DANIŞTAY İDARE DAVA DAIRELERI KURULU

DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU         2024/69 E.  ,  2024/1110 K.
"İçtihat Metni"T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2024/69
Karar No : 2024/1110

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR): 1- …
2- … Başkanlığı
VEKİLİ: Av. …

İSTEMİN KONUSU: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 25/09/2023 tarih ve E:2023/2407, K:2023/3721 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Ekli listesinde yer alan taşınmazların ve hisselerin özelleştirme kapsam ve programına alınmasına ilişkin 19/05/2022 tarih ve 31840 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 18/05/2022 tarih ve 5591 sayılı Cumhurbaşkanı kararının, Ankara ili, Çankaya ilçesi, Çayyolu-1 Mahallesi, 63603 ada, 3 parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmı ile söz konusu taşınmazın özelleştirme kapsamından çıkarılması talebiyle yapılan 14/09/2022 tarihli başvurunun reddine ilişkin 17/10/2022 tarih ve 38785 sayılı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı işleminin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 25/09/2023 tarih ve E:2023/2407, K:2023/3721 sayılı kararıyla;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 11. maddesi, 15. maddesinin birinci fıkrası, 20/A maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi, ikinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'un 3. maddesinin 2. fıkrası, 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 85. ve Geçici 8. maddeleri hükümlerine yer verilerek,
19/05/2022 tarih ve 31840 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 18/05/2022 tarih ve 5591 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile, mülkiyeti Maliye Hazinesi, Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) ve Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) adına kayıtlı olan ve ekli listede yer alan taşınmazların ve hisselerin; özelleştirme kapsam ve programına alınmasına, taşınmazların satış, kiralama, gelir ortaklığı modeli ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflar, mülkiyetin gayri ayni hakların tesisi veya işletme hakkının verilmesi yöntemlerinden biri ya da birkaçının birlikte uygulanarak özelleştirilmesine ve özelleştirme işlemlerinin 31/12/2025 tarihine kadar tamamlanmasına 4046 sayılı Kanun'un 3. ve Geçici 29. maddeleri ile 703 sayılı KHK'nın Geçici 8. maddesi uyarınca karar verildiği,
18/05/2022 tarih ve 5591 sayılı Cumhurbaşkanı kararının, 4046 sayılı Kanun uyarınca Özelleştirme Yüksek Kurulu kararı mahiyetinde tesis edildiği, davacı tarafından 14/09/2022 tarihinde Cumhurbaşkanlığı'na yapılan başvuruda ise taşınmazın özelleştirme kapsamından çıkarılmasının talep edildiği, bu bakımdan söz konusu başvurunun 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi kapsamında yapılan bir başvuru niteliğinde olduğu, anılan başvurunun reddine dair işlem ile 18/05/2022 tarih ve 5591 sayılı Cumhurbaşkanı kararının iptali isteminden kaynaklanan uyuşmazlığın, 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca ivedi yargılama usulü kapsamında yer aldığı ve davacı tarafından 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi kapsamında yapılan başvurunun dava açma süresini durdurmayacağı,
Bu durumda, davacı tarafından dava konusu taşınmazın 18/05/2022 tarih ve 5591 sayılı Cumhurbaşkanı kararıyla özelleştirme kapsam ve programına alındığının öğrenilmesi üzerine, taşınmazın özelleştirme kapsamından çıkarılması talebiyle 14/09/2022 tarihinde Cumhurbaşkanlığı'na başvuruda bulunulmuş olması nedeniyle davacının itiraz konusu taşınmazın özelleştirme kapsam ve programına alınmasına ilişkin Cumhurbaşkanı kararından en geç bu tarihte haberdar olduğu, bu bakımdan 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin 2. fıkrasının (a) bendinde belirtilen 30 günlük dava açma süresinin 14/09/2022 tarihinden itibaren işlemeye başlayacağı dikkate alındığında, 14/09/2022 tarihini izleyen günden itibaren 30 gün içinde dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra dilekçe ret kararı öncesi ilk olarak 14/12/2022 tarihinde açılan işbu davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenemeyeceği sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, diğer avukatının uyuşmazlığın hatalı nitelendirilmesine sebebiyet verdiği, ilk avukatının vekillik görevinden istifa ettiği, temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idareler tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve hukuka uygun olan Daire kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
19/05/2022 tarih ve 31840 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 18/05/2022 tarih ve 5591 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile, "Mülkiyeti Maliye Hazinesi, Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) ve Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) adına kayıtlı olan ve ekli listede yer alan taşınmazların ve hisselerin; 1) Özelleştirme kapsam ve programına alınmasına, 2) Satış, kiralama, gelir ortaklığı modeli ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflar, mülkiyetin gayri ayni hakların tesisi veya işletme hakkının verilmesi yöntemlerinden biri ya da birkaçının birlikte uygulanarak özelleştirilmesine, 3) Özelleştirme işlemlerinin 31/12/2025 tarihine kadar tamamlanmasına" karar verilmiştir.
