DANIŞTAY 6. DAIRE

Danıştay 6. Daire Başkanlığı         2021/8199 E.  ,  2024/2868 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/8199
Karar No : 2024/2868

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

DİĞER DAVALI İDARE : ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- ...
2- ...
VEKİLLERİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının bozulmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 14/12/2020 tarih ve E:2016/5781, K:2020/12711 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mülkiyeti davacılara ait İstanbul ili, Büyükçekmece ilçesi, Bahçeşehir-Ispartakule ... . kısım, ... pafta, ... ada ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan villaya komşu olan ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz için verilen ... tarihli, ... sayılı yapı ruhsatı ile ... tarihli, ... sayılı tadilat yapı ruhsatı ve ruhsatların dayanağı olan İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarihli, ... sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin yargı kararıyla iptaline karar verildiğinden bahisle anılan imar planı ve yapı ruhsatlarına dayanılarak yapılan sekiz katlı bina nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen 100.000,00 TL maddi ve 20.000,00 TL manevi zararın, işlemlerin yargı kararıyla iptal tarihi olan 18.05.2011 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararında;
Maddi tazminat istemi yönünden;
Dosyada yer alan bilgi ve belgeler ile yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu hazırlanan bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden, uyuşmazlığa konu yapının meydana getireceği yoğunluğun davacının taşınmazda değer kaybı yaratacağının söylenmesinin mümkün olmadığı gibi değer kaybı meydana gelecek olsa dahi davacı kendisine ait taşınmazı edindiği tarihte de mevcut olan imar planında öngörülen fonksiyon uyarınca yapılaşan yapı nedeniyle meydana gelen değer kaybından davalı idarelerin sorumlu tutulmasının mümkün olmadığı açık olduğundan, davacının maddi tazminat talebinin kabulüne imkan bulunmadığı, diğer yandan, bilirkişi raporunda ... ada ... parsel sayılı taşınmazın üst katından, davacılara ait yapının arka bahçesi ve bahçede bulunan havuzun bir kısmının görüntü alanı içinde kaldığı görüşü belirtilmişse de, bilirkişi raporundaki fotoğraflardan da görüleceği üzere, davacılara ait yapının cephesi ile ... ada ... parsel sayılı taşınmazda bulunan yapının cephesinin farklı olduğu, ayrıca davacılara ait yapı ile ... ada ... parsel sayılı yapı arasında bir yapı daha bulunduğu, davacılara ait yapı ile komşu yapı arasında yüksek bir duvarın ve duvarın üzerinde ağaç ve bitkiler bulunduğu, mevcut haliyle davacıların, ... ada ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde yapıdan gerek görüntü gerekse gürültü açısından olumsuz etkilenmedikleri sonucuna varıldığı,
Ayrıca, ... ada ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan yapıya ait ruhsatın ve dayanağı imar planı tadilatının mahkeme kararıyla iptal edilmesi sonrasında ruhsatsız hale gelen yapının yıkımı için, davacılar ve komşu yapı sahipleri noter kanalı ile davalı belediyelere ihtarname gönderdikleri, davacıların yıkım taleplerine davalı belediyeler tarafından zımnen reddedilmesine rağmen, davacılar tarafından yıkım talebinin reddi işleminin iptali istemiyle dava açılmadığının anlaşıldığı,
Manevi tazminat istemi yönünden;
Davacılar söz konusu yapının inşaat ve kullanımı safhasında çektiği sıkıntı ve ızdırap nedeniyle manevi zarara uğradıklarını iddia etse de, inşaat nedeniyle meydana gelen rahatsızlığın davalı idarelerin değil inşaatı yürütenlerin eylemlerinden kaynaklandığı, kaldı ki söz konusu yapıda mevcut olan kreş, özel okul ve marketin kullanımının davacıya ne tür bir manevi zarar verdiğinin anlaşılamadığı gibi bu zararın açıkça ortaya konulamadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, maddi ve manevi tazminat istemlerinin reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davacıların temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, "İdare Mahkemesi kararının maddi tazminata ilişkin kısmına yönelik yapılan temyiz incelemesinde:
