DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU 2024/118 E. , 2024/1102 K.
"İçtihat Metni"T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2024/118
Karar No : 2024/1102
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …Akaryakıt Dağıtım AŞ
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU :Danıştay Onüçüncü Dairesinin 18/10/2023 tarih ve E:2017/424, K:2023/4207 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 28/11/2014 tarih ve 29189 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 5. maddesiyle değişik Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin (Yönetmelik) 34. maddesinin birinci fıkrasının (p) bendinde yer alan "ve 37" ibaresinin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 18/10/2023 tarih ve E:2017/424, K:2023/4207 sayılı kararıyla;
Davalı idarenin usûle ilişkin itirazları geçerli görülmemiş,
4628 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un 4. maddesinin ikinci fıkrası, 5/B maddesi, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 1. maddesi, 2. maddesinin (6) , (11) ve (12) numaralı bentleri, 3. maddesinin birinci, üçüncü, sekizinci, dokuzuncu ve on birinci fıkraları, 4. maddesi, 7. maddesinin birinci, dördüncü, yedinci fıkraları, 22. maddesi; Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 5. maddesi ve 7. maddesinin dava açma tarihi itibarıyla yürürlükte olan hâli, 18. maddesi ile 34. maddesi; mülga 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 24. maddesi; Marka Tescil Başvurularına Ait Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ'in (TPE: 2014/2) dava açma tarihi itibarıyla yürürlükte olan 3. maddesi aktarıldıktan sonra Tebliğ'in ekinde yer alan Mal ve Hizmet Sınıflandırma Listesi'nde "4. Sınıf" mallar arasında, "Sıvı ve gaz yakıtlar: benzin, mazot, sıvılaştırılmış petrol gazı, doğal gaz, fueloil ile bunların kimyasal olmayan katkıları"; "37. Sınıf" hizmetler arasında ise, "Kara araçları servis istasyonu hizmetleri (bakım, tamir ve akaryakıt dolumu)" yer aldığı belirtilmiş,
Petrol piyasasının güvenli, istikrarlı ve sağlıklı bir şekilde işlemesi amacıyla yürürlüğe konulan 5015 sayılı Kanun'da, bu amacın gerçekleşmesi için, petrol piyasasında her türlü faaliyette bulunmanın lisans alma şartına bağlandığı ve dağıtıcıların serbest kullanıcılara akaryakıt toptan satışı ile bayilere akaryakıt dağıtımı faaliyetlerinde bulunmalarının öngörüldüğü; lisans gerektiren faaliyet ve/veya işlemlerin kapsamlarının, lisans ile kazanılan hak ve üstlenilen yükümlülüklerin, lisans kapsamındaki faaliyetlerin kısıtlanması, faaliyetin yürütülmesine ilişkin olarak özel şartlar belirlenmesi hususlarında düzenlemeler yapmaya Kurum'un yetkili kılındığı,
5015 sayılı Kanun'a dayanılarak hazırlanan Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinin, Kurum'un petrol piyasasında lisans işlemlerine yönelik görev, yetki ve sorumluluklarına, lisanslarda yer alması gereken hükümlere, lisans sahiplerinin hak ve yükümlülükleri ile bildirim ve kayıt düzenine ilişkin usûl ve esasları kapsadığı,
Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 7. maddesine dayanılarak, petrol piyasasında lisans başvurularında aranacak bilgi ve belgelerin belirlenmesi amacıyla hazırlanan ve … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararıyla kabul edilerek 09/06/2011 tarih ve 27959 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Petrol Piyasasında Lisans Başvurusu Açıklamalarına İlişkin Kurul Kararı'nın (Karar) "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinde, marka tescil belgesinin, ilgili mevzuata göre Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından düzenlenen belgeyi ifade ettiğinin belirtildiği; 4. maddesinde, lisans başvurusunun, başvuru dilekçe ve gerekli diğer bilgi ve belgelerden oluşan lisans başvuru dosyasının Kurum'a sunulması suretiyle yapılacağı ve her bir lisans başvurusu için bu Karar'ın ilgili maddesinde gösterilen bilgi ve belgelerin aranacağı ve "Dağıtıcı lisansı" başlıklı 9. maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde, dağıtıcı lisansı başvurularında marka tescil belgesinin sunulması gerektiği kuralına yer verildiği; ayrıca, "Dağıtıcı Lisansı Başvurularında İstenilen Bilgi ve Belgeler" listesinde, marka tescil belgesinin 04 ve 37 emtia kodlarını içermesi gerektiğinin belirtildiği,
05/10/2013 tarih ve 28786 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 6. maddesiyle, Yönetmeliğin 34. maddesinin birinci fıkrasına eklenen (p) bendinde, "Dağıtıcı lisansı sahipleri, lisanslarının devamı süresince, tescilli markasını veya bu markanın kullanım hakkını, yine 4 ve 37 emtia kodlarını içeren tescil edilmiş yeni bir marka ile değiştirmek suretiyle lisans tadili yapmadan, üçüncü şahıslara devredemez." kuralına yer verildiği; 28/11/2014 tarih ve 29189 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 5. maddesiyle, Yönetmeliğin 34. maddesinin birinci fıkrasının (p) bendinin, "Lisanslarının devamı süresince, tescilli markasını veya bu markanın kullanım hakkını, yine 4 ve 37 emtia kodlarını içeren tescil edilmiş yeni bir marka ile değiştirmek suretiyle lisans tadili yapmadan, üçüncü şahıslara devredilmemesi" şeklinde değiştirildiği,
Marka üzerindeki hakkın, mutlak bir hak olup, sahibine markanın başkası tarafından kullanılmasını yasaklamak da dâhil inhisarî hak ve yetkiler ile maddi menfaatler ve sınırlı manevi haklar sağladığı (Tekinalp, Ünal, Fikri Mülkiyet Hukuku, İstanbul, 2012, s.381); marka korumasının, gerek mülga 556 sayılı KHK gerekse 10/01/2017 tarihinde yürürlüğe giren 6769 sayılı Sınaî Mülkiyet Kanunu gereğince tescil yoluyla elde edildiği; bu hususun, mülga 556 sayılı KHK'nın 6. maddesinde, "Bu Kanun Hükmünde Kararname ile sağlanan marka koruması tescil yoluyla elde edilir." şeklinde belirtildiği; buna "tescil ilkesi" dendiği; bu itibarla markanın sahibine sağladığı hakların kural olarak tescil ile oluştuğu ve üçüncü kişilere karşı marka tescilinin yayını tarihinden itibaren hüküm ifade ettiği; markaya sağlanan korumanın, tescil edilmek kaydıyla başvuru tarihinden itibaren başladığı; bu hususa ise "tescilde öncelik ilkesi" denildiği (Tekinalp, s.383),
Tescil ilkesine göre markanın, tescil edildiği mal ve hizmetler açısından ve bu mal ve hizmetler dolayısıyla korumaya kavuştuğu; bir işaretin marka olarak seçilmesi ve bu işaretin hangi mallar veya hizmetler için kullanılacağının belirtilmesi ile marka üzerinde, üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilecek nitelikte bir hak elde edildiği; marka sahibinin sadece bu mal ve hizmetler açısından marka hukukunun kendisine tanıdığı yetkilerden faydalanabildiği; markanın kullanılacağı mal veya hizmetlerin belirlenmiş olmasına "markada belirlilik ilkesi" denildiği (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 31/05/2022 tarih ve E:2022/11-486, K:2022/788 sayılı kararı),