Anılan Cumhurbaşkanı kararının eki olan listede, ülke genelinde on yedi farklı ilde bulunan 243 adet taşınmaza yer verilmiştir.
Davacı tarafından 14/09/2022 tarihinde Cumhurbaşkanlığı'na yapılan başvuru ile taşınmaz için Yapı Kayıt Belgesi alındığı ve söz konusu belgeye istinaden taşınmazı satın alma hakkı bulunduğundan bahisle 18/05/2022 tarih ve 5591 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile özelleştirilmesine karar verilen taşınmazın özelleştirme kapsam ve programından çıkarılması talebinde bulunulmuş, söz konusu başvuru 17/10/2022 tarih ve 38785 sayılı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı işlemi ile reddedilmiştir.
Aktarılan süreç sonrasında, davacı tarafından 14/12/2022 tarihinde kayıtlara alınan dilekçe ile ilk olarak 17/10/2022 tarih ve 38785 sayılı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı işleminin iptali istemiyle Danıştay Altıncı Dairesinin E:2022/9020 sayılı dosyasına kayıtlı dava açılmış, anılan dosyada verilen 26/01/2023 tarih ve E:2022/9020, K:2023/1218 sayılı karar ile, "... iptali istenen işlemin sadece Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın 17/10/2022 tarih ve 38785 sayılı işlemi mi olduğu yoksa, 19/05/2022 tarihli ve 31840 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5591 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı'na ekli listenin 19. sırasında özelleştirilmesine karar verilen söz konusu taşınmaz yönünden anılan Cumhurbaşkanı Kararı'nın da iptalinin istenilip istenilmediği konusunda tereddüt hasıl olmuştur..." gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 3. maddesine uygun bulunmayan dava dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
Bunun üzerine davacı tarafından, ekli listesinde yer alan taşınmazların ve hisselerin özelleştirme kapsam ve programına alınmasına ilişkin 19/05/2022 tarih ve 31840 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 18/05/2022 tarih ve 5591 sayılı Cumhurbaşkanı kararının, Ankara ili, Çankaya ilçesi, Çayyolu-1 Mahallesi, 63603 ada, 3 parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmı ile söz konusu taşınmazın özelleştirme kapsamından çıkarılması talebiyle yapılan 14/09/2022 tarihli başvurunun reddine ilişkin 17/10/2022 tarih ve 38785 sayılı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı işleminin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 40. maddesinin ikinci fıkrasında, Devletin, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorunda olduğu; 125. maddesinin üçüncü fıkrasında ise, idari işlemlere karşı açılacak davalarda sürenin, yazılı bildirim tarihinden itibaren başlayacağı hükmüne yer verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinde, dava açma süresinin, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış gün olduğu, bu sürenin, idari uyuşmazlıklarda yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden itibaren başlayacağı, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava açma süresinin, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı; 8. maddesinde, bu Kanun'da yazılı sürelerin, tebliğ, yayın veya ilan tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlayacağı, tatil günlerinin sürelere dahil olduğu, sürenin son gününün tatil gününe rastlaması durumunda, sürenin tatil gününü izleyen çalışma gününün bitimine kadar uzayacağı, bu Kanun'da yazılı sürelerin bitmesinin çalışmaya ara verme zamanına rastlaması durumunda, bu sürelerin, ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacağı kurala bağlanmıştır.