Olayda, yargı kararıyla hukuka aykırı olduğu tespit edilerek iptaline karar verilen imar planı ve yapı ruhsatlarına dayalı olarak sekiz katlı yapı yapıldığı, ruhsatsız yapının yıkılarak kaldırılmadığı açık olduğundan anılan yapı nedeniyle davacıların taşınmazında değer kaybı meydana gelmiş ise tazmin edilmesi gerekeceğinden maddi tazminat için aranılan şartların oluşmadığı gerekçesine dayalı Mahkeme kararında isabet bulunmadığı, bu durumda, ... ada, ... parseldeki villada değer kaybı meydana gelip gelmediği araştırıldıktan sonra değer kaybı meydana gelmiş ise meydana gelen değer kaybının, iptale konu işlemlerle komşu parsele tanınan ayrıcalıklı yapılaşma hakkı dikkate alınmak ve ayrıcalıklı yapılaşma hakkı verilmeseydi inşa edilebilecek yapının niteliği de göz önünde bulundurulmak suretiyle içinde gayrimenkul değerleme uzmanı bulunan bilirkişi heyetine keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırmak suretiyle tespit edilmesinden sonra davanın bu kısmı hakkında karar verilmesi gerektiği,
İdare Mahkemesi kararının manevi tazminata ilişkin kısmına yönelik yapılan temyiz incelemesinde:
Manevi zarar, kişinin fizik yapısının ve iç huzurunun bozulmasını, yaşama gücünün ve sevincinin azalmasını, kişilik haklarının zedelenmesini, şeref ve haysiyetinin rencide edilmesini, duyulan acı ve ıstırabı, kişinin günlük yaşamını zorlaştıran her türlü üzüntü ve sıkıntıyı ifade ettiği; fiziki veya manevi acılar duyan, ruhsal dengesi bozulan, yaşama sevinci azalan kişinin manevi yönden zarara uğramış olduğunun kabul edileceği, olayda, uyuşmazlığın maddi tazminata ilişkin kısmı çözümlendikten sonra ortaya çıkacak hukuki durum gözetilerek hukuka aykırı olduğu yargı kararıyla tespit edilen yapı ruhsatları ve imar planına dayanılarak inşa edilen sekiz katlı yapının, villayı kullananların villadan beklediği rahatlık, huzur, sessizlik ve açık alanlardan yararlanma özgürlüğü gibi manevi menfaatleri elde edememesi, günlük yaşamı zorlaştıran sıkıntılar doğurması gibi etkenler dikkate alınarak manevi tazminat isteminin yeniden bir karara bağlanması gerektiği,
Öte yandan, aynı bölgede bulunan farklı parsellerdeki villa maliklerince aynı iddialarla tazminat istemli açılan davalarda davanın reddi yolunda verilen ... İdare Mahkemesinin E:..., K:... sayılı kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 20/12/2016 tarih ve E:2016/4011, K:2016/9074 sayılı kararıyla, davanın reddi yolunda verilen ... İdare Mahkemesinin E:..., K:... sayılı kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 20/12/2016 tarih ve E:2015/3643, K:2016/9072 sayılı kararıyla, davanın reddi yolunda verilen ... İdare Mahkemesinin E:..., K:... sayılı kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 20/12/2016 tarih ve E:2016/810, K:2016/9073 sayılı kararıyla bozulduğu, davanın kısmen kabulü, kısmen reddi yolunda verilen ... İdare Mahkemesinin E:..., K:... sayılı kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 20/12/2016 tarih ve E:2015/3335, K:2016/9075 sayılı kararıyla davanın reddine ilişkin kısmının onandığı, davanın kabulüne ilişkin kısmının ise bozulduğu anlaşılmaktadır. UYAP ortamında yapılan inceleme sonucunda, Danıştay Altıncı Dairesinin söz konusu kararları üzerine ... İdare Mahkemesinin E:..., ... İdare Mahkemesinin E:..., ... İdare Mahkemesinin E:... sayılı dosyalarının bağlantı nedeniyle ... İdare Mahkemesine gönderildiği ve yargılamaya bu mahkemede devam edildiği" gerekçesiyle temyize konu karar hukuk ve usule aykırı bulunmuş ve bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI: Davalı Başakşehir Belediye Başkanlığı tarafından, uyuşmazlığa konu taşınmazın yapı ruhsatının yargı kararıyla iptaline karar verilmiş olmasının tek başına davacıların zarara uğramasına neden olmayacağı, dava konusu taşınmaza ait yapı ruhsatının yapı kullanma izin belgesi düzenlendikten 3 yıl sonra iptaline karar verildiği, öte yandan, manevi tazminat isteme şartlarının oluşmadığı, davanın reddine karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ: Karar düzeltme isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