Markaların kullanım amacına göre ticaret markası ve hizmet markası olarak ikiye ayrıldığı; ticaret markasının, ürünlerle (mallarla) ilgili olarak kullanılan ve bir teşebbüsün mallarını diğer teşebbüslerin mallarından ayırt etmeye yarayan marka olduğu; hizmet markasının ise, teşebbüslerin sundukları hizmetler için kullanılan ve hizmetleri birbirinden ayırt etmeye yarayan marka olduğu; Türkiye'nin de taraf olduğu Markaların Tescili Amacıyla Mal ve Hizmetlerin Uluslararası Sınıflandırmasına İlişkin Nis Anlaşması'nda bulunan listedeki 1 ilâ 34. sınıflarda malların; 35 ilâ 45. sınıflarda ise hizmetlerin listelendiği;bu kapsamda, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından hazırlanan Marka Tescil Başvurularına Ait Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ'de de genel olarak aynı listenin benimsendiği,
Sıvı ve gaz yakıtların, gerek 2014/2 sayılı gerekse 2016/2 sayılı Marka Tescil Başvurularına Ait Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ'de yapılan sınıflandırmada, 04. sınıfın 03. alt sınıfında (04.03) yer aldığı; bu sınıflandırmada, sıvı ve gaz yakıtların, benzin, mazot, sıvılaştırılmış petrol gazı, doğal gaz, fueloil ile bunların kimyasal olmayan katkıları olduğunun belirtildiği,
Ayrıca, kara araçları servis istasyonu hizmetinin, her iki Tebliğ'de yapılan sınıflandırmada 37. sınıfın 03. alt sınıfında (37.03) yer aldığı; bu hizmet kapsamında, kara araçlarının bakım, tamir ve akaryakıt dolumu hizmetlerinin yer aldığı,
Kural olarak ticaret markasına sahip olan kişinin, ürettiği ürünü, bu marka ile piyasaya sunmak için başka birinden izin alması veya satış için bir tescil yapmasına gerek bulunmadığı zira ürünün satışının, marka ile sıkı bir ilişki içerisinde olduğundan, ürünün satışını marka tescilinden ayırmanın mümkün olmadığı; markalı ürünün sadece satışının, hizmet teşkil etmediği için markanın ayrıca hizmet sınıfı kapsamında tescil edilmesini gerektirmediği ancak, ticaret markasının sahibinin, ürettiği ürünleri ayrı bir yer açarak (mağaza vb.) satmak istemesi durumunda, artık bu ürünlerin satış hizmetini de sunacağından ticaret markası sahibinin, markasını hizmet sınıfı için de tescil ettirmesi gerektiği (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 31/05/2022 tarih ve E:2022/11-486, K:2022/788 sayılı kararı),
Bu kapsamda, 04 ve 37. sınıfların içeriğinin farklı olduğu ve ürün (mal) ile bu ürünün satış hizmetinin aynı sınıf olarak nitelendirilemeyeceğinden, sıvı ve gaz yakıtları (benzin, mazot, sıvılaştırılmış petrol gazı, doğal gaz, fueloil ile bunların kimyasal olmayan katkıları), tüketicilere sunmak isteyen ticaret markası sahiplerinin, markalarını 37 emtia koduyla da tescil ettirmesi gerektiği,
Bu itibarla, lisansa ilişkin usûl ve esaslar ile özel şartlar belirlenmesine yönelik 4628 ve 5015 sayılı Kanunların davalı idareye verdiği yetki kapsamında, dağıtıcı lisansı sahiplerinin, lisanslarının devamı süresince, tescilli markasını 37 emtia kodunu da ihtiva edecek şekilde tadil ettirmeden üçüncü kişilere devredemeyeceğine yönelik düzenlemenin "ve 37" kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı,
Öte yandan, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) kayıtlarının incelenmesinden, davalı idarenin … tarih ve … sayılı işlemiyle, davacı tarafından Kurum'a ibraz edilen marka tescil belgesinde sadece 04 emtia kodunun yer aldığı, 37 emtia kodunun eksik olduğu, söz konusu eksikliğin 15 (on beş) gün içerisinde giderilmesi gerektiğinin davacıya bildirilmesi üzerine, davacı tarafından 06/01/2017 tarihli dilekçeyle Türk Patent ve Marka Kurumu'na başvuruda bulunularak, marka tescil belgesine 37 emtia kodunun eklenmesinin istenildiği, bu talebin anılan Kurum tarafından reddedilmesi üzerine davacı tarafından açılan davada, … Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davanın