Yine aynı Kanun'un "İvedi yargılama usulü" başlıklı 20/A maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde; Özelleştirme Yüksek Kurulu kararlarının ivedi yargılama usulüne tabi olduğu; ikinci fıkrasının (a) bendinde, ivedi yargılama usulünde dava açma süresinin otuz gün olduğu; aynı fıkranın (b) bendinde ise, ivedi yargılama usulünde bu Kanun'un 11. maddesi hükümlerinin uygulanmayacağı düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdari işlemlerin nitelikleri gereği kanunlarda genel dava açma süreleri dışında ayrı dava açma sürelerinin öngörülmüş olması halinde, idare tarafından idari işlemlerin nitelikleri ve tabi oldukları dava açma süreleri gösterilmedikçe özel dava açma sürelerinin işletilmesine olanak bulunmamaktadır.
Davacıların, kendilerine bir bildirim yapılmadığı sürece 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinde öngörülen ve özel bir yargılama niteliği taşıyan ivedi yargılama usulünü ve bu usule tâbi işlerde geçerli olan dava açma süresini bilmeleri mümkün değildir.
Dolayısıyla, ivedi yargılama usulüne tâbi olan bir işlemi öğrendiklerinde kaç gün içinde hangi merciye başvurulacağını ya da doğrudan dava açılıp açılamayacağını bilmeleri beklenemez.
Bu doğrultuda, Anayasa’nın 40. maddesi hükmü uyarınca, özel dava açma süresine tabi olmasına rağmen, bu hususun idari işlemde açıklanmaması halinde, dava konusu idari işlemin tebliği tarihinden itibaren, özel dava açma süresinin değil, altmış günlük genel dava açma süresinin uygulanması gerekmektedir.
Uyuşmazlık bu çerçevede ele alındığında, ekli listesinde yer alan taşınmazların ve hisselerin özelleştirme kapsam ve programına alınmasına ilişkin 19/05/2022 tarih ve 31840 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 18/05/2022 tarih ve 5591 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinde öngörülen ivedi yargılama usulü kapsamına girmekte olup, her ne kadar söz konusu maddede, otuz günlük özel dava açma süresi öngörülmüş ise de; Anayasa'nın 40. maddesi gereğince, kanunlarda özel başvuru yolu ve dava açma süresi öngörüldüğü hallerde bunun ilgililere açıkça ve ayrıca bildirilmesi gerektiği kuşkusuzdur.
Uyuşmazlıkta, dava konusu 18/05/2022 tarih ve 5591 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, 19/05/2022 tarih ve 31840 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanıp, davacıya ayrıca bir bildirim yapılmadığından ve dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden aksi bir kabule varılamadığından, davaya konu kararın en geç idareye başvuru tarihi olan 14/09/2022 tarihinde öğrenildiği ve dava açma süresinin bu tarih dikkate alınarak belirlenmesi gerektiği sonucuna varılmaktadır.
Bununla birlikte, bakılan davada dava açma süresi değerlendirilirken, özel dava açma süresinin değil, altmış günlük genel dava açma süresinin gözetilmesinin yanı sıra, ivedi yargılama usulüne tabi olan uyuşmazlıkta 2577 sayılı Kanun'un 11. madde hükmünün uygulanamayacağının da dikkate alınması gerekmektedir.
Dosyada bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; ivedi yargılama usulüne tabi olan uyuşmazlıkta 2577 sayılı Kanun'un 11. madde hükmünün uygulanma olanağı bulunmadığından, dava konusu Cumhurbaşkanı Kararına karşı yapılan itiraz tarihi olan 14/09/2022 tarihini izleyen altmış gün içinde ve en son 14/11/2022 (Pazartesi) tarihinde davanın açılması gerekirken, 14/12/2022 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenme olanağı bulunmamaktadır.
Bu durumda, davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolundaki Daire kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 25/09/2023 tarih ve E:2023/2407, K:2023/3721 sayılı kararının, yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 16/05/2024 tarihinde oybirliği ile karar verildi.