ANTALYA 1. ASLIYE TICARET MAHKEMESI

T.C.
ANTALYA
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2024/165 Esas
KARAR NO : 2024/644

DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 05/03/2024
KARAR TARİHİ : 24/10/2024

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalılar ile hizmet alım ihaleleri kapsamında görev yapan dava dışı ...'un ...” de görev yaparken emekliliğe hak kazanması nedeniyle görevden ayrıldığını, Kıdem Tazminatı olarak toplam ... TL'nin dava dışı işçinin hesabına ... tarihinde ödendiğini, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve ihale mevzuatı gereğince söz konusu hizmet alım ihalesi bir bütün olarak ihale edilmiş ve ihaleyi alan davalı şirketlerden ihale konusu hizmetin yapılması satın alındığını, Kurumun sorumluluğunun ihale dokümanı gereğince hak edişi yani ihale bedelini ödemek olup, davalı şirketlerin sorumluluğu da ihale konusu işi yerine getirmek olduğunu, Kurumun ihale konusu bedelleri davalı şirketlere ödemiş olmasına rağmen davalı şirketlerin kendi sorumluluğunda olan dava konusu işçi alacaklarını ödemediğini, yüklenici olan davalı şirketler işçilerinin ücretlerinin, tazminatlarının, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davalı şirketler yerine iş akdinin tarafı olmayan idarece ödenmesi, ihale şartname ve sözleşmelerine aykırı olup aynı zamanda kamu zararına da sebebiyet verdiğini, dava dışı işçiye ödenen bedellerin, dava dışı işçinin davalı şirketler nezdinde çalışmış olduğu dönemlere ilişkin sorumlulukları olan ... TL kıdem tazminatının ödeme tarihinden itibaren işleyecek mevduata uygulanan en yüksek faiziyle birlikte davalılardan rücuen tahsili talep ve dava etmiştir.
YANIT:
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; Zamanaşımı def'isinin nazara alınmasını, dava dışı işçinin uzun yıllardan beri kesintisiz olarak, çeşitli işverenlere bağlı olarak ...'da çalıştığını, müvekkil şirketlerin ihale dönemi bittiğinde ihaleyi alan diğer davalı firmalarda, davacı kurum yetkilileri ve amirlerinin emir ve talimatları doğrultusunda işine devam ettiğini, dava dışı işçinin işçilik alacaklarından başından beri işçinin esas işvereni olan davacının sorumlu olduğunu başından beri asıl ve gerçek işveren olan davacının işçi alacaklarına ilişkin gerek müvekkil şirkete, gerekse diğer davalılara rücu hakkı bulunmadığını, ihale konusunun iş değil işçi olduğunu, sözleşmenin esasen kuruma işçi temini olduğunu, davacı ile müvekkili şirketler arasında alt işveren-asıl işveren ilişkisinden söz edilemeyeceğini, müvekkili şirketler ile davacı arasında yapılmış olan sözleşmenin muvazaalı olduğunu, kıdem tazminatı alacağının ödenmesinde sorumluluğun davacıda olduğunu, şirketlerin davacının dava dışı işçiye ödediği işçilik alacaklarından doğan bedelden ancak kendi dönemi ile sorumlu olduğunu, dava dışı işçinin çalıştığı sürenin bir bağlayıcılığı olmayıp müvekkili şirketlerin son alt işveren dahi olsa işçiye ödenen bedelden işçini verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; Davanın süresinde açılmadığını, müvekkili şirket ve davacı ... arasında iş bu davaya konu edinilen sözleşmenin imza tarihi itibarı ile yürürlükte olan mevzuat gereği taraflarına rücu edilemeyeceğini, işçi alacaklarında davacı kurumun üst işveren olarak müşterek ve müteselsil sorumlu olduğunu, taraflar arasında imzalanan sözleşme ve eki düzenlemelerde kıdem tazminatı rücu edilebileceğine dair açık ve net bir düzenleme de bulunmadığını, davacı tarafça işbu dava açılmadan önce müvekkil şirketin usulüne uygun olarak temerrüde düşürülmediğini beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE :
Dava dışı işçinin SGK özlük dosyası getirtilmiş, davacının sunduğu şartname ve sözleşmeler incelenmiş, alanında uzman bilirkişiden rücu alacağına ilişkin hesap raporu aldırılmıştır.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre dava üst işveren davacının dava dışı işçiye ödediği kıdem tazminatın alacağının alt işveren davalılara rücuuna ilişkin alacak davasıdır.
Davacı ile davalı şirketler arasında hizmet alım sözleşmeleri imzalandığı, davacı yanca üst işveren sıfatıyla dava dışı işçiye işçilik alacakları ödendiği sunulan dekontlar uyarınca ödendiği sabittir.
Taraflar arasında düzenlenen hizmet alım sözleşmelerinde, yüklenicinin çalıştıracağı personele ilişkin sorumluluklarının ilgili mevzuatın bu konuyu düzenleyen emredici hükümleri ve genel şartnamenin 6. bölümünde belirlendiği, yüklenicinin bunları aynen uygulamakla yükümlü olduğu yazılıdır.
Hizmet işleri genel şartnamesinin 6.bölüm 38.maddesinde “Yüklenici, çalıştırdığı işçilerin işi yapmakta olduğu bir iş kolu veya meslekte aynı tipteki bu iş için mevzuatta kabul edilenlerden daha az elverişli olmayan şartlarda çalışmalarını ve ücret almalarını sağlayacaktır. Ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarının toplu sözleşme ile veya mevzuatla tesbit edilmemiş olması halinde yüklenici, en yakın ve en uygun bir bölgedeki iş kolu veya meslekteki aynı tip bir iş için mevzuatla tesbit edilenlerden daha az elverişli olmayan ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarını sağlayacaktır.” hükmü yer almaktadır.
