sigortalının muhtelif mahkemelerde dava açma hakkı varsa aynı hak, sigortacının halefiyet hakkına dayanan rücu davası için de söz konusudur" şeklinde vurgulanmaktadır. Öte yandan, TTK'nun "Halefiyet" başlığı altındaki 1472. maddesinde; "sigortacı, sigorta tazminatını ödediğinde, hukuken tazminatı ödediği kişilerin yerine geçer.
6100 sayılı HMK'nın 2. maddesinde "dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadıkça Asliye Hukuk Mahkemesidir. Bu Kanunda ve diğer kanunlarda aksine düzenleme bulunmadıkça, Asliye Hukuk Mahkemesi diğer dava ve işler bakımından da görevlidir" düzenlemesine; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 4/1. maddesinde, "her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın, bu kanunda öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işlerinin ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi sayılacağı" düzenlemesine yer verilmiştir.
Mahkememizce yapılan inceleme, toplanan deliller ve Diyarbakır ...Hukuk Dairesi'nin ...E. ...K. Sayılı ilamı birlikte irdelendiğinde, davacının; dava dışı olan dava konusu kazada vefat eden ...desteğinden faydalanan aile bireylerine yapmış olduğu tazminat ödemesi kapsamında ilgili tazminatın haksız fiil hükümleri kapsamında tek taraflı kazadaki aracın kaza tarihinde maliki olduğu iddia olunan davalıdan tahsil etmek amacıyla halef olarak işbu davayı ikame ettiği, dosya kapsamının bütünüyle ele alınması sonucu davaya konu istemin, davacının sigorta hükümleri kapsamında ödeme yaptığı dava dışı kişiler ile davalı arasındaki haksız fiil ilişkisine dayandığının kabulü gerekir. B nedenle davanın konusu itibariyle mutlak ticari davalardan olmadığı ve davanın sigorta sözleşmesinden değil haksız fiil hükümlerine göre halef olarak rücuen tahsil talebine ilişkin olduğu, ...plakalı aracın otomobil cinsinin hususi kullanıma tahsis edildiği ve malikinin gerçek kişi olduğu hususları birlikte değerlendirilmekle, uyuşmazlığın çözümünde Asliye Hukuk Mahkemeleri görevlidir. Açıklanan nedenlerle uyuşmazlığın çözümünde Diyarbakır ...Asliye Hukuk Mahkemesi'nin görevli olduğu kanaatine varılarak, görevsizlik kararı verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davanın HMK'nın 114/1-c ve 115/2. maddeleri gereğince USULDEN REDDİNE,
2-Görevli mahkemenin Diyarbakır ...Asliye Hukuk Mahkemesi olduğuna,
3-6100 Sayılı HMK'nın 20.maddesi gereği kararın kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşmesi halinde kesinleşme tarihinden itibaren, kanun yoluna başvurulması halinde bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize veya bulunulan yer mahkemesine başvurularak dava dosyasının görevli mahkemeye gönderilmesinin talep edilmesi halinde dosyanın görevli DİYARBAKIR ...ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NE gönderilmesine, aksi takdirde dosyanın resen ele alınarak davanın açılmamış sayılmasına karar verileceğinin ihtarına,
4-HMK'nın 331/2. maddesi uyarınca harç, vekalet ücreti ve diğer yargılama giderlerinin görevli mahkemece değerlendirilmesine,
Dair, tarafların yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi ilgili dairesine hitaben mahkememize verilecek istinaf dilekçesi ile istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi.

Katip Hakim