kabulüne karar verildiği, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından bu karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine … Bölge Adliye Mahkemesi … Hukuk Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, "(...) davacının önceki markasının 4. sınıfta tescilli olduğu, buna karşın dava konusu başvuru markasının 37. sınıf hizmetleri kapsadığı, önceki markanın kapsamı ile sonraki başvurunun kapsamının farklı bulunduğu, ürün ile bu ürünün satışına ilişkin hizmetin aynı sınıf olarak nitelendirilemeyeceği kanaatine varıldığından davacının … sayılı, 4. sınıftaki 'sıvı ve gaz yakıtlar' emtiasında tescilli markasının iş bu davaya konu başvurusu yönünden kazanılmış hak sağlamayacağı (...)" gerekçesiyle davanın kabulü yolundaki Mahkeme kararı kaldırılarak esastan incelenen davanın reddine karar verildiği; davacının temyiz isteminin ise Yargıtay … Hukuk Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla reddedildiği anlaşıldığından, davacının 04. sınıfta tescilli markasının, aynı zamanda 37. sınıftaki satış hizmetlerini de kapsadığı, bu nedenle şirketlerine ait marka tescil belgesine 37 emtia kodunun eklenmesine gerek olmadığı iddiasına itibar edilmediği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, kural olarak kazanılmış bir hakkın sonradan çıkartılan ikincil mevzuat olarak kabul edilen Yönetmelik hükmü ile ortadan kaldırılmasının hukuki güvenlik, kanunların geriye yürümezliği ve adalet ilkeleriyle uyarlı olmadığı; dava tarihi itibariyla yürürlükte bulunan Marka Tescil Başvurularına Ait Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ'in Nice Anlaşmasına dayalı olarak çıkartıldığı; anılan Tebliğ'de de yapılan sınıflandırmanın bağlayıcı olmadığı ve her bir uyuşmazlık açısından ayrı değerlendirme yapılabileceğinin açıkça vurgulandığı; …Akaryakıt'ın 4. Sınıftaki petrol ürünleri ve türevleri yönünden tescil ettirilmiş … nolu ürün markasının sahibi olduğu; bilimsel ve emsal yargı kararlarında da ortaya konulduğu üzere, ürün markası sahibinin, bu ürünlerin ticaret mevkiine konulması için ayrıca bir hizmet markasını tescil ettirmesine gerek olmadığı; eş anlatımla, ürün markası sahibinin, maliki olduğu markada yazılı bulunan ürünlerin satışı hizmetlerini de, ürün markası altında verip ticaret mevkiine koyabileceği; 4. Sınıftaki petrol ürünleri ve türevleri yönünden tescil markası bulunan şirketin ayrıca bu ürünlerin ticaret mevkiine konulmasıyla ilgili olarak ayrı bir hizmet markası tescil ettirmesinin Tebliğin 3/1-4 ve Sinai Mülkiyet Kanunu'nun 11/4 madeleri gereğince gerekli olmayacağı; sözel ve dar bir yorum yapmak suretiyle sahibi olduğu ürün markası yanında, bu ürünlerle ilgili hizmet markası da almak zorunda bırakan Yönetmelikte dava konusu edilen ibarenin iptali gerektiği; her iki davanın konusu ve tarafları farklı olduğundan … Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin kararının temyize konu karara gerekçe yapılmasının kabul edilemez olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay Onüçüncü Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 18/10/2023 tarih ve E:2017/424, K:2023/4207 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Kesin olarak, 16/05/2024 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Dilekçeniz oluşturuluyor. Bu süreç biraz zaman alabilir, ancak sıkılmamanız için aşağıda dilekçe oluşturulmasını istediğiniz konuda benzer içtihatları listeledik. İncelemek isteyebilir veya bekleyebilirsiniz. Dilekçeniz oluşturulduktan sonra ekranda sizinle paylaşılacaktır. Sabrınız için teşekkür ederiz!