DANIŞTAY 13. DAIRE

Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2024/1903 E.  ,  2024/3184 K.
"İçtihat Metni" T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2024/1903
Karar No : 2024/3184

DAVACI : ...Tarım Hayvancılık Gıda Ticaret ve Sanayi A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

DAVALI : ...Bakanlığı

DAVANIN KONUSU : 30/04/2024 tarih ve 32532 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan "Tütün, Tütün Mamulleri, Makaron, Yaprak Sigara Kâğıdı, Sigara Filtresi, Alkol ve Alkollü İçkilerin Üretim ve/veya Ticareti Faaliyetinde Bulunanlardan Teminat Alınmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik"in iptali istenilmektedir.
Ayrıca, 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun'un "Teminat alınması" başlıklı 8/A maddesinin, Anayasa'ya aykırı olduğu ileri sürülerek iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurulması istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 3. maddesine uygun bulunmayan dava dilekçesinin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dava dilekçesi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
30/04/2024 tarih ve 32532 sayılı Resmî Gazete'de "Tütün, Tütün Mamulleri, Makaron, Yaprak Sigara Kâğıdı, Sigara Filtresi, Alkol ve Alkollü İçkilerin Üretim ve/veya Ticareti Faaliyetinde Bulunanlardan Teminat Alınmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" yayımlanmış, bunun üzerine davacı tarafından söz konusu Yönetmeliğin iptali istemiyle 20/06/2024 tarihinde kayıtlara alınan dilekçe ile bakılan dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 3. maddesinde, idarî davaların, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılacağı, dilekçelerde tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adreslerinin, davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin, davaya konu olan idarî işlemin yazılı bildirim tarihinin, tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktarın gösterileceği, dava dilekçelerinin ve bunlara ekli evrakın örneklerinin karşı taraf sayısından bir fazla olacağı; 14. maddesinin üçüncü fıkrasında, dava dilekçelerinin, görev ve yetki, idarî merci tecavüzü, ehliyet, idarî davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, süre aşımı, husumet, 3. ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden sırasıyla inceleneceği; 15. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde ise, dilekçelerin 3. ve 5. maddelere uygun olmadıklarının tespiti hâlinde, yeniden dava açılmak üzere dilekçenin reddedileceği kurala bağlanmıştır.
Yargılama hukukunun temel ilkelerinden biri taleple bağlılıktır. Bu ilke uyarınca iptali istenen idarî işlemle sınırlı olarak mahkemelerce inceleme yapılması gerekmekte olup, talebin incelemeye konu olabilecek nitelikte açık, belirli ve somut olması gerekmektedir.
Öte yandan, düzenleyici işlemlere karşı açılan iptal davalarında, idarî işlemin unsurları açısından hukuka aykırılık bulunduğu iddiasıyla düzenleyici işlemin/işlemlerin tamamının iptali istenebileceği gibi, düzenleyici işlemin belirli maddelerinin/ibarelerinin iptalinin istenebilmesi de mümkündür. Ancak, her durumda iptali istenen kısımların açıkça belirtilmesi ve bu kısımların davacının menfaatini nasıl etkilediğinin ortaya konulması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, dava dilekçesinin, "Konu" ve "Sonuç ve Talep" kısımlarında "30/04/2024 tarih ve 32532 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Tütün, Tütün Mamulleri, Makaron, Yaprak Sigara Kâğıdı, Sigara Filtresi, Alkol ve Alkollü İçkilerin Üretim ve/veya Ticareti Faaliyetinde Bulunanlardan Teminat Alınmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin bütünüyle iptali" şeklinde isteme yer verildiği; düzenleyici işlem niteliğindeki dava konusu Yönetmeliğin 11 maddeden, bu maddelerin de çok sayıda fıkradan oluştuğu ve çeşitli konularda düzenlemeler içerdiği, bununla birlikte söz konusu düzenlemelerin hangi madde/maddelerinin/fıkra/fıkraların/kısımlarının dava konusu edildiğinin dilekçenin "Konu" ile "Sonuç ve Talep" kısımlarında açık bir biçimde belirtilmediği, dava dilekçesinin "Açıklamalar" bölümünde ise mezkûr düzenlemelerin yalnızca bir kısmı ile ilişkilendirilebilecek iddialarda bulunulduğu, söz konusu eksikliklerin iptali istenilen düzenlemelerin ne olduğu hususunda çelişki ve belirsizliğe yol açtığı görülmektedir.
Bu itibarla, dava dilekçesinden düzenleyici işlemin hangi kısımlarının/ibarelerinin iptalinin istenildiği hususunda tereddüt oluştuğundan, dava dilekçesinin "Konu", "Sonuç ve Talep" ile "Açıklamalar" kısımları tutarlı olacak ve tereddüde yol açmayacak şekilde, belirtilen eksiklikler giderilerek iptali istenilen düzenleyici işlemin hangi madde/maddelerinin/fıkra/fıkralarının/ibarelerinin/kısımlarının hangi gerekçeyle iptalinin istendiğinin tereddüde yer vermeyecek şekilde açıkça belirtilmesi, bu kısımların her birinin hangi sebeplerle iptallerinin istenildiğinin ve davacının menfaatini ne şekilde ihlȃl ettiğinin dava dilekçesinin "Konu", "Açıklamalar" ile "Sonuç ve Talep" bölümünde bütünlük arz edecek şekilde her bir madde/kısım yönünden ayrı ayrı açıklanması suretiyle karşı taraf sayısından bir fazla düzenlenerek imzalanmış dilekçelerle ya da Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) üzerinden güvenli elektronik imza ile yeniden dava açılması gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15/1-d maddesi uyarınca, bu kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde 3. maddeye uygun şekilde düzenlenerek noksanları tamamlandıktan sonra dilekçe ret kararını veren yargı yeri sıfatıyla Danıştay'da yeniden dava açmakta serbest olmak üzere DİLEKÇENİN REDDİNE,
2. Aynı Kanun'un 15/5 maddesi hükmüne göre dilekçenin reddi üzerine yeniden verilecek dilekçede aynı yanlışlık yapıldığı takdirde davanın reddedileceğinin davacıya tebliğine,
3. Davanın yenilenmesi hâlinde yeniden harç alınmamasına,
4. Davanın yenilenmemesi durumunda kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcı ile posta gideri avansından artan tutarın davacıya iadesine, 10/07/2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.