Taraflar arasındaki hizmet alım sözleşmelerinde hizmet işleri genel şartnamesi öncelikle uygulanması gereken ihale dökümanı olarak sayılmıştır. İşçiye karşı işçilik alacaklarından dolayı davacının sorumlu tutulması iş kanunundan kaynaklanan bir zorunluluktur. Davalı şirket ile davacı ... arasında ödenen kısmın rücuuna ilişkin konuda ise taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine bakmak gerekir.Taraflar arasındaki sözleşmelerin ...maddesi hizmet işleri genel şartnamesine atıf yapmakta olup, şartnamenin ...bölüm ...maddesi hükmüne göre, çalıştırılan işçilerin ücret ve yan ödemelerinden davalı yüklenici çalıştırdığı dönemle sınırlı olarak sorumludur.
Bu sebeple davalı şirketler, dava dışı işçileri çalıştırdığı dönemle sınırlı olmak üzere, davacının ödediği işçilik alacakları ve ferilerinden dolayı davacıya karşı sorumludur. Sözleşme hükümleri dikkate alındığında TBK 167 uygulanması mümkün görülmemiştir.
Dava dışı işçinin davalı şirketler bünyesinde çalıştığı dosya kapsamından sabittir. Davacı, işçilik alacağı olarak ödediği miktarın, davalı şirketlerin işçiyi çalıştırdığı döneme tekabül eden kısmını davalı şirketlerden talep edebilir.
Dava dışı işçinin hak kazandığı ücret alacakları yönünden iş mahkemesi kararı bulunmamaktadır. Davacı, dava dışı işçiye emekliliği nedeniyle başvuru üzerine ödeme yapmıştır. Bu nedenle davacı öncelikle dava dışı işçinin bu alacaklara hak kazandığını, işçiye hak kazandığı tutarda ödeme yaptığını ispatlamalıdır. Zira davalılar esasen davacının ödediği tutardan değil, davalıların ödemesi gerekirken davacının onlar adına ödeme yaptığı tutardan sorumlu bulunmaktadır.
Mahkememizce bilirkişiden rapor alınmış, Bilirkişi raporu dava dışı işçinin davacının ödediği alacaklara hak kazanıp kazanmadığını ayrıntısı irdelemiş, gerekçeli denetime elverişli, iş mevzuatına taraflar arasındaki sözleşmeye uygun olarak hazırlanmakla isabetli görülerek hükme esas alınmıştır. Rapor denetlendiğinde işçinin bordrosunun dosyada bulunamadığı belirtilmesine rağmen dosya kapsamında dava dışı işçinin son bordrosunun mevcut olduğu, brüt ücretinin ... TL olduğu, dönem itibariyle kıdem tavanının ... TL olduğu, davacının toplu iş sözleşmesi sebebiyle 3 aylık brüt ücreti üzerinden hesaplama yapılması gerektiği, 3 aylık ücretin kıdem tavanı tutarını aştığı neticeten kıdem tavanı üzerinden yapılan hesabın doğru olduğu kabul edilmiştir.
Yapılan değerlendirmede kıdem tazminatı ödemesine ilişkin rücu talebi yönünden dönemsel sorumluluk ilkesi nazara alınarak ve alacağa ödeme tarihinden itibaren avans faiz işletilerek alacağa hükmedilmiş, anlatılanlara göre aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE KISMEN REDDİNE,
... TL nin ... tarihinden işleyecek avans faizi ile davalı ... den alınarak davacıya verilmesine,
... TL nin ... tarihinden işleyecek avans faizi ile davalı ... den alınarak davacıya verilmesine,
... TL nin ... tarihinden işleyecek avans faizi ile davalı ... den alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gerekli, ... TL harçtan, peşin alınan ... TL harcın mahsubu ile bakiye ... TL harcın, ... Tl.sının ...den, ... Tl.sının ...den,... Tl.sının ...den tahsili ile Hazineye İrad kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan ... TL. Başvuru, ... TL. Peşin harç olmak üzere toplam ... TL.nın ... TL.sının ...den, ... TL.sının ...den, ... TL.sının ...dne alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan ... TL bilirkişi ücreti, ... TL. Tebligat posta ideri olmak üzere toplam ... TL. Yargılama giderinin, ... TL. Sının ...den, ... TL. Sının ...den, ... TL.sının ...den alınarak davacıya verilmesine, ... TL. Sının davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Avukatlık Asgari Ücret tarifesinin 13/2. Maddesi uyarınca, ... TL. Vekalet ücretinin ...den, ... TL. Vekalet ücretinin ...den, ... TL. Vekalet ücretinin ...den alınarak davacıya verilmesine,
6-Avukatlık Asgari Ücret tarifesinin 13/2. Maddesi uyarınca ... TL. Vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı ... ne verilmesine,
7-Sarf edilmeyen gider avansının HMK 333.maddesi uyarınca davacıya iadesine
8-Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği ve Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen ... TL: arabulucu ücretinin, ... TL.sının ...den, ... TL: sının ...den, ... TL.sının ...den tahsili ile Hazineye irad kaydına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde Antalya Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, anlatıldı. 24/10/2024

Katip ...
e-imzalıdır

Hakim ...
e-imzalıdır