6545 sayılı Türk Ceza Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 103. maddesinin b) bendi ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesi yürürlükten kaldırılmış ise de; anılan Yasanın 27. maddesiyle 2577 sayılı Yasaya eklenen Geçici 8. maddenin 1. fıkrasındaki "Bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümler, 2576 sayılı Kanunun, bu Kanunla değişik 3 üncü maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanır. Bu tarihten önce verilmiş kararlar hakkında, kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan kanun yollarına ilişkin hükümler uygulanır." kuralı uyarınca, bu maddeye göre kararın düzeltilmesi yolundaki istemin incelemesine geçildi. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine göre kararın düzeltilmesi istemi yerinde görüldüğünden Dairemizin 14/12/2020 tarih ve E:2016/5781, K:2020/12711 sayılı kararı kaldırılarak işin esası incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : İstanbul İli, Büyükçekmece İlçesi, Bahçeşehir-Ispartakule ... Kısım, ... pafta, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazla ilgili olarak İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarihli, ... sayılı kararıyla 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği yapılmış, önceki imar planlarında "özel sosyal ve kültürel tesis alanı" olan kullanım kararı yapılan bu değişiklikle "özel öğretim, özel temel eğitim, özel kreş, özel sağlık, özel sosyal ve kültürel tesis alanı" kullanımlarına dönüştürülmüş ve ... tarihli, ... sayılı yapı ruhsatı ile ... tarihli, ... sayılı tadilat yapı ruhsatı verilmiştir. Bu yapı ruhsatları doğrultusunda söz konusu parselde sekiz katlı iş yeri mahiyetinde büyük bir yapı yapılmış, komşu parsellerde villa maliki olan kişilerin açtığı davalar neticesinde hem ruhsatların hem de dayanak imar planı değişikliğinin iptaline karar verilmiştir. Davacılar tarafından iptal kararlarının gereğinin davalı idarelerce yerine getirilmemesi üzerine hukuka aykırı imar planı ve yapı ruhsatlarına dayalı inşa edilen sekiz katlı yapı nedeniyle taşınmazlarının değer kaybettiği ve manevi zararlarının oluştuğu iddiasıyla 100.000,00 TL maddi ve 20.000,00 TL manevi zararın tazminine karar verilmesi istemi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik" başlıklı 26. maddesinde: "Dava esnasında ölüm veya herhangi bir sebeple tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik olursa, davayı takip hakkı kendisine geçenin başvurmasına kadar; gerçek kişilerden olan tarafın ölümü halinde, idarenin mirasçılar aleyhine takibi yenilemesine kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına ilgili mahkemece karar verilir. Dört ay içinde yenileme dilekçesi verilmemiş ise, varsa yürütmenin durdurulması kararı kendiliğinden hükümsüz kalır. Yalnız öleni ilgilendiren davalara ait dilekçeler iptal edilir. Davacının gösterdiği adrese tebligat yapılamaması halinde, yeni adresin bildirilmesine kadar dava dosyası işlemden kaldırılır ve varsa yürütmenin durdurulması kararı kendiliğinden hükümsüz kalır. Dosyanın işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak bir yıl içinde yeni adres bildirilmek suretiyle yeniden işleme konulması istenmediği takdirde, davanın açılmamış sayılmasına karar verilir. Dosyaların işlemden kaldırılmasına ve davanın açılmamış sayılmasına dair kararlar diğer tarafa tebliğ edilir." kuralına yer verilmiştir.
Davacılar tarafından mülkiyeti kendilerine ait villanın komşuluğunda bulunan parselde inşa edilen bina nedeniyle taşınmazının değerinin düştüğünden bahisle, mağduriyetlerinin giderilmesi amacı ile açılan tazminat talepli bu davada, dosyanın ve UYAP TAKBİS kayıtlarının birlikte incelenmesinden, davacılara ait ... ada, ... parsel üzerinde bulunan villanın 13.08.2021 tarihinde dava dışı ...'a satıldığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, uyuşmazlıkta yukarıda yer verilen 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 26. madde uyarınca işlem yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalı Başakşehir Belediye Başkanlığının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 09/05